TESVİYECİ mesleği

TESVİYECİ

TANIM

Çeşitli makine parçalarını el aletleri veya iş tezgâhları ile (torna, freze, matkap,

taşlama, pres vb.) işleyen, istenilen ölçülerde şekillendiren ve kullanılır hale getirme

işlerini yapan kişidir.

GÖREVLER

Bir işe göre ayarlanmış, çeşitli tipte torna, freze, planya, matkap, rektifiye,

testere ve birden çok işlem yapan otomatik tezgâhı çalıştırır ve kullanır,

Her türlü kalıp, makine, takım veya aparat parçalarını teknik resmine uygun

olarak markalar, keser,

İnce tesviye, delme, raybalama, diş çekme işlemlerini yapar,

Tezgâhlarda işlenerek gelen parçaların esas ölçüleri içinde tesviyesini yapar ve

parçaların birbirlerine uyup uymadığını kontrol eder,

Uyumsuz parçaların tekrar tesviyesini yapar ve son şekle getirerek monte eder,

Çalışılan yerin ve kullanılan araç-gereçlerin günlük bakım ve temizliğini yapar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Eğe, rayba, kılavuz, raspa, keski, mengene, (v) yatağı, kumpas, mikrometre, gönye,

cetvel, pergel, metre, mihengir, pleyt, çekiç, testere gibi kesme, ölçme ve kontrol

aletleri; torna, freze, taşlama, pres, planya gibi üretim tezgâhları ve donanımları.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Göz-el ve ayaklarını eşgüdümle kullanabilme,

Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme,

El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilme yeteneğine sahip,

Malzeme ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan,

Başkaları ile işbirliği halinde çalışabilen,

Bedence güçlü kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Tesviyeciler fabrika ve atölyelerde çalışırlar. İş genellikle ayakta, eğilerek ve iş

üzerinde kuvvet uygulayarak yapılır. Bazen ağır parçaları kaldırma, yerleştirme,

itme, çekme gibi bedensel faaliyetlerde bulunulur. İşyeri gürültülü ve metal

tozludur.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Tesviyecilerin çalıştıkları yerler özellikle, faaliyet alanı talaşlı imalat olan, makine ve

çeşitli parçaların üretildiği, bakım ve onarımlarının yapıldığı özel ve kamu

kuruluşlarına ait işletme, fabrika, atölye ve bakım-onarım istasyonları gibi iş

piyasasının çeşitli dallarıdır. Tesviyecilik eğitiminden sonra, bu alanda çalışmak

isteyenlerin iş bulma olanakları oldukça fazladır. İşsizlik durumunda mesleki

eğitimleri sırasında edindikleri bilgi, beceri ve mesleki yeterliliklerini, kalıpçılık,

dökümcülük vb. mesleki alanlara yönlendirebilirler. Bu meslekte işçilik giderek

azalmakta, bilgisayarlı tezgâhlara yönelme olmaktadır. Bayanların da eğitime

alınmaları söz konusu olmakla birlikte, çalışma ortamının koşullarına bağlı

sebeplerden ötürü, iş hayatında bayanlara çok düşük oranda yer verilebilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Tesviyecilik mesleğinin eğitimi. Mesleki eğitim merkezleri ve yetişkinler teknik

eğitim merkezlerinde verilmektedir. Daha önceki yıllarda meslek liselerinin tesviye

bölümlerinde de verilmekte iken yeni uygulamaya göre meslek liselerinde bu isimde

alan ve dal bulunmamaktadır.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;

En az ilköğretim okulu mezunu olmak,

14 yaşını doldurmuş olmak,

Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun

olmak,

Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi

imzalamak gereklidir.

Endüstri pratik sanat okulları ve yetişkinler teknik eğitim merkezleri tarafından

sunulan mesleki eğitimden, en az ilköğretim okulu mezunu olanlar faydalanabilir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Mesleki Eğitim Merkezlerinde eğitim ilköğretim okulu mezunları için 3 yıl, lise ve

daha üst düzeyde genel eğitim mezunlarına 1,5 yıl, Pratik Sanat Okulları ile

Yetişkinler Teknik Eğitim Merkezlerinde ise 1 yıllık eğitim programlarına yer

verilmektedir.

