TANIM
Baskı yolu ile çoğaltılması istenen kitap, dergi, broşür, gazete, afiş vb. materyalin,
yazar veya tertipleyeni tarafından hazırlanmış orijinalinden; filme çekerek,
bilgisayar ortamında film kartına ters çıktı alarak, renk ayırımı yaparak baskıya esas
kalıpları (klişe) hazırlayan kişidir.
GÖREVLER
Basılması istenen materyalleri (asıl örnekleri) özelliklerine göre sınıflandırır,
Repro tekniğinde kullanılan filmler arasında en uygun olanını seçer,
Kamerayı istenilen baskı boyutlarına göre ayarlar,
Kamerayı ayarlayarak filmi çeker,
Çekilen filmde istenmeyen kısımların çıkartılması ve leke izlerinin giderilmesi için
rötuş yapar,
Klişeyi çinko klişe emülsiyon dökümünden önce "0" numara su zımparası ile iyice
temizler,
Klişe kopya eriği hazırlar,
Filmin emülsiyonu ile çinkonun emülsiyonunun çakıştırılması için pozlandırma
yapar, klişeyi akarsu altına tutarak, poz görmeyen yerdeki emülsiyonu yıkar,
Pozlandırmadan sonra filmi banyo eder,
Çinko yüzeyinde kalan emülsiyonu daha da sertleştirmek için şap banyosu yapar,
Asite dayanabilecek duruma gelmesi için emülsiyonu pişirir,
Klişenin rötuşunu yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Kamera,
Kontakt şase,
Çeşitli filmler (kırmızıya duyarsız filmler),
Banyo küvet düzeni ya da banyo makinesi,
Banyo kontrolü için gri gösterge çizelgesi,
Şap banyosu, pişirme banyosu,
Rötuş için çelik kazıma kalemi,
Kopya eriyiği,
Negatif kâğıtlar,
Boya fırçası, ışıklı masa,
Ölçekli kaplar, hesap cetveli,
Register (Delgi sistemi),
Renk ayırım filtreleri,
Makas, gönye, rapido, şablon kalıpları,
Çinko ve alimünyum levha,
Bilgisayar ve mesleki programlar,
Scanner cihazı (optik tarayıcı),
Renk scalası.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Reprodüksiyon ve Klişe Teknisyeni olmak isteyenlerin;
Gözleri ve elleri sağlam, bunları eşgüdümle kullanabilen,
Şekilleri ayrıntıları ile algılayabilen,
Renkleri ayırdedebilen,
Düzenli, tertipli
Kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Meslek elemanları matbaalarda, ayakta ve genellikle tek başlarına çalışırlar.
İşlemlerin çoğu, aydınlık ortamdaki elektronik sistemlerde (scanner ve bilgisayar)
tamamlanmaktadır. Sadece elektronik film çıkışı ve kamera agrandizör gibi işlemler
kırmızı ışık altında yapılmaktadır. Filmleri banyo ederken zaman zaman karanlık
odada çalışabilirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Günümüzde, bu bölümden mezun olanların işsiz kalma sorunları yoktur. Ancak,
teknolojideki hızlı değişim ve gelişmelerle, bu meslekte otomasyona doğru hızlı bir
geçişin başladığı, dolayısıyla da, gelecekte bu meslekte istihdam edilecek eleman
sayısının azalacağı görülmektedir.
Reprodüksiyon ve Klişe Teknisyenliği günümüzde değişime uğrayan meslek
alanlarından olup günümüzde masa üstü yayıncılık ve renk ayırımcılığı adı altında bir
bütün olarak faaliyet göstermektedir. Reprodüksiyon işlemlerinde kullanılan
kameraların yerini gelişmiş bilgisayarlar ve elektronik renk ayırım sistemleri
almıştır.
Bu nedenle yeni teknolojik bilgilere sahip elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi; meslek liselerinin Reprodüksiyon ve Klişe bölümünde verilmekte
iken, yeni uygulamaya göre bu bölümün adı Matbaa alanı Baskı Öncesi Operatörü dalı
olarak değiştirilmiş olup, bakınız Baskı Öncesi Operatörü/Dizgi Teknisyeni meslek
bilgi dosyası. Bu dosyadaki eğitimle ilgili bilgiler bu değişiklikten önceki dönemi
kapsamaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Bu okullara girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olup, meslek liseleri giriş
koşullarını taşımak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Endüstri meslek liselerinde eğitim süresi 4 yıldır. Öğrenci;
1. Sınıfta; genel kültür derslerinin yanı sıra tanıtım ve yönlendirme dersi de ilave
edilmiştir.
1. Sınıfta; Teknik Resim, Genel Matbaa, Meslek Bilgisi ve Atölye dersleri görür.
Bu sınıfta öğrenciler; baskı işlerinde kullanılan; kâğıt, mürekkep gibi malzemeleri
tanır. Dizgi, Tipo ve Ofset Baskı, Tiftruk Baskı, Serigrafi Baskı, Ciltleme ve Özel
Baskı yöntemleri hakkında temel bilgileri kazanır. Reprodüksiyonu tanır,
reprodüksiyonda kullanılan optik cihazları, reprodüksiyon orijinallerini, ışığa duyarlı
malzemeleri, etkileşimlerini, reprodüksiyon kuralları, fotoğrafik banyoları,
reprodüksiyonda rötüş tanır, öğrenir ve uygulamalarını yapar.
2. Sınıfta; Meslek Bilgisi, Atölye ile Pikaj-Montaj derslerini görür.
Bu sınıfta öğrenciler; çok renkli, yarım ton, tramlı reprodüksiyon yöntemlerini,
difüzyon transfer tekniklerini, çok renkli yarım ton orijinallerin reprodüksiyon
işlerini, montaj, reprodüksiyonda prova sistemlerini, pikaj-montaj malzeme ve aletini
tanır, öğrenir, sayfa düzenleme, mizampaj işlemlerini öğrenir, bilgisayarla pikajmontaj
yapma bilgi ve becerilerini kazanır.
3. Sınıfta; Meslek Bilgisi, Renk Bilgisi, Maliyet, Atölye ve Grafik derslerini görür.
4. Sınıfta; Meslek Bilgisi, Renk Bilgisi, Maliyet ve Grafik derslerini okulda, atölye
derslerini haftanın 3 günü alanlarıyla ilgili gittikleri işletmelerde, beceri eğitimi adı
altında görürler.
Bu sınıfta öğrenciler; renk bilgisi, matbaa mürekkepleri, hammaddeleri, kuruması ve
basım problemlerini tanır ve öğrenir. Optik tarayıcı (Scanner), masa üstü yayıncılık,
otomatik film banyo makineleri, baskı sistemleri ve kalıpları, film stüdyoları, matbaa
işlemlerinde maliyet muhasebesi, grafik sanatı, yazı karakterleri, tipografik
uygulamalar, sayfa düzenlemeleri konularında bilgi ve beceri kazanır.
MESLEKTE İLERLEME
Meslek liselerinin Reprodüksiyon ve Klişe bölümünden mezun olanlar istedikleri
takdirde, Açıkhava Reklâm Ürünleri ve Serigrafi, Fotoğrafçılık, Fotoğrafçılık ve
Kameramanlık, Matbaacılık, Serigrafi, Tasarım ve Basım-Yayımcılık ön lisans
programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları
takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca, mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS’ye girip başarılı olmaları ve
üniversitelerin Matbaa Öğretmenliği lisans programını tercih etmeleri durumunda ek
puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle
yerleştirilmektedir.
BURS, KREDİ VE ÜCRETLER
Meslek liselerinin son sınıfında işletmelerde yapılan uygulama sırasında öğrencilere
asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere işverence ücret verilir. İş kazaları ve
meslek hastalıkları ile hastalık sigorta primleri Milli Eğitim Bakanlığı tarafından
karşılanır.
İşletmenin sağladığı diğer sosyal imkânlardan faydalanırlar.
Eğitim bittikten sonra; kendini yetiştirme durumuna, deneyime ve çalışılan yerle
yapılan anlaşmaya bağlı olarak elde edilen gelir değişmektedir. Ancak en az kazanç
asgari geçim seviyesinin üzerinde olmaktadır. Kendi işyerini kurabilme imkânı olanlar
daha iyi gelir elde edebilmektedirler.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube
Müdürlükleri.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder