SPİKER mesleği

SPİKER
______________________________________________
TANIM
Daha önce hazırlanan haber bültenlerini ve diğer duyuruları radyo veya televizyon
kanalıyla izleyici veya dinleyicilere aktaran kişidir.
TRT’nin yapmış olduğu tanım: Dilbilgisi, fonetik, diksiyon, artikülâsyon, vurgulama,
tonlama hataları yapmadan, doğru ve güzel konuşmak, metinleri özelliklerine göre
değerlendirmek, yapım ve yayın çalışmalarına sesle katılmak, stüdyoda günlük yayın
çizelgelerine uygun olarak yayını estetik ve bütünlük içerisinde yürüten kişidir.
GÖREVLER
Spikerleri, radyoda ve televizyonda görev yapanlar olarak iki gruba ayırabiliriz.
Genel olarak görevleri;
Hazırlanmış haber bültenlerini sunuştan önce inceler,
Sunacağı metinde bulunan yabancı sözcüklerin doğru okunuşlarını öğrenir,
Metni sunmadan önce birkaç kere okur ve vurguların nerede, hangi sözcüklerde
olacağını belirler,
Metni (haber, magazin, kültür vb.) banttan ya da canlı olarak herkesin
anlayabileceği şekilde sunar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Mikrofon,
Seslendirilecek metin,
Otog (konuşma metninin yer aldığı ışıklı pano),
Kamera,
Plak okuyucu,
Bant okuyucu,
Disk okuyucu.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Spiker olmak isteyenlerin;
Normalin üstünde genel yeteneğe,
Çeşitli uyarıları aynı anda algılama gücüne ve belleğe,
Düzgün bir fiziksel görünüşe,
Mikrofonik bir sese sahip,
Türkçe’yi doğru, etkin ve güzel konuşabilen,
Kendine güvenen, soğukkanlı kişiler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Radyoda çalışanlar; kapalı, sessiz ve ses geçirmeyen odalarda, televizyonda
çalışanlar ışıklandırma nedeniyle fazla aydınlık ve sıcak olan kapalı ortamlarda
oturarak çalışırlar. Bazen de yayınlanacak programların konusuyla ilgili açık havada
çalıştıkları olur. Spiker çalışırken programcı, yönetmen, kameraman, teknisyen, ses
sanatçıları, program konukları, oyuncular, dinleyiciler ve izleyicilerle iletişim
halindedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ülkemizde özel radyo ve televizyonların yasallaşmasından bu yana son bir kaç yıl
içerisinde özel radyo ve televizyonların sayısında meydana gelen artış, spiker
mesleğine olan talebin artmasına neden olmuştur.
Özel televizyon kanalları da TRT’de spiker olarak çalışan tecrübeli elemanları daha
fazla ücretle kanallarına transfer etmişlerdir. Zaman zaman da sanat, moda ve basın
çevrelerinden olan tanınmış kişiler bu işle görevlendirilmiştir.
TRT’de kanal sayısının artması ve özel radyo ve televizyonların etkisiyle oluşan
rekabet ortamında, mesleğin gerektirdiği özelliklere uygun nitelikli elemanlara
ihtiyaç artmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Ülkemizde spikerlik eğitimi veren herhangi bir eğitim kurumu yoktur. Ancak;
Spikerlik için açılan sınavı kazanmış olmak şartı ile TRT’de hizmet öncesi eğitim
yapılmaktadır. TRT Kurumunda en az 3 yıl süreyle stajyer spiker olarak veya
yurtiçi ve yurtdışı radyo-televizyon kuruluşlarında en az 3 yıl süreyle spiker
olarak görev yapmış olması,
Yabancı dil bilmek tercih sebebidir,
Televizyonda görev alacaklarda görüntü denetiminden başarıyla geçmiş olmak
şarttır.
Tespit edilen ücreti ödemek şartı ile 17 yaşından büyük olan, herkesin
katılabileceği özel spikerlik kursları ve seminerleri düzenlenmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
En az lise veya dengi okul mezunu kişiler özel spikerlik kurslarına katılabilirler.
Ancak TRT ve özel radyo-televizyon kuruluşları açısından yüksek okul mezunu
olmak ve yabancı dil bilmek tercih sebebidir.
3 ay süren özel kurslara, belirlenen ücreti ödemek şartı ile 17 yaşın üzerinde olan
herkes katılabilir. Kurs sonunda sertifika verilmektedir. İş garantisi yoktur.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
TRT bu meslekte çalışacak elemanlar için, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimler
düzenlemektedir. TRT’nin açtığı spikerlik sınavlarına giren adaylar yazılı ve sözlü
sınavı kazandıktan sonra 3 ay süren hizmet öncesi eğitime katılırlar. Eğitimden
sonra yapılacak olan sınavda başarılı olanlar spiker olarak göreve alınırlar.
Eğitimde; dilbilgisi, fonotik, diksiyon, artikülâsyon, vurgulama, tonlama, metin
değerlendirme dersleri, spikerliğe ilişkin kurallar ve yayın estetiği ile ilgili bilgi
verilir.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte başarılı ve tecrübeli olanlar idari kadrolarda görev alabilirler.
Yabancı dil bilenler dış ülkelerde göreve atanabilirler.
TRT’de spiker olarak en az 5 yıl çalışmış, fakülte yâda yüksek okul mezunu olan
spikerler kurum içi yeterlilik sınavını kazanmaları halinde Redaktör Spiker
olabilirler.
Redaktör spikerlerin görevi haber metinlerini dil ve anlatım bütünlüğü sağlayacak
şekilde yazmak, düzenlemek, haber program metinlerini okumak, gerektiğinde
habercilik (muhabirlik) hizmetleri yapmaktır.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
TRT’de hizmet öncesi eğitime katılan kursiyerlere herhangi bir işyerinde
çalışmamaları halinde yönetim kurulu tarafından belirlenen harçlık ödenir.
TRT’de spikerler hizmet sürelerine göre değişen ücretler almaktadırlar. Tecrübeli
bir spikerin aldığı ücret asgari ücretin 8–10 katı civarındadır.
Özel radyo ve televizyonlarda ise ücretler karşılıklı anlaşmayla, tecrübeye ve
başarıya göre belirlenir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
TRT Kurumu ve özel eğitim kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde meslek bilgi merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube
müdürlükleri.