Mesleki Eğitim Merkezlerinde 3308 sayılı Meslek Eğitimi Kanunu gereğince; haftada

1 gün mesleki eğitim merkezlerinde; Türkçe, Meslek Matematiği, Toplam Kalite

Yöntemi, İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik, İş Güvenliği gibi genel kültür dersleri ile

Teknik ve Meslek Resmi, Meslek Bilgisi derslerini teorik düzeyde almaktadır.

MESLEKTE İLERLEME

Daha önceki yıllarda meslek liselerinin tesviye bölümlerinden mezun olanlar

istedikleri takdirde, Açıkhava Reklâm Ürünleri ve Serigrafi, Endüstriyel

Kalıpçılık, Enerji, Gemi Makineleri, Gemi Makineleri İşletme, Hasat Sonrası

Teknolojisi, Makine, Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi, Mekatronik,

Mekatronik (Uzaktan Eğitim), Metalografi ve Malzeme Muayenesi, Metalurji

Malzeme, Otomotiv, Oto Boya Karoseri Doğrultma Teknikerliği, Raylı Sistemler

Makine Teknolojisi, Sondajcılık, Tarım Alet ve Makineleri, Termik Santral

Makineleri, Termik Santrallerde Enerji Üretimi önlisans programlarına sınavsız

geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde

yerleştirilebilirler.

Ayrıca mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS’ye girip başarılı olmaları ve

üniversitelerin Talaşlı Üretim Öğretmenliği lisans programını tercih etmeleri

durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre

öncelikle yerleştirilmektedir.

Mesleki eğitim merkezlerinde kalfalık belgesini alanlar, Milli Eğitim Bakanlığı’nın

mesleklerin özelliklerine göre belirlediği sürelerde ustalık eğitimi kurslarına

devam edip, başarılı olmaları durumunda ustalık belgesini alırlar.

Ayrıca, en az üç yıl süreli mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından diploma

almış veya çıraklık eğitimini başarı ile bitirmiş ve Milli Eğitim Bakanlığınca

belirlenen süre kadar mesleğinde çalışmış ya da en az beş yıl kalfa olarak

çalıştığını belgelemek şartı ile ustalık sınavına doğrudan katılarak, başarı

göstermeleri durumunda ustalık belgesini alırlar.

Ustalık belgesini alarak kendi işyerlerini açabilirler. Kendi işyerini kuranlar

girişimci olarak da ilerleme kaydedebilirler.

Ustalık belgesine sahip olanlar Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de mesleki

eğitim merkezlerinde düzenlenen İş Pedagojisi kursuna katılıp, başarılı olmaları

durumda Usta Öğreticilik belgesine sahip olurlar.

Endüstri pratik sanat okulları ve yetişkinler teknik eğitim merkezlerinde

herhangi bir meslek eğitiminden geçmemiş kişilere verilen eğitimin yanı sıra,

çalıştıkları mesleklerde daha yeterli duruma gelmelerini sağlayan eğitim de

verilmektedir.

Tesviyeciler, çalıştıkları kurum, kuruluş ve işletmelerin hiyerarşik yapısı

içerisinde; usta, ustabaşı, şef gibi ilerlemeler kaydedebilirler.

Bir tesviyeci talaşlı üretim tezgâhlarının tümünü kullanabilir. Ancak, isteği

dâhilinde bunların birinde uzmanlaşabilir (tornacı, frezeci, vargelci ve planyacı

gibi.).

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

İşletmelerde mesleki eğitim süresince yaşlarına uygun asgari ücretin % 30’ undan az

olmamak üzere ücret alırlar. İşletmenin sağladığı diğer sosyal imkânlardan

faydalanırlar, hastalık iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta edilirler,

eğitimleri süresince muayene ve tedavi masrafları Sosyal Güvenlik Kurumunca

karşılanır.

Meslek eğitimi sonrası tesviyeci olarak işe ilk başlanıldığında, asgari ücretin 1,5–2

katı kadar bir ücret alınabilmektedir. Bu ücrette, işletmenin yapısı ve büyüklüğüne

göre değişiklik olabilmektedir. Zaman içerisinde deneyime bağlı olarak ücrette artış

görülmektedir.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

İlgili eğitim kurumları,

Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,

Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube

müdürlükleri.