PETROL VE DOĞALGAZ MÜHENDİSİ mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1
PETROL VE DOĞALGAZ MÜHENDİSİ
________________________________________________________
TANIM
Petrol ve doğalgazın bulunması, çıkarılması, depolanması ve nakledilmesi ile uğraşan ve bu
konuda araştırmalar yapan kişidir.
GÖREVLER
 Petrol ve doğalgazın nerelerde ve ne miktarda bulunduğunu saptamaya çalışır,
 Jeolojik ve jeofizik etütleri yapılan bölgede jeolojik numuneler üzerinde
araştırmalar yapar, elde edilen verileri değerlendirir,
 Sondaj için kullanılacak araç ve gereçleri saptar,
 Sondaj faaliyetlerinin ekonomik, emniyetli ve hızlı bir şekilde yürütülmesi için
gerekli önlemleri alır ve sondaj faaliyetlerini denetler,
 Petrol ve doğalgaz çıkarılması metotlarını geliştirmek ve yenileştirmek için
araştırmalar yapar,
 Isıl yöntemlerini ve kimyasal yöntemleri kullanarak üretimi gerçekleştirir,
 Akıcılığı çok düşük olan ağır petrol rezervlerinin, sıcak su vererek veya yerinde
yakma yöntemiyle akıcılığını artırır,
 Kimyasal yöntemleri kullanarak, petrolün içindeki karbondioksit gazını basınç altında
karıştırıp üretilmeyen petrol yüzdesini azaltır,
 Ham petrol ve doğalgazın depolanması ve nakledilmesi ile ilgili projeler hazırlar,
depolanmasını ve nakledilmesini denetler.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
 Sondaj makineleri,
 Çeşitli borular,
 Değişik killerden yapılmış sondaj çamurları,
 Çimento ve çimento karışımları,
 Sondaj kurtarma aletleri,
 Çizim, hesaplama ve ölçüm için gerekli malzemeler.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Petrol ve doğalgaz mühendisi olmak isteyenlerin;
 Sayısal düşünme gücüne sahip,
 Bir işi planlayıp uygulamaya koyabilen,
 Bir konuyu derinliğine araştırma isteği duyan,
 Mantıklı ve tedbirli,
 Tertipli ve düzenli çalışan,
 Ayrıntılara dikkat eden,
 İyi gözlem yapabilen, yaratıcı
kimseler olmaları gerekir.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 2
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Petrol ve doğalgaz mühendisleri görevlerini genellikle arazide ve açık havada, kısmen
laboratuarlarda yürütürler. Çalışma ortamı sıcak, soğuk veya tozlu olabilir. Petrol ve
doğalgaz mühendisleri, jeoloji mühendisleri, maden mühendisleri, tekniker ve işçilerle
işbirliği halinde çalışmak durumundadırlar. Görevleri seyahat etmelerini gerektirebilir.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi aşağıda adı verilen üniversitelerin Petrol ve Doğalgaz Mühendisliği
bölümünde verilmektedir.
 İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi,
 Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara) Mühendislik Fakültesi,
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
 Matematik,
 Fizik,
 Kimya.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için;
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) “Petrol
ve Doğalgaz Mühendisliği ” lisans programı için yeterli “MF-4” puan almak.
 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Petrol
ve Doğalgaz Mühendisliği” lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim
programını tercih etmek gerekmektedir.
Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen
Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler YGS ve LYS
sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme işleminde diğer alanlardan mezun
olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle
yerleştirilmektedirler.
Ancak kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden
adayların yerleşme şansları azalmaktadır.
“Jeoteknik Teknikerliği, Petrokimya, Petrol Sondajı ve Üretimi, Rafineri, Rafineri ve
Petrokimya, Rafineri ve Petro-Kimya Teknolojisi, Sondaj Teknolojisi, Sondajcılık,
Doğalgaz ve Boru Hatları Teknolojisi, Enerji, Geoteknik ön lisans programını başarı ile
bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde,
TÜRKİYE İŞ KURUMU 3
“Petrol ve Doğalgaz Mühendisliği” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleki eğitim liseden sonra 4 yıl lisans düzeyindedir. İstanbul Teknik Üniversitesinde
isteyen öğrencilere kontenjan dahilinde 1 yıl süreli Yabancı Dil Geliştirme Programı
uygulanır. Ortadoğu Teknik Üniversitesinde 1 yıl süreli "İngilizce Hazırlık Programı"
uygulanır. Öğretim dili İngilizce’dir. Her iki fakültede de hazırlık sınıfı 4 yıllık öğretim
süresine dahil değildir.
 İlk iki yıl; matematik, fizik, kimya gibi temel bilim dersleri ile temel mühendislik
derslerine ağırlık verilirken, petrol mühendisliği ile ilgili dersler son iki yılda
verilmektedir.
 3. ve 4.yıllarda petrol mühendisliği ile ilgili olarak alınan meslek dersleri; Sondaj
Mühendisliği, Petrol Üretim Mühendisliği - Petrol Rezervuar Mühendisliği, Petrol
Jeoloji İlkeleri, Doğalgaz Mühendisliği, Petrol Ekonomisi gibi derslerdir.
 Eğitim, teorik ve uygulamalı olarak yapılmaktadır. Toplam 8 haftalık yaz stajı mezun
olabilmek için zorunludur.
 İlk 4 haftalık stajın 2. yıl sonunda sondaj teknikleri konusunda, ikinci 4 haftalık
stajın 3. yıl sonunda üretim ve/veya rezervuar mühendisliği konusunda yapılması
tercih edilir.
 Ayrıca son sınıfta petrol mühendisliği konusunda araştırma yapma ve rapor yazma
zorunluluğu vardır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Petrol ve Doğalgaz Mühendisi” lisans diploması ve
“Petrol Doğalgaz Mühendisi" unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
 Ülkemizde petrol mühendisliği, çalışma alanı kısıtlı bir meslektir. Petrol
rezervlerinin ve rafinerilerinin belli bölgelerde ve az sayıda oluşu iş bulma olanağını
da zorlaştırmaktadır.
 Yeni petrol ve doğalgaz kaynaklarının araştırılmasının maliyeti çok fazla olduğundan
bu konuda çalışmalar yeterli değildir.
 Ancak ülkemizde petrol ve doğalgaz mühendisi yetiştiren eğitim kurumlarının fazla
olmaması ve halen mesleki eğitim veren iki üniversitedeki bölümlerin
kontenjanlarının da diğer mühendislik bölümlerine göre oldukça düşük olması, bu
bölüm mezunlarının iş bulmalarını kolaylaştırmaktadır.
 Çalışma alanı fazla olmasa da, bu konuda araştırmalar yapacak bilim adamlarına
ihtiyaç vardır.
 Petrol ve doğalgaz mühendisleri; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Petrol İşleri
Genel Müdürlüğü, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ve bağlı şirketlerinde, Maden
Tetkik Arama, Devlet Su İşleri, BOTAŞ ve yabancı şirketlerde çalışabilirler.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 4
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
 Eğitim süresince herhangi bir kazanç yoktur. Ancak Kredi ve Yurtlar Kurumundan
mezuniyetten sonra aylık taksitlerle ödemek koşuluyla, öğrenim ve harç kredisi
alınabilir.
 Ayrıca, yaz aylarındaki staj süresince, özel şirketler kendi ücret politikalarına göre
az da olsa bir ücret ödeyebilmektedir. Ancak staj süresince işletmenin ücret ödeme
zorunluluğu yoktur.
EĞİTİM SONRASI
 Eğitim sonrasında yeni göreve başlayan bir petrol ve doğalgaz mühendisi kamu
sektöründe asgari ücretin yaklaşık 3 katı kadar aylık ücret almaktadır.
 Özel sektörde alınan ücretler çok değişik olup, kişinin yabancı dil bilgisine, erkekse
askerliğini yapıp yapmadığına, mesleki bilgisine vb. özelliklerine göre farklılık
gösterebilmektedir. Kesin bir rakam verilememekle birlikte, özel sektörde çalışan
yeni mezun bir petrol ve doğalgaz mühendisi asgari ücretin 4-5 katı kadar aylık
ücret almaktadır.
MESLEKTE İLERLEME
“Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora ve doktora yaparak akademik kariyer
yapabilir ayrıca üniversitelerde, araştırma görevlisi, yrd. doçent, doçent ve profesör
olarak görev yapabilirler.
Çalıştığı kuruluş veya şirkette üst düzey yöneticiliğe kadar yükselebilir.
BENZER MESLEKLER
 Jeoloji Mühendisliği,
 Jeofizik Mühendisliği,
 Maden Mühendisliği.
EK BİLGİLER
-
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 Meslek elemanları,
 ÖSYM Üniversiteler Yüksek Öğretim Programları ve Meslekler Rehberi –2000,
 Meslek Yüksekokulları ile Açık öğretim Ön lisans Programları Mezunlarının Lisans
TÜRKİYE İŞ KURUMU 5
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 Çeşitli Üniversitesi Katalogları,
 Ortadoğu Teknik Üniversitesi Kılavuzu,
 Üniversite Adaylarına Meslekler Rehberi (Emlak Bankası),
 ÖSYM ÖSYS Sınav Kılavuzu 2010,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
 İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.