YÜKSEK GERİLİM SİSTEMCİSİ mesleği

YÜKSEK GERİLİM SİSTEMCİSİ

TANIM

Elektrik-Elektronik sektöründe yüksek gerilim, iletim ve orta gerilim dağıtım

sistemleri ile bunlara ilişkin ölçü, koruma ve kumanda sistemlerinin güvenli bir

biçimde kurulumu, bakım ve onarımını yapan kişidir.

GÖREVLER

Ölçüm ve hesaplama uygulamaları yapar,

Temel elektrik devre ve bağlantılarını yapar,

Temel elektronik ve uygulamalarını yapar,

Teknik ve meslek resim çizer ve okur,

Kompanzasyon sistem bağlantılarını yapar

Bilgisayar destekli tasarım yapar,

Endüstriyel kontrol ve arıza analizi yapar,

İzolatör ve hırdavatların montajını yapar.

Enerji nakilleri ve koruma sistemlerinin her türlü montaj, bağlantı ve ölçümlerini

yapar,

Dağıtım pano sistemlerinin projelerini okur, seçer, montajını ve bağlantılarını

yapar,

Enerji üretim ve dağıtım merkezlerinin özelliklerini bilir, montajını ve

bağlantılarını yapar,

Yeraltı hat kabloları ile ek mufu ve başlıkların montajını yapar,

Koruma röleleri ve modüler hücrelerin seçimini yaparak montajını ve

bağlantılarını yapar,

YG tesislerinin bakım ve onarımını yapar.

Baraların montajını yapar.

Koruma rölelerinin bağlantılarını yapar.

Nötr direnci ve topraklama trafolarının bağlantılarını yapar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Ampermetre, fazmetre, voltmetre, ohmmetre, avometre, frekans metre, meger,

toprak direnci ölçüm cihazı, trafo yağı izolasyon test cihazı, cosfimetre vb.

ölçme ve kontrol cihazları,

El breyzi, havya, pense, tornavidalar, kargaburnu, anahtar takımları, hortum

terazi, su terazisi, kablo pabuç pensesi, manivela, topraklama ıstankası,

topraklama maşası vb. el takımları,

Çeşitli kablolar, yalıtım malzemeleri, ayırıcı ve kesici kumanda ve kontrol

elemanları, kablo bağlantı parçaları, trafo ve topraklama bağlantı ve montaj

malzemeleri, cıvata, somun vb. gereçleri,

Akü şarj cihazı, kaynak makinesi, iletken ve kablo çekim makarası, kadven

kaynağı, hidrolik bara bükme presi, bara zımbası vb. kullanılır.

El matkabı, kontrol kalemi makara, ip, kürek, lom, palanka, trifor, kalat, og

eldiven, izole eldiveni, baret bel kemeri, ayakça, ay burci, özel ayakkabı,

izolapens, ıskala çubuğu, el bireyzi, pabuç pensesi, yüksek gerilim kontrol kalemi,

topraklama kamçısı gibi el aletleri,

Tel çeşitleri (rose, pansy, swallaw, vhd, vks, N80, N95parafdr, ag, og,08)

İzolatör, demir direk, beton direk, boyalı kaynaklı demir direk, galvanizli direk,

aydınlatma direği, trafo, seksoner, parafodor, og sigortası, topraklama kızağı,

topraklama çubuğu, topraklama levhası, ag panosu, og başlığı, ag kablo başlığı, nyy

yeraltı kabloları, xlpe og kablşoları, bronsman kılamens, durdurucu kılamens,

bakır alüminyum kılamens, 08 bakır, muhafaza borusu, muhafaza tavası, ölüm

tehlikesi levhası gibi malzemeler,

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Yüksek Gerilim Sistemcisi olmak isteyenlerin;

Tüm duyu organları sağlam,

El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,

Sabırlı, dikkatli, tedbirli ve titiz,

Mekanik, elektrik, elektronik konulara ilgili ve yetenekli,

Alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan,

Tırmanma ve uzanma gibi bedensel çalışmaları yapabilecek kadar güçlü ve

dayanıklı,

Yükseklik korkusu olmayan,

Sesleri ayırt edebilme yeteneğine sahip,

Detaylara dikkat eden,

Ekip ile uyumlu çalışabilen,

Sorumluluk sahibi

Refleksleri kuvvetli, soğukkanlı kişiler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Her türlü hava koşullarında açık ve kapalı mekânlarda çalışırlar. Elektrik dağıtım

sistemlerindeki bozuklukları onarırken veya yeni hat çekimlerinde değişik hava

koşullarında, yüksek yerlere tırmanarak zor şartlarda çalışmaları gerekebilir.

Görevi yaparken dikkatsizlik önemli kazalara yol açabilir. Yüksek Gerilim

Sistemcileri, genelde elektrik üreten santraller ve bağlantılı olduğu alanlarda

çalışır. Bu meslek genel olarak orta ve büyük ölçekli işletmeler tarafından

yürütülmektedir

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Yüksek Gerilim Sistemcisi olarak iş bulma olanağı yüksektir.

Elektrik dağıtım işletmelerinin özelleştirilmeye başlamasıyla birlikte, mesleğin

istihdamı sadece resmi kurumlarla sınırlı kalmayıp özel kuruluşlarda da yaygınlık

kazanmaktadır. Yüksek gerilim ile çalışan firmalarda iş bulunabileceği gibi

elektrik dağıtımından sorumlu büyük çaplı firmalarda ve özel teşebbüslerde de

çalışabilirler. Kanunlarla belirlenen şartları yerine getirmeleri durumunda kendi

işyerlerini açabilirler.

Kamu sektöründe, elektrik makineleri bobin sarım atölyelerinde, büro makineleri

teknik servislerinde, elektrik tesisatçılarında, elektrik pano kurulum

atölyelerinde, asansör ve yürüyen merdiven teknik servislerinde, elektrikli ev

aletleri teknik servislerinde, güvenlik sistemleri teknik servislerinde, haberleşme

ve iletişim cihazları teknik servislerinde, televizyon ve radyo tamir atölyelerinde,

seslendirme ve ışık sistemleri teknik servisinde, endüstriyel fabrika ve

atölyelerde, yüksek gerilim proje taahhüt firmalarında, elektrik tesisatı proje

taahhüt firmalarında vb. yerlerde çalışabilirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi,

Yeterli başvuru olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde.

Anadolu meslek ve endüstri meslek liseleri, Anadolu teknik ve çok programlı

liselerin Elektrik-Elektronik Teknolojisi Alanı “Yüksek Gerilim Sistemi” dalında,

Halk Eğitim Merkezlerinde verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Çıraklık eğitimine başlayabilmek için

En az ilköğretim okulu mezunu olmak

14 yaşını doldurmuş olmak

Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun

olmak.

Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi

imzalamak gereklidir.

Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak, teknik liselere

girebilmek için ortaöğretim kurumlarının 9. sınıfını tamamlamak ve bazı

derslerde belirlenen not ortalamasına sahip olmak

Anadolu Meslek/ Anadolu Teknik Liselerine girebilmek için ise ilköğretim

okullarının 6-7-8. sınıflarında yapılan “Seviye Belirleme Sınavının” (SBS) sonucu

belirlenen Ortaöğretime Yerleştirme Puanı (OYP) ile yerleştirilmesi

gerekmektedir.

EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Eğitimin Süresi;

Mesleki Eğitim Merkezinde Yüksek gerilim sistemcisi mesleğinin eğitim süresi

ilköğretimden sonra 3 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1,5

yıldır. Ustalık Belgesi için 2 yıl eğitim görmek zorundadır.

Mesleki Eğitim Merkezlerinde haftada 1 gün teorik eğitim, işyerinde 5 gün

pratik eğitim verilmektedir.

Eğitim süresince; Elektriğin Temel Esasları, Temel Elektronik Konuları, Teknik

ve Meslek Resim, Ölçme Tekniği ve Elektriksel Ölçü Aletlerini Kullanma, Yüksek

Gerilim Malzemeleri Tanıtılması ve Kullanımı, Kumanda Panosu ve Tasarımı,

Kompanzasyon Panosu ve Tasarımı, yer altı tesisatı bağlantı ve ekleri yapabilme,

dağıtım hücreleri dizayn ve montajı eğitimi alırlar.

Kalfalık Meslek dersleri:

Arıza Analizi, Dağıtım Pano Sistemleri, Elektrik Esasları, Endüstriyel Kontrol, Enerji

Nakilleri ve Koruma Sistemleri, Enerji Üretim ve Dağıtım Merkezleri, Ölçme

Tekniği ve Elektronik, Teknik ve Meslek Resim

Ustalık Meslek Dersleri:

Çalışma Hukuku, Ekonomi, İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri,

İşletme, Muhasebe, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Koruma Röleleri ve Modüler

Hücreler, Yüksek Gerilim Tesis Bakım Onarımı dersleri verilmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

Mesleki Eğitim Merkezinin bu bölümünden mezun olanlar kalfa, usta,

ustabaşı, formen ve şef gibi unvanlara yükselebilirler.

Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki

eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı

zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat

olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma

Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi

derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yılsonunda ustalık

sınavlarına katılabilirler.

Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl

çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık

sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40

saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra

"Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.

-Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız

işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici"

belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.

-İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim

lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

Mesleki Eğitim Kanunu gereğince işletmelerde uygulamalı eğitim gören

öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin % 30’dan az olmamak üzere bir ücret

ödenmektedir.

Eğitim gören öğrencilerin meslek hastalıklarına karşı sigorta primleri devlet

tarafından karşılanmaktadır.

Bütün öğrenci haklarından faydalanırlar.

Eğitimi veren işletmelerin işverenlerin sağladığı tüm sosyal haklarından

faydalanırlar.

Yüksek Gerilim Sistemcisi olarak ilk işe başlanıldığında, asgari ücret üzerinden

bir kazanç edinilmektedir. Bu kazançta, deneyime, işteki performans ve

pozisyona, çalışılan yerin yapısı ve büyüklüğüne göre 2-3 kat artış

olabilmektedir.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

İlgili Eğitim Kurumları,

Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,

Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl/Şube

Müdürlükleri