SÜT VE ÜRÜNLERİ TEKNOLOJİSİ TEKNİKERİ mesleği

1
SÜT VE ÜRÜNLERİ TEKNOLOJİSİ TEKNİKERİ
________________________________________________________
TANIM
Süt fabrikaları ve mandıralarda sütten yağ, yoğurt, ayran, peynir, dondurma, süt
tozu gibi ürünlerin en iyi şekilde üretilmesi, korunması ve pazarlamasında çalışan
ara elemandır.
GÖREVLER
Süt ve ürünleri teknolojisi teknikeri, gıda mühendislerinin denetimi altında;
 Süt üretiminin ve sütün besin değerinin arttırılması yönünde çalışmalar yapar,
 Sütte bulunan mikroorganizmaları, süt asidi bakterilerinin metabolizmasını
inceler,
 Süt ve ürünleri kaynaklı enfeksiyonlar ve gıda zehirlenmeleri için önlem alır,
 Süt üretim tekniklerini uygulayarak pastörize, sterilize, aromalı süt ve
benzeri ürünleri üretir,
 Tereyağı, peynir, ayran, yoğurt, dondurma, süt tozu ve benzeri ürünleri
üretimini yapar,
 Süt ve ürünlerinin kalite kontrol, depolanma, korunma, ambalajlama ve
pazarlama yöntemlerini uygular,
 Sütün elde edilmesinden pazarlama aşamasına kadar olan süreçte temizleme
ve mikroplardan arındırma işlemini uygular,
 Süt endüstrisinde kullanılan yardımcı ve katkı maddelerinin kimyasal, fiziksel
yapılarını, fonksiyonlarını, sağlık ve beslenme ilişkilerini üretim sürecinde
dikkatle değerlendirir,
 Sütçülük artıklarının genel özellikleri ve bunların değerlendirilme yöntemlerini
bilir ve uygular,
 Süt işletmelerinde kullanılan makine ve ekipmanlarının normal bakım ve
onarımlarını bilir ve yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
 Separatör, pastörizatör, fokometre,
 Starter kültürler, soğutma ve ısıtma sistemi cihazları,
 Dezenfekte maddeleri,
 Kalite kontrol ve analiz cihazları,
 Vakumlama aleti, büret (ölçüm cihazı), Pipet (numune alım cihazı),
 Teknik resim araç gereçleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Süt ve ürünleri teknolojisi teknikeri olmak isteyenlerin,
2
 Biyoloji ve kimya alanında yetenekli ve bu alanda başarılı,
 Ekonomiye, özellikle pazarlama konusuna ilgili,
 Koku ve tat alma duyusunun gelişmiş olması,
 Uzun süre ayakta kalmasına, ellerini ve gözlerini kullanmasına engel herhangi
bir rahatsızlığının olmaması,
 Gıda sektöründe çalışmasına engel herhangi bir bulaşıcı hastalığı, açık yarası
olmayan,
 Temiz, düzenli ve sorumlu kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Süt ve ürünleri teknolojisi teknikeri; süt fabrikaları ve imalathanelerde,
mandıralarda çalışır. Gıda mühendisleri, teknisyen ve işçilerle iletişim halindedir.
Ürünlerin pazarlaması aşamasında müşteri ile de iletişimde bulunurlar. Çalışma
ortamı sıcak, rutubetli, ıslak ve gürültülüdür.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLERİ
Mesleğin eğitimi aşağıdaki üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının “Süt ve
Ürünleri Teknolojisi” programında verilmektedir.
 Aksaray Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu
 Adnan Menderes(Aydın) Çine Meslek Yüksekokulu
 Balıkesir Üniversitesi (Susurluk) Meslek Yüksekokulu
 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (Susurluk) Meslek Yüksekokulu
 Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Biga Meslek Yüksekokulu
 Dicle Üniversitesi(Diyarbakır) Meslek Yüksekokulu
 Ege Üniversitesi(İzmir) Ege Meslek Yüksekokulu
 Kafkas Üniversitesi (Kars) Meslek Yüksekokulu
 Selçuk Üniversitesi (Konya) Karapınar Meslek Yüksekokulu
 Dumlupınar Üniversitesi (Kütahya)Altıntaş Meslek Yüksekokulu
 Mersin Üniversitesi Mut Meslek Yüksekokulu
 Muş Alparslan Üniversitesi Meslek Yüksekokulu
 Niğde Üniversitesi Bor Meslek Yüksekokulu
 Sakarya Üniversitesi Pamukova Meslek Yüksekokulu
 Cumhuriyet Üniversitesi (Sivas) Suşehri Meslek Yüksekokulu
 Yüzüncüyıl Üniversitesi (Van) Özalp Meslek Yüksekokulu
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
 Biyoloji,
3
 Kimya.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Süt ve Ürünleri Teknolojisi ön lisans programına girebilmek için,
Meslek liselerinin, Ağırlama ve Gıda Teknolojisi, Aile ve Tüketici Hizmetleri,
Besin Endüstrisi, Besin Endüstrisi-İşleme, Besin Kontrol ve Analizleri, Besin
Teknolojisi, Besin Teknolojisi-Besin Kontrol ve Analizleri, Besin Teknolojisi-Gıda
Kontrol ve Analizleri, Besin Teknolojisi-Kurum Beslenmesi, Beslenme ve Ev
Yönetimi, Değirmencilik, Ev Yönetimi, Ev Yönetimi ve Beslenme, Gıda Analizi, Gıda
Kontrol ve Analizleri, Gıda Teknolojisi, Kurum Beslenmesi bölümlerinden mezun
olanlar “Süt ve Ürünleri Teknolojisi” ön lisans programına sınavsız olarak
girebilirler.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Ortaöğretim Başarı Puanları, okul türleri, Mesleki ve Teknik Eğitim Bölge’leri
(METEB) ve mezuniyet yılları dikkate alınarak kontenjan dahilinde
yerleştirilebilirler.
Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden
ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise ÖSYM Başkanlığınca yapılan
Yükseköğretime Geçiş Sınavına (YGS) girmeleri ve yeterli “YGS-6” puanı almaları
gerekir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Süt ve ürünleri teknolojisi programında eğitim teorik ve pratik olarak
verilmektedir. 2 yıllık öğretim sonunda 4 hafta staj yapılmaktadır.
Programın
1. Yılında: Genel Mikrobiyoloji, Genel Kimya, Sütün Yapısı ve Özellikleri, Gıda
Bilimi Temel İlkeleri, Laboratuar Tekniği, İçme Sütü Teknolojisi, Süt ve Ürünleri
Analiz Yöntemleri, Gıda İşleme İlkeleri,
2. Yılında: Süt Mikrobiyolojisi, Tereyağı, Peynir, Süt Tozu, Dondurma
Teknolojisi, Süt Makineleri Bakım-Kontrolü, Süt İşletmelerinde Hijyen, Gıda
Mevzuatı, Sütçülük Artıklarının Değerlendirilmesi, Süt Terknolojisinde
Ambalajlama, Fermente Süt Mamulleri, Süt İşlemede Kullanılan Yardımcı
4
Maddeler, Gıda Ürünlerinin Pazarlanması, İşletmelerde Davranış gibi temel ve
mesleki dersler okutulmaktadır.
Ayrıca, 1. ve 2. yıllarda Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Türk Dili, Yabancı Dil
gibi genel kültür dersleri alınmaktadır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara ön lisans diploması ve “Süt ve Ürünleri
Teknolojisi Teknikeri” unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Süt ve Ürünleri Teknolojisi Teknikeri; Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ile İl
Müdürlüklerinde, İlçe Ziraat Müdürlüklerinde, Belediyelerde, Hıfzısıhha
Enstitüsünde, İl Sağlık Müdürlüklerinde, Süt ve Ürünlerini üreten özel fabrika ve
imalathanelerde çalışabilecekleri gibi kendileri de özel işyeri açabilirler. Özellikle
gıda sektörünün yoğun olduğu bölgelerde iş olanakları fazladır. Ayrıca, 1999’da
yürürlüğe giren Gıda Yönetmeliği ile bu bölüm mezunlarının sorumlu yönetici
olarak istihdam edilebileceği belirtilmiştir.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Eğitim süresince herhangi bir kazanç yoktur. Ancak mezuniyet sonrası geri
ödemek üzere Kredi ve Yurtlar Kurumundan öğrenim ve harç kredisi alınabilir.
EĞİTİM SONRASI
Eğitim sonrası kazanç, özel sektöre ait işyerlerinde farklılıklar göstermekle
birlikte ilk işe girişte asgari ücretin 1,5- 2 katı civarındadır. Bu ücret işteki
başarıya ve yapılan anlaşmaya göre yükselmektedir.
Kamu sektöründe ise yasal olarak belirlenen derece ve kademeden işe başlanır.
Ücretler kıdeme ve yıllık olarak belirlenen oranlara göre artar.
MESLEKTE İLERLEME
“Süt ve Ürünleri”, “Süt ve Ürünleri Teknolojisi” Ön lisans programını başarı ile
bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı
5
oldukları taktirde, Beslenme ve Diyetetik, Gıda Mühendisliği, Kimya, Süt
Teknolojisi lisans programlarına geçebilirler.
BENZER MESLEKLER
Gıda mühendisi,
Gıda teknikeri.
EK BİLGİLER
-
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 Meslek elemanları,
 Üniversiteler, Yüksek Öğretim Programları ve Meslekler Rehberi (Prof. Dr.
Yıldız Kuzgun) 2000,
 ÖSYM ÖSYS Sınav Kılavuzu 2010,
 ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Yükseköğretim Programları ve
Kontenjanları Kılavuzu –2008,
 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının
Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 Ege Üniversite Rehberi 1999-2000,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
 İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.
6
İZMİR/S.Ç.
H-I-İ 1.1 2010/I