______________________________________________
TANIM
Kancalar, zincirler, tarım araçları ve benzeri metal yapılı eşya ile demir ve benzeri
maden parçalarını el ve iş tezgâhları yardımı ile bükerek, döverek veya kalıpla
biçimlendirerek işleyen ve onaran kişidir.
GÖREVLER
Metali seçer ve ocakta ısıtarak tavlar. Örsün üzerine yerleştirir, çekiçle
döverek, keserek ve zımparalayarak biçim verir,
Parçaları yeniden ısıtır, katalizör maddeleri koyar ve çekiçleyerek birleştirir,
Son şekli verilen parçaları tekrar ısıtarak tavları sertleştirmek için su verir
(suyun içine atarak sertleştirir).
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Tav araçları,
Çekiçler,
Varyozlar,
Kısaçlar,
Örs ve altlığı,
Delikli pleyt,
Yığma pleyt,
Demirci konisi,
Şahmerdan (hava çekiçleri),
Presler,
Ölçü aletleri (çap kumpası, metre, mastar ve şablonlar),
Testere tezgâhı ve profil makas tezgâhı,
Elektrik kaynak makinesi vb. aletleri kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Bedence güçlü, dayanıklı, ayakları ve kolları sağlam,
Zihinde canlandırma,
Şekilleri doğru algılama,
Elleri ustalıkla kullanabilme,
El ve gözü eşgüdümle kullanabilme yeteneklerine sahip,
Alet ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Sıcak demirci atölyede ve ayakta çalışır. Çalışma ortamı çok sıcak, gürültülü ve
kısmen kirlidir. Kişi çalışırken bağımsızdır. Müşterilerle ve diğer çalışanlarla kısa
süreli iletişim dışında genellikle alet ve makinelerle ilgilidir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Sıcak demirciler, tarımda kullanılan araç ve gereçler ile bazı aletlerin yedek
parçalarını üretmektedirler. Özel sektöre ait fabrikalarda, atölyelerde
çalışabilirler. Üretilen mamullerin çoğunun seri üretimi olmadığı için bu aşamada
sıcak demircilere iş imkânı doğmaktadır. Ancak, bu mesleğin geleceğini tehdit eden
başlıca iki unsur vardır.
Birincisi tarımda makineleşme sürecinde modern araç-gereçlerin hızla artması
sonucu sıcak demircilerin işlerinin giderek azalabileceği gerçeğidir. Bilindiği gibi
sıcak demircilik ilkel tarımla başlayan ve azalarak devam eden bir meslektir.
Karasaban, orak, kazma, at nalı vb. parçaların üretilme ihtiyacıyla sıcak demircilik
doğmuştur. Ama bugün artık sayıları oldukça azalmıştır.
İkincisi sıcak demircilikte insan gücü yerine şahmerdan gibi aletlerin
kullanılmasıdır. İnsan gücü yerine yeni makinelerin kullanılması bu meslekte
çalışan (istihdam edilen) kişilerin sayılarını azaltmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim
merkezlerinde “Metal İşleri” alanı “Isıl İşlemciliği” dalında verilmektedir. Ayrıca,
meslek liselerinin “Metal Teknolojisi” alanı “Isıl İşlem” dalında da bu mesleğin
eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
14 yaşını doldurmuş olmak,
Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun
olmak,
Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi
imzalamak gereklidir.
Meslek liselerine girebilmek için;
İlköğretim okulu mezunu olmak,
Meslek liselerine giriş koşullarını taşımak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Sıcak demircilik mesleğinin eğitim süresi mesleki eğitim merkezlerinde
ilköğretimden sonra 2 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1
yıldır. Meslek liselerinde ise eğitim süresi 4 yıldır.
Pratik eğitim işletmelerde gerçekleştirilmekte olup, haftanın bir günü teorik eğitim
mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Mesleki eğitim merkezlerinde
öğrenciler aşağıdaki konuları öğrenir:
Meslek Bilgisi Derslerinde; şekillendirmenin tanımı, sıcak şekillendirme atölyesinin
tanımı, demir ve çelik hakkında kısa bilgi, ocakta yakılan kömürler hakkında bilgi, taş
fırınlarda yakılan yakıtlar, güvenli ve verimli çalışma, sıcak şekillendirme takım ve
araçları, sıcak şekillendirme, ölçme ve kontrol, çekiçle düz çekme, sivriltme, yığma,
boğma, kesme, delme, eğme, örste sıcak şekillendirme, sıcak şekillendirme
makineleri,
Mesleki ve Teknik Resim derslerinde; teknik ve meslek resminin önemi, çizim
aletleri, çizim gereçleri, teknik resimde kullanılan yazı normları, çizgi, çizgi çeşitleri,
özellikleri, geometrik çizimler, izdüşüm, görünüş çıkartma, ölçülendirme, yüzey
işaretlerinin okunması, ölçekli resmin gereği, büyültme ve küçültme ölçekleri,
görünüş çıkarma, ölçülendirme, kesit alma, perspektif, ara kesit ve açınımları, kroki
çiziminin önemi ve faydaları, birleştirme resimleri, perçinler, kaynaklı
birleştirmeler, kalıp resimleri.
Ayrıca eğitimde; çırağın yapacağı işlem ve işler önce usta tarafından anlatılır, bu
işlemler usta veya kalfa tarafından yeteri kadar yapılarak çırağın görmesi sağlanır,
çırağın gösterilen işler hakkında bilgisi yoklanır, çırağın gösterilen işleri yapması
sağlanır ve izlenerek eksiklikleri tamamlanır.
Eğitim sonunda demirci; sıcak biçimlendirilen metalleri tanır, biçimlendirme için
gerekli takım ve makineleri kullanır, şekillendirmenin temel unsuru olan tavlama ve
tav araçlarını bilir. Tavlamanın yapılabilmesi için gerekli olan yakacak türlerini
öğrenir, metallerin biçimlendirilmesi için zorunlu olan temel şekillendirme işlemlerini
öğrenir. Şekillendirme işlemlerinde uygulanan değişik sıcaklıkların ölçülmesini bilir.
Ölçme araçlarını kullanmayı öğrenir ve iş için gerekli malzeme hesaplamalarını
yapabilir. Bunlara ilave olarak güvenli ve verimli çalışma kuralları, mesleği ile ilgili
basit resimleri çizebilme, meslek ahlakı, ekonomi ve hukuk gibi konuları öğrenir.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim
merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda
teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu
eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku,
İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı
sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 1 yılsonunda ustalık sınavlarına
katılabilirler.
Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl
çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık
sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40
saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra
"Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız
işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici"
belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim
lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
Meslek liselerinin “Metal İşleri” bölümünden mezun olanlar; Endüstriyel
Kalıpçılık, Hasat Sonrası Teknolojisi, Makine, Makine Yağları ve Yağlama
Teknolojisi, Oto Boya Karoseri Doğrultma Teknikerliği, Sondajcılık, Tarım Alet
ve Makineleri, Metalurji Malzeme, Gemi Makineleri, Otomotiv, Mekatronik,
Mekatronik(Uzaktan Eğitim),Termik Santral Makineleri, Termik Santrallerde
Enerji Üretimi, Raylı Sistemler Makine Teknolojisi, Metalografi ve Malzeme
Muayenesi ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken
koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Bu mesleğin pratik eğitimi sırasında 3308 sayılı Çıraklık Eğitim Kanunu'na göre
asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere ücret ödenir.
Eğitim gören adayların iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta
primleri devletçe karşılanmaktadır.
Alınan ücret, asgari ücretin 2 katı olmakla birlikte kalfanın kariyerine ve işverenin
kazancına paralel olarak artabilmektedir.
Usta ya da işyeri sahibinin geliri de yine ustanın maharetine ve işin kapasitesine
göre değişmekle birlikte ortalama aylık ücret asgari ücretten az olmamak üzere
asgari ücretin 2 katıdır.
İşverenlerin geliri tarım araçları ve aletleri yapmaları sebebiyle yaz aylarında
artarken, kış aylarında gelir seviyesi düşmektedir. Yani gelir tarımsal faaliyetlerle
doğru orantılıdır.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili Eğitim Kurumları,
Meslek Elemanları
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder