TANIM
Petrol - Petrokimya Teknisyeni kendi başına ve belli bir süre içerisinde; çalıştığı
işletmede, iş sağlığı ve iş güvenliği kuralları çerçevesinde, iş organizasyonu ve
fiziksel kontrol yapabilen, reçete uygulayabilen, reaktör ve enstrümantallerini
kullanabilen, numune alan, analiz sonuçlarına göre üretime yön verebilen, çeşitli
ürünleri ve işletme atıklarını taşıyabilme ve depolayabilme bilgi ve becerisine sahip
nitelikli kişidir.
GÖREVLER
Kimya mühendisi veya kimyager denetiminde iş sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin
önlemleri alır,
Kimya mühendisi veya kimyagerin direktifleri doğrultusunda iş organizasyonu
yapar,
Maddenin kütlesini ve hacmini ölçer,
Maddedeki değişimleri inceler,
Analiz öncesi hazırlık yapar,
Maddelerin çeşitli fiziksel ve kimyasal özelliklerini inceler,
Kimyasal reaksiyonların kontrolünü yapar,
Sahayı kontrol eder,
Çalışan ekipmanı kontrol eder,
Çalışma sistemini kontrol eder,
Saha temizliği yapar,
Numune alır ve değerlendirir,
Üretimde kullanılan hava ve suyu hazırlar,
Petrol ürünlerinde fiziksel kontrol yapar,
Polimer maddeleri sentezler,
Petrokimyasal prosesleri inceler,
Yıpranma ve arıza yaratan koşulları önler,
Organik maddeleri inceler,
Kimyasal madde ve malzemelerin kurallara uygun depolanmasını sağlar ve depo
kayıt defterini tutar,
Meslekî gelişime ilişkin faaliyetleri yürütür.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Aşağıdaki laboratuvar araç ve gereçlerini kullanır;
Cam gereçler (deney tüpü, pipet, büret, desikatör, huni, mezür, beher, erlen,
baget, geri soğutucu, düz soğutucu, termometre, manometre, damıtma balonu,
ayırma hunisi, kristalizuvar, petri kabı, erime noktası tayin cihazı), tartı ve ölçü
aletleri, iş güvenliği teçhizatı
Porselen gereçler (havan, havaneli, kapsül, meçe hunisi, kroze, porselen fincan),
Cihazlar (etüv, kül fırını, santrifüj, spektrofotometre, atomik absorpsiyon
spektrofotometresi alev fotometresi, viskozimetre, pH metre, elektronik terazi,
refraktometre, gaz ve sıvı kromatografisi, su banyosu, ısıtıcılı manyetik
karıştırıcı, dijital büret, çeker ocak, elek takımı, güç kaynağı), reaktör ve
reaktör donanımı, kaldırma, taşıma, yükleme, boşaltma araç ve gereçleri,
Kimyasal maddeler (organik ve inorganik asitler, organik ve inorganik bazlar,
tuzlar, alkoller, esterler, aldehitler, hidrokarbonlar, ketonlar, eterler, aminler,
amidler, aromatik hidrokarbonlar, saf su vb.)
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Petrol-Petrokimya Teknisyeni olmak isteyenlerin;
Alet ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
Matematik, fizik ve özellikle kimyaya ilgi duyan ve bu alanda başarılı,
Dikkatini bir noktaya uzun süre toplayabilen
Sorumluluk sahibi ve tedbirli olabilen,
Gözlem yapma ve dinleme yeteneği gelişmiş,
Ayrıntıyı algılayabilen,
Titiz çalışabilen,
Kimyasal maddelere, petrol ve petrol ürünlerine karşı alerjisi olmayan,
El ve parmaklarını iyi kullanabilen,
Bedenen sağlam ve güçlü (özellikle koku alma duyusu gelişmiş, renk körlüğü
olmayan) kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Petrol - Petrokimya Teknisyenleri; petrokimya rafinerilerinde çalışır. Kullanılan
malzemelerin büyük bir çoğunluğu petrol ve petrokimya alanındaki araç ve
gereçlerdir. Çalışma ortamı kapalı, gürültülü, pis kokulu ve kirlidir. Ciltte, gözde ve
solunum yollarında tahriş edici reaksiyonlara, kesiklere, ateş ve kimyasal madde
yanıklarına maruz kalabilirler. Kimyasal maddelerden dolayı zehirlenmeler olabilir.
Kişi verilen yönergelere göre işini tek başına yürütür. Ancak zaman zaman petrol
mühendisi, tekniker ve diğer çalışanlarla iletişime girebilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Petrol-Petrokimya Teknisyeni, petrokimya sanayi dediğimiz petrolden çeşitli
maddeler elde edilen işletmelerde çalışmaktadırlar.
Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) ve Petro-Kimya Holding A.Ş.
(PETKİM) gibi kamu kurumlarında çalışmaktadır.
Hammaddesi petrol olan boya, pet şişe, lastik vb. ürün imali yapan özel veya kamu
işletmelerinde çalışmaktadır.
Rafineri, termik santraller, akaryakıt dağıtım ünitelerinde çalışabilirler.
Kamu kurum ve kuruluşlarının petrol ile ilgili analiz yapan laboratuarlarında
çalışabilirler.
Mesleğin gelecekteki çalışma alanı gelişen teknolojiye paralel olarak daha da
genişleyecektir. Günümüzde yaygın kullanım alanı bulunan petrokimya ürünlerinin
işlendiği işletmelerin hızla artması ve tüketicinin kaliteli mal isteği bu alanda
teknik eğitim görmüş personel ihtiyacını artırmaktadır
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi meslek liseleri, teknik liseler, Anadolu meslek liseleri ve
Anadolu teknik liselerinin Kimya Teknolojisi alanı Petrol-Petrokimya dalında
verilmektedir.
Ayrıca yaygın meslekî ve teknik eğitim programları yoluyla da bu alan/dalda
eğitim almak isteyenlere örgün eğitime denk mesleki eğitim verilebilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Anadolu meslek ve Anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim
okullarının 6–7–8. sınıflarında yapılacak olan “Seviye Belirleme Sınavlarının”
(SBS) sonucuna, yılsonu ders ortalamaları ile belirlenen Yıl Sonu Başarı Puanının
(YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme
Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir.
Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları
sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar
teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek
isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum
müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının
bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan
alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumlarında;
a) 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren
ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü
çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu
kurum müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci
Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana
yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar.
Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu
puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek
olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıtkabulleri,
ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek
şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Ortak 9.sınıfın sonunda meslek lisesine geçiş yapan
öğrencinin alanı belirlenir. Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri
kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir. 11. ve 12. sınıfta
diplomaya götüren dala ait yeterlikleri içeren dersler yer almaktadır. 10. sınıfın
sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî
kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlikleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılır.
Eğitim süresince;
Ortak Dersler: Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih,
T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük, Coğrafya, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji,
Sağlık Bilgisi, Felsefe, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Millî Güvenlik Bilgisi, Trafik ve İlk
Yardım, Tanıtım ve Yönlendirme
Alan Ortak Dersleri: Bilgi ve İletişim Teknolojisi, Matematik, Mesleki Gelişim,
Temel Kimya,
Dal Dersleri: İşletmelerde Beceri Eğitimi, Petrol Teknolojisi Kontrol, Numune ve
Kontrolü, Organik Kimya, Petrokimya Prosesleri, Proseste Hava ve Su, Polimer
Kimya,
MESLEKTE İLERLEME
Meslek liselerinin Kimya Teknolojisi Petrol-Petrokimya dalından mezun olanlar Boya
Teknolojisi, Endüstri Bitkileri Yetiştirme ve Değerlendirme, Fermantasyon, Hasat
Sonrası Teknolojisi, Boya ve İzolasyon Uygulama Teknikleri, Kâğıt ve Kâğıt İşleme
Teknolojisi, Selüloz ve Kâğıt Teknolojisi, Kimya, Kimya Teknolojisi, Kozmetik
Teknolojisi, Lastik Teknolojisi, Lastik – Plastik, Maden, Pancar Yetiştiriciliği ve
Şeker Teknolojisi, Petrol Sondajı ve Üretimi, Plastik Teknolojisi, Rafineri ve
Petrokimya, Selüloz ve Kâğıtçılık, Tarımsal Laboratuvar, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler,
Yağ Endüstrisi önlisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken
koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Çalışma deneyimi, başarısı ve idarecilik vasıflarına göre amirlerinin kararıyla
ustabaşı olabilirler.
Ayrıca, mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS’ye girip başarılı olmaları ve
üniversitelerin Kimya Öğretmenliği lisans programını tercih etmeleri durumunda, ek
puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle
yerleştirilmektedir.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
Meslek eğitimi süresince öğrenci pratik eğitim yaptığı işletmede aylık olarak
asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere bir ücret alır. Bu ücret öğrencinin
çalışması karşılığı olup, işveren tarafından ödenir. Bunun haricinde öğrenci eğitim
süresince herhangi bir kazanç elde etmemektedir.
Meslek eğitimini bitiren kimya teknisyenlerinden özel sektörde çalışanlar
yetenekleri, statüleri ve sektörün kuralları çerçevesinde asgari ücretten az
olmamak üzere değişen oranlarda ücret alırlar.
Kamu sektöründe ise, devlet memurlarına uygulanan maaş sistemi yürürlüktedir.
Kamu kurum ve kuruluşlarında görev alanlar lise mezunlarına göre bir üst derece
ile göreve başlarlar. Kamu kuruluşlarında asgari ücretin yaklaşık 2–3 katı
civarında ücret almaktadırlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube
Müdürlükleri.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder