TANIM
Her türlü motorlu araçların ön düzenlerini, ön tekerlek açı ve mesafelerini, askı
donanımlarını şasi hatalarını ölçen, ayarlayan, tekerlek kusurlarını yorumlayan ve
tekerlek dengesini (balans) yapan kişidir.
GÖREVLER
Ön düzende bozukluğun yerini saptar, bu amaçla çeşitli testler yapar, şikâyetleri
yorumlar,
Bakım, kontrol, ayar, tamir iş ve işlemleriyle ilgili aygıt, tezgâh ve makineleri
çalıştırır, uygun şartlarda kullanır,
El aletleriyle markalama, eğeleme, kesme, soğuk şekillendirme, delme, diş açma,
saplama, sökme iş ve işlemlerini yapar,
Araçların tekerleklerini söküp takar,
Ön askı donanımlarında yağlama ve genel bakım yapar,
Ön düzen sistemini arabanın özelliklerine göre ayarlar,
Tekerlek arızasını gidererek, dengesini (balans) ayarlar,
Far ampullerini kontrol ederek far ayarlarını yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Çeşitli anahtar takımları,
Çeşitli el takımları,
Özel takım ve anahtarlar,
Ön düzen ayar tezgâhı,
Tekerlek balans tezgâhı,
Teo-in, Teo-out (tekerlek kapanıklığı, açıklığı, rot ayarı) ölçme aleti,
Kaldırma aracı (kriko),
Kaldırma aracı (lift),
Civata, somun, conta, pim, saplama gibi birleştirme elemanları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Makine parçaları arasındaki ilişkiyi görebilme gücüne sahip,
Alet ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
Ellerini ve gözünü eşgüdüm halinde kullanabilen,
Bedence sağlam, gözleri keskin kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ön düzen ve balans ayarlayıcıları tamir atölyelerinde, motorlu taşıt yapan
fabrikalarda görev yaparlar. Çalışma ortamı kirli ve yağlı olabilir. Çalışırken eğilme,
diz çökme gibi pozisyonlar gerekebilir. Ön düzen ve balans ayarlayıcıları birinci
derecede makine ve aletlerle ilgilidirler. Müşteri ve diğer çalışanlarla da iletişim
kurmaları gerekebilir. İş, pazar dışında haftanın her günü, tam zamanlı olarak
yürütülür.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ülkemizde otomotiv sektörünün gelişimine paralel olarak mesleğinde iyi yetişmiş
elemanlar, taşıt üreten fabrikalarda, araç bakım ve tamir servislerinde çalışırlar.
Pratik eğitim gördükleri işyerlerinde istihdam edilebilmektedir.
Usta unvanını alan kişiler, kendi adına işyeri