OTOMATİK KUMANDA TEKNİSYENİ
______________________________________________
TANIM
Fabrika, atölye vb. işletmelerdeki takım tezgâhları ve çeşitli otomasyon cihazların;
otomatik kumanda, hidrolik- Pnomatik, PLC, servo motor, robot kolları, mikro
denetleyici ve scada sistemlerinin kurulum, bakım ve onarım işlemlerini kendi başına
ve belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
GÖREVLER
Fabrika, atölye vb. işletmelerde;
Ölçüm ve hesaplama uygulamaları yapar,
Temel elektrik devre ve bağlantılarını yapar,
Temel elektronik ve uygulamalarını yapar,
Teknik ve meslek resim çizer ve okur,
Ofis paket program uygulamaları yapar,
Bilgisayar destekli tasarım yapar,
Endüstriyel kontrol ve arıza analizi yapar,
Otomatik kumanda sistemini kurar,
Hidrolik ve Pnömatik sistemleri kurar,
Plc ile sistemi kurup kontrol eder,
Motor sürücü sistemlerini kurar,
Robot kollarını programlayıp çalıştırır,
Scada sistemini kurup sistem programını yapar,
Mikro denetleyici ile devre tasarım yapıp sistemi çalıştırır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Otomasyon sahasında kullanılan çeşitli ölçü aletleri,
Programlanabilir kumanda aletleri (Bilgisayar, PLC, Mikro kontrolör),
Lehimleme gereçleri,
Çeşitli el takımları,
Çeşitli güç kaynakları,
Elektronik devre elemanları,
Hidrolik-Pnömatik devre elemanları
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Otomasyon Sistemleri Teknisyeni/Otomatik Kumanda Teknisyeni olmak isteyenlerin;
Temel bilimlere özellikle fizikte mekanik ve elektronik konularına ilgi duyan,
yetenekli,
El ve parmak becerisine sahip,
İnce ayrıntıları algılayabilen,
Alet ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
Yönergelere uyabilen
Tüm duyu organları sağlam,
Sabırlı, dikkatli, tedbirli ve titiz,
Alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan,
Tırmanma ve uzanma gibi bedensel çalışmaları yapabilecek kadar güçlü ve
dayanıklı,
Yükseklik korkusu olmayan,
Sorumluluk duygusu gelişmiş, başkaları ile iş birliği içinde çalışabilen,
Kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Otomasyon Sistemleri Teknisyeni / Otomatik Kumanda Teknisyeni; endüstriyel
üretim yapan, modern teknolojiye sahip atölye, fabrika ve laboratuar ortamlarında
çalışırlar. Genelde hareketli ve zevkli bir çalışma ortamları vardır. Sürekli problem
çözme ve tasarım işlemleri ile karşılaşırlar. Motor kontrol üniteleri, endüstriyel
ağlar, ölçüm/kontrol sensör sistemlerinin kurulumu, PLC veya PIC tabanlı kontrol
sistemlerinin kurulmasının yapıldığı ya da karmaşık bir sistemin sürücü, PLC veya PIC
vb. ile kumanda işlemlerinin yapıldığı işletmelerde çalışırlar. Görevleri diğer
çalışanlarla iş birliğini gerektirir. Çalışma ortamı genelde normal çalışma koşulları
olmakla birlikte sıcak ya da soğuk, gürültülü, kirli olabilir. Çalışırken elektrik
çarpması ya da başka tehlikelere maruz kalınabilir. Otomatik kumanda sistemleri
elemanı çalışırken her türlü çalışanlarla iletişim hâlinde olabilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Otomasyon Sistemleri Teknisyeni /Otomatik Kumanda Teknisyeni petrokimya, gıda,
otomotiv, elektronik vb. sektörlerde, daha çok otomatik kumanda cihazlarının
üretildiği ve uygulandığı büyük, orta ve küçük ölçekli işletmelerde teknisyen olarak
görev yaparlar. Daha çok endüstrinin gelişmiş olduğu bölgelerde ve ileri teknolojinin
kullanıldığı işletmelerde iş bulma olanağı yüksektir. Bu alanda kamu işyerlerinde
“teknisyen” unvanıyla kanunlarla belirlenen koşulları yerine getirildiği takdirde
çalışabilir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi Anadolu teknik liseleri ve Anadolu meslek liselerinin "Otomatik
Kumanda" bölümünde verilmekte iken yeni uygulamaya göre meslek liseleri, teknik
liseler, Anadolu meslek liseleri ve Anadolu teknik liselerinin Elektrik-Elektronik
Teknolojisi alanı Otomasyon Sistemleri dalında verilmektedir.
Ayrıca yaygın meslekî ve teknik eğitim programları yoluyla da bu alan/dalda eğitim
almak isteyenlere örgün eğitime denk mesleki eğitim verilebilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
Anadolu meslek ve Anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim okullarının
6–7–8. sınıflarında yapılacak olan “Seviye Belirleme Sınavlarının” (SBS) sonucuna,
yılsonu ders ortalamaları ile belirlenen Yıl Sonu Başarı Puanının (YBP) eklenmesi ile
elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip
olmak gerekmektedir.
Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları
sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik
lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen
öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce
onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş
günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan
programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında;
a) 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama
yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati
bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum
müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci
Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana
yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana
yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre
yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri
düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü
haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma
takviminde gösterilir.
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Ortak 9.sınıfın sonunda meslek lisesine geçiş yapan
öğrencinin alanı belirlenir. Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri
kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir. 11. ve 12. sınıfta
diplomaya götüren dala ait yeterlikleri içeren dersler yer almaktadır. 10. sınıfın
sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî
kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlikleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılır.
Eğitim süresince;
Ortak Dersler: Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih,
T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük, Coğrafya, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji,
Sağlık Bilgisi, Felsefe, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Millî Güvenlik Bilgisi, Trafik ve İlk
Yardım, Tanıtım ve Yönlendirme.
Alan Ortak Dersleri: Bilgi ve İletişim Teknolojisi, Matematik, (ATL ve TL için
Geometri, Analitik Geometri), Mesleki Gelişim, Elektrik-Elektronik ve Ölçme,
Elektrik-Elektronik Esasları, Teknik ve Mesleki Resim, Bilgisayar Destekli
Uygulamalar, Endüstriyel Kontrol ve Arıza Analizi.
Dal Dersleri: İşletmelerde Beceri Eğitimi, Otomasyon Teknikleri, Programlanabilir
Kontrol Sistemleri, Motor Sürücüleri ve Robotik, Scada Sistemleri, Mikro
denetleyiciler derslerini alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek liselerinin Elektrik-Elektronik Teknolojisi alanı Otomasyon Sistemleri
dalından mezun olanlar, istedikleri takdirde Açıkhava Reklâm Ürünleri ve Serigrafi,
Biyomedikal Cihaz Teknolojisi, Elektrik, Elektrik-Elektronik Teknikerliği, Elektronik
Haberleşme, Elektronik Haberleşme (Uzaktan Eğitim), Endüstriyel Elektronik,
Endüstriyel Elektronik (Uzaktan Eğitim), Endüstriyel Otomasyon, Endüstriyel
Otomasyon (Uzaktan Eğitim), Enerji, Ev Cihazları Teknolojisi, Hidroelektrik
Santralleri, Mekatronik, Mekatronik (Uzaktan Eğitim), Otomotiv, Radyo ve
Televizyon Tekniği, Raylı Sistemler Elektrik-Elektronik Teknolojisi, Sahne ve
Gösteri Sanatları Işık Teknikerliği, Sahne ve Gösteri Sanatları Ses Teknikerliği,
Termik Santral Makineleri, Termik Santrallerde Enerji Üretimi önlisans
programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları
takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS’ye girip yeterli puan almaları ve
üniversitelerin Elektrik Öğretmenliği, Elektronik Öğretmenliği, Elektronik ve
Bilgisayar Öğretmenliği, Havacılık Elektrik ve Elek. (Sivil Hav. YO.), Kontrol
Öğretmenliği, Mekatronik Öğretmenliği, Uçak Elektrik-Elektronik (Sivil Havacılık
YO.) lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle
diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
Meslek liselerinin Otomasyon Sistemleri dalından mezun olanlar alanlarında
ustalık eğitimine katılabilecekleri gibi doğrudan da ustalık sınavına girebilirler.
Ustalık sınavına girip başarılı olduktan sonra, ustalık belgesi almaya ve kendi
işyerlerini açmaya hak kazanırlar.
Çalıştığı kurum, kuruluş ve işletmelerde başteknisyenlik, bölüm şefi, bölüm teknik
amiri gibi yönetim kademelerine getirilebilir.
Bu sistemlerde çalışan kişiler, bu alanda uzmanlaşabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Mesleki Eğitim Kanunu gereğince işletmelerde uygulamalı eğitim gören
öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin % 30’dan az olmamak üzere bir ücret
ödenmektedir.
Eğitim süresince öğrenciler iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta
ettirilirler.
Döner sermayesi olan, Endüstri Meslek liselerinin atölyelerinde uygulamalı
olarak eğitim gören öğrencilere ilgili mevzuata göre ücret ödenmektedir.
İşletmenin sağladığı diğer sosyal imkânlardan faydalanırlar,
İş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta edilirler,
Eğitimleri süresince muayene ve tedavi masrafları Sosyal Güvenlik Kurumunca
karşılanır.
İlk işe başlanıldığında, asgari ücret üzerinden bir kazanç edinilmektedir. Bu
kazançta, deneyime, işteki performans ve pozisyona, çalışılan yerin yapısı ve
büyüklüğüne göre 2-3 kat artış olabilmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Otomasyon.gen.tr. Adresli İnternet sayfası,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder