PLASTİK İŞLEMECİ mesleği

PLASTİK İŞLEMECİ
TANIM
Plastik hammaddenin eritilerek, hazırlanan kalıba göre istenilen şekle dönüştürülmesini
gerçekleştiren, bu işlem yapılırken kullanılan kalıp ve makinelerin bakım ve onarımını
sağlayan kişidir.
GÖREVLER
Plastik enjeksiyon ve extruzyon kalıplama makinelerinin genel bakımını, günlük
kontrolünü yapar işe hazırlar,
Kalıbı makineye takar (enjeksiyon, şişirme, çekme, savurma, kaplama yöntemleriyle
çalışan makinelerden biri olabilir.),
Hammaddeyi ve boya maddelerini karıştırma makinesinde formüle göre karıştırır,
Plastik hammaddeyi makinenin deposuna doldurur,
Kalıplama işlemi için gerekli ısıyı elde etmek üzere termostatı ve basıncı ayarlar,
Makineyi çalıştırır ve erimiş hammaddenin kalıba geçmesini sağlar,
Makinenin düzenli çalışıp çalışmadığını kontrol eder,
Ürünün renk, şekil, ölçü, yüzey kalite, sertlik kontrollerini yapar,
Makinenin manuel, yarı otomatik, nihai gramaj, full otomatik ayarlarını, baskı
zamanını, soğuma zamanını ayarlar,
Seri üretimde makinenin çalışmasını kontrol eder,
Kalıplanan ve makineden çıkan mamulün üzerindeki fazlalıkları temizler,
Artık plastik malzemeyi yeniden işleme hazırlamak üzere öğütür,
Üretim formu doldurur,
Üretim sonunda ocağı boşaltır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Gravür (plastik hammadde),
Enjeksiyon makinesi,
Şişirme makinesi,
Çekme makinesi,
Savurma makinesi,
Kaplama makinesi,
Çeşitli plastik boyaları,
Kırma makinesi,
Anahtar takımı,
Matkap, mengene,
Tornavida, yağdanlık, zincir.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Makine parçaları arasındaki ilişkiyi görebilen,
Aletlerle ve malzemelerle çalışmaktan hoşlanan,
El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
Rutin işlerden sıkılmayan,
Dikkatli ve tedbirli,
Bedence güçlü kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Çalışma ortamı gürültülü ve kokulu olabilir. Yapılan iş ayakta olmayı gerektirdiği kadar
oturmayı da gerektirir. Bu mesleği yürütenler birinci derecede alet makine ve
malzemelerle ilgilidirler. Birlikte görev yaptıkları kimselerle iletişim kurarlar.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Son yıllarda plastik işleme endüstrisinde kullanılan hammaddelerin daha kolay ve
ucuza temin edilmesi nedeniyle plastik mamullerin tüketimi artmıştır.
Plastikten üretilen mal ve eşyalar teknik alanda, tarım alanında ve günlük
ihtiyaçların karşılanmasında giderek genişleyen ölçüde kullanılmaktadır. Buna bağlı
olarak plastik işleyen işyerlerinin de sayısı artmıştır. Plastik işlemeciliği mesleğine
sahip olan kişilerin iş bulma olanakları da giderek artmaktadır.
Bu mesleğe sahip olanlar genellikle plastikten mamul üreten özel işyerlerinde
çalışırlar.
Plastik işleme işyerlerinde daha önceki yıllarda el presi, motorlu şanzıman pres,
hidrolik kollu enjeksiyon pres, helezonlu hidrolik presler gibi makineler ile
çalışılmakta iken daha sonra elektronik ve tam otomatik olarak bilinen enjeksiyon
ve extruzyon makinelerini kullanmaya başlamışlardır. Günümüzde ise
programlanabilir mantık devreleri (PLC) ile kontrol edilen yüksek teknolojili
makineler kullanılmaktadır. Bu makineler hammadde yüklemesi yapabilen, ürünleri
paketleyebilen ve robot teknolojisi ile işlem yapan makinelerdir. Bu alandaki
teknolojik gelişmeler işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin birçok tehlike ve riski
azaltırken, ürün kalitesi ve üretimde verimliliği arttırmıştır. Gelişen teknolojiye
ayak uydurulabilmesi için bu sektörde çalışan teknik elemanların teknolojiyi
yakından takip etmesi gerekmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde
“Plastikçilik” alanı “Plastik İşlemeciliği” dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
14 yaşını doldurmuş olmak,
Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak
gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Plastik işletmeciliği mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 2 yıl, lise ve daha üst
düzeyde genel eğitimden sonra ise 1 yıldır.
Haftanın 1 günü teorik, 5 günü ise işletmelerde pratik olarak meslek eğitimi
verilmektedir.
Teorik Eğitimde; Genel kültür derslerinin yanı sıra Teknik Resim (çizgi ve yazı
çeşitleri, geometrik çizimler, izdüşüm, görünüş çıkarma); Meslek Bilgisi (plastiklerin
tanımı, türleri, kullanım alanları, işleme teknikleri, kullanım miktarları, kalıplama
yöntemi) dersleri verilmektedir.
Teorik eğitim işyerlerinde yapılan pratik eğitime paralel olacak şekilde planlanmıştır.
Pratik eğitimde meslek derslerinde öğrenilen bilgilerin iş üzerinde kullanılması ve
geliştirilmesi sağlanır.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim
merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik
eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan
Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi,
Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek
Bilgisi derslerini alırlar. 1 yılsonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl
çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına
katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş
pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta
Öğreticilik" belgesi alabilirler.
Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız
işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici"
belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim
lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
Meslek lisesi mezunları da doğrudan ustalık sınavına girebilirler. Ustalık belgesine
sahip olanlar bağımsız işyeri açabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Eğitim esnasında işletmelerde meslek eğitimi gören çırak öğrencilere, işverenlerce
yaşlarına uygun olarak asgari ücretin % 30’ undan az olmamak üzere aylık ücret
ödenmektedir.
Çıraklık eğitimi boyunca öğrencilerin iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili
sigorta primleri devletçe ödenmektedir.
Özel işyerlerinde çalışanlar yapılan işteki başarıya ve işyerinin durumuna göre asgari
ücretin 2–3 katı oranında ücret alabilirler.
Kamu sektöründe çalışanlar teknik hizmet sınıfından ücret alırlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili Eğitim Kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri.