ISITMA VE DOĞALGAZ İÇ TESİSATI TEKNİSYENİ mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1
ISITMA VE DOĞALGAZ İÇ TESİSATI TEKNİSYENİ
TANIM
Yapılarda, ısıtma ve doğalgaz bina içi tesisat işlerini standartlara ve projeye uygun
olarak planlayan, maliyet hesaplayan, iş akışını kontrol eden, arıza, bakım ve onarım
yapan veya yaptıran, teknolojik gelişmeleri takip eden ve paylaşan nitelikli kişidir.
GÖREVLER
 Malzeme sipariş listesi hazırlar,
 Maliyet hesabı çıkarır,
 Bina içi doğalgaz tesisatı yapar,
 Kat kaloriferi tesisatı yapar,
 Merkezi ısıtma tesisatı yapar,
 Döşenmiş gaz borularının test işlemleri ile devreye alınmasında, ön hazırlık
çalışmalarını yapar,
 Tesisatlarda basınç testlerine ilaveten işletme basınçlarında sızdırmazlık testleri
yapar,
 Çelik ve plastik borularda vidalı ve kaynaklı montaj yapar, iş mahalinde ölçü alır ve
bina rölevesini çıkarır,
 Katodik koruma ve topraklanmayı ölçer,
 Binanın yalıtım durumunu analiz eder, yalıtımı eksik ve yetersiz binalar için TS 825
yalıtım şartnamesine uygun bina yalıtım uygulamasını önerir,
 Doğalgaz sayaçlarının montajını yapar.
 Kontrolsüz gaz çıkışlarına ve yangınlara karşı arızanın onarımını yapar ve rapor
eder,
 Gaz tesisatlarında oluşacak arızaların bakım ve onarımı ile ilgilenir,
 Yukarıda tanımlanan işlemlerin yapılması için, pratik hesaplamalar, bilgisayar
destekli çizim, yerinde bütün uygulamaları ve her türlü servis hizmetlerini yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Elektrik kaynak makinesi, matkap tezgahı, hidrolik demir testere tezgahı, sütunlu
zımpara taşı tezgahı, bakır boru işleme takımı, lehim takımı, çelik boru bükme
makinesi, elbreyzi, kenet makinesi, rulo makinesi, demir, plastik ve bakır borular,
elektrik elbreyzi, oksijen-asetilen takımı, gaz kaçak detektörü, gaz basınç regülatörü,
gaz sayaçları, sızdırmazlık malzemeleri(macun, keten, özel dolgu malzemeleri), ayaklı
mengene, tezgah boru mengenesi, tesviyeci mengenesi, eğeler, keskiler, gönyeler, su
terazisi, boru anahtarları, AC ve DC kaynak makineleri, uygun maske, eldiven önlük,
şarjlı matkap ve takımı, elektrikli boru kesme ve kaynak ağzı açma makinesi, karot,
spiral taşlama makinesi, boru makası, füzyon kaynak makinesi, gaz emniyet valflari,
yangın tüpü, yumuşak ağızlı boru anahtarı, kurbağacık, düz ve yıldız anahtarı takımı,
TÜRKİYE İŞ KURUMU 2
kelepçe ve dübel takımı şeritli metre ve metrik kumpas, portatif hafif
konstrüksiyondan yapılmış merdiven avometre, baca gazı analiz cihazı
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Isıtma ve Doğalgaz İç Tesisatı Teknisyeni olmak isteyenlerin
 Normal düzeyde sayısal yeteneğe sahip,
 İletişim yeteneği gelişmiş,
 Fen Bilimlerine ilgili ve bu alanda başarılı,
 Ellerini ustalıkla kullanabilme yeteneğine sahip,
 Girişimci, sabırlı, ekip çalışmasına yatkın,
 Dikkatli ve sorumluluk sahibi,
 Ekip çalışmasına yatkın,
 Bedenen güçlü ve sağlıklı kimseler olması gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Isıtma ve Doğalgaz İç Tesisatı Teknisyenleri, binaların kazan daireleri gibi kapalı
ortamlarda bazen açık havada ve ayakta çalışmak durumundadırlar. Çalışma ortamı
genellikle tozludur. Doğalgazın patlayıcı ve yanıcı özelliği nedeniyle tedbirli olunması
gerekmektedir.. Çalışırken aydınlık, temiz, nemsiz, güvenli bir çalışma ortamı
sağlanmalı, montaj öncesi tam hazırlık, yeterli ekipman, yeterli sayıda yardımcı eleman
günlük iş planlaması, uygun iş sıralaması yapılmalı ve tüm uygulamalar onaylanmış
projeye uygun olmalıdır. İş hızını gereğinden fazla ayarlamamalı, yorgun ve hasta bir
şekilde işe devam etmemelidir. Yanıcı ve patlayıcı ortamlarda güvenli çalışma ortamı
yaratabilmedir.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi; meslek liseleri, Anadolu meslek liseleri, teknik liseler ve Anadolu
teknik liselerinin “Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme” alanı “Isıtma ve Doğalgaz İç
Tesisatı” dalında verilmektedir.
Ayrıca mesleğin eğitim Meslek Yüksek Okullarının “Gaz ve Gaz Teknolojileri”
bölümünde de verilmektedir.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
 Resim
 Fen Bilimleri
 Matematik
 Teknoloji ve Tasarım
TÜRKİYE İŞ KURUMU 3
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
 Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
 Anadolu Meslek/ Anadolu Teknik Liselerine girebilmek için ise ilköğretim
okullarının 6-7-8. sınıflarında yapılan “Seviye Belirleme Sınavının” (SBS) sonucu
belirlenen Ortaöğretime Yerleştirme Puanı (OYP) ile yerleştirilmesi gerekmektedir.
 Ortaöğretim kurumlarında, ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları
sonucuna göre 10’uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar
teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek
isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum
müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini
izleyen 5 iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt
yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında;
a) 10’uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren
ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen 10. iş günü çalışma saati
bitimine kadar öğrenim görmek istedikleri meslek alanının bulunduğu kurum
müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci
Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana
yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana
yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre
yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri
düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü
haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma
takviminde gösterilir.
MESLEK EĞİTİMİ
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin ortaöğretimdeki süresi 4 yıldır.
9.sınıfın (lise 1) dersleri genel liseler ve meslek liselerinde ortaktır. 9. sınıfın sonunda
öğrenci, alanını belirler. 9 ve 10. sınıflarda ortak dersler ile alan ortak dersleri, 11 ve
12. sınıflarda ise dallara özel dersler öncelikli olarak okutulmaktadır. Alanda yer alan
tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta
verilmektedir. 11 ve 12. sınıfta diplomaya götüren dala ait yeterlikleri içeren dersler
yer almaktadır. 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı,
öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlikleri de dikkate alınarak
dal seçimi yapılır.
.
Ortak Dersler
Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih, T.C. İnkılâp Tarihi
ve Atatürkçülük, Coğrafya, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Sağlık Bilgisi, Felsefe,
Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Millî Güvenlik Bilgisi, Trafik ve İlk Yardım
TÜRKİYE İŞ KURUMU 4
Alan Ortak Dersleri
Bilgi ve İletişim Teknolojisi, Matematik, Mesleki Gelişim, Sac ve Boru İşçiliği, Boru
Kaynakçılığı ve Elektrik, Teknik Resim
Dal Dersleri
İşletmelerde Beceri Eğitimi, Kat Kaloriferi Tesisatı, Merkezi Isıtma, Isıtma Meslek
Resim, Bilgisayar Destekli Çizim, Sıhhi Tesisat, Doğal Gaz İç Tesisatı, Yakıcı
Cihazlar ve Montajı, Yakıcı Cihaz Servis Hizmetleri, Tesisat Teknolojisi Meslek
Resim, Soğutma Sistem Elemanları, Soğutucuların Bakımı ve Onarımı, Soğuk
Depolama Sistemleri, Frigorifik Araç ve Araç Klima Sistemleri, Ev Tipi Soğutucular
Meslek Resim, Endüstriyel ve Ticari Soğutma Meslek Resim, Ev Tipi Klima Sistemleri,
Kat Kliması Sistemleri, Merkezi İklimlendirme Sistemleri, Havalandırma Sistemleri,
Klima Temel Meslek Resim, Klima Meslek Resim, Merkezi İklimlendirme Meslek Resim
dersleri verilmektedir,
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
 Mezun olunan Mesleki ve Teknik Ortaöğretim programına ait diploma ve “Isıtma ve
Doğalgaz İç Tesisatı Teknisyeni” unvanını alırlar.
 Ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyanlara mesleklerinde bağımsız
“İşyeri Açma Belgesi” verilir.
 Mezunlar istedikleri takdirde “Ustalık Belgesi” de alabilirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Isıtma ve Doğalgaz İç Tesisatı Teknisyeni, doğalgaz sektöründe üretim yapan
fabrikaların teknik servislerinde çalışabilecekleri gibi bu sektörde hizmet veren özel
firmaların doğalgaz tesisatı döşeme ve servis bölümlerinde, doğalgaz taahhüt
firmalarında, yakıcı cihazların servislerinde, fabrikaların kazan dairelerinde, sıhhi
tesisat taahhüt firmalarında, ısıtma tesisatı taahhüt firmalarında, yetkili
iklimlendirme servislerinde, soğutma servislerinde, soğutma tesisatı taahhüt
firmalarında, iklimlendirme firmaları imalathanelerinde, çalışabilirler. Ayrıca kendi iş
yerlerini açma imkanına da sahiptirler. Çalışma alanı yeni ve genişleyen bir meslektir.
Doğalgaz kullanımının büyük şehirlerin tüm semtlerinde ve diğer illere
yaygınlaştırılması mesleğin çalışma alanını genişletmektedir. Toplu ısınmadan bireysel
ısınmaya geçiş kat kaloriferinin yaygınlaştırılması bu alanda eleman ihtiyacını daha da
artıracaktır.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
TÜRKİYE İŞ KURUMU 5
 3308 sayılı “Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu” gereğince işletmelerde beceri
eğitim gören meslek lisesi son sınıf öğrencilerine asgari ücretin %30’undan az
olmamak üzere ücret ödenmektedir.
 Eğitim gören adayların meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe
karşılanmaktadır.
 İşletmelerin sağladığı sosyal imkânlardan faydalanırlar.
EĞİTİM SONRASI
 Isıtma ve Doğalgaz İç Tesisatı Teknisyenlerinin kazanç durumları çalıştıkları
bölgelerin gelişmişliğine, iş yerlerinin büyüklüğüne ve meslek elemanlarının
tecrübesine göre değişiklik göstermektedir. Sektörün gelişmiş olduğu yerlerde
asgari ücretin 1,5-2 katı, diğer yerlerde ise asgari ücret veya biraz daha üzerinde
kazanç elde etmektedirler.
 Kamu Kurum ve kuruluşlarında çalışanlar ise teknik hizmet sınıfından ücret/maaş
almaktadırlar.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek Liselerinin “Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme” alanından mezun olanlar; Gaz
ve Tesisatı Teknolojisi, İklimlendirme ve Soğutma Teknolojisi, Yapı Tesisat Teknolojisi
önlisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Orta öğretim başarı puanları,
okul türleri, Mesleki ve Teknik Eğitim Bölge’leri (METEB) ve mezuniyet yılları dikkate
alınarak kontenjan dahilinde yerleşebilirler.
Ayrıca bu alandan mezun olanlar Yüksek öğretime geçiş sınavına girip başarılı oldukları
taktirde lisans düzeyinde eğitimlerine devam etmektedirler
Ön lisans programlarını bitirenler Dikey Geçiş sınavında (DGS) başarılı oldukları
taktirde kontenjan dahilinde lisans seviyesinde eğitimlerine devam edebilirler.
Özel işyerlerinde çalışanlar tecrübe ve deneyimlerine göre kalite kontrol şefi, atölye
şefi, bölüm şefi vb. adlar altında çalışabilmektedirler. Kendi adlarına iş yeri
açabilmektedirler.
BENZER MESLEKLER
 Sıhhi Tesisatçılık
 Metal İşleri
 İklimlendirme ve Soğutma Teknikeri
 Gaz Tesisatı Teknolojisi Teknikeri
EK BİLGİLER
-
YARARLANILAN KAYNAKLAR
TÜRKİYE İŞ KURUMU 6
 Meslek elemanları,
 Düzce Fatih Endüstri Meslek Lisesi öğretmenleri,
 Düzce Üniversitesi Meslek Yüksekokulu,
 MEB. Yayınları (MEGEP Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi
Projesi),
 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 2010 ÖSYS Başvuru Kılavuzu,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
 İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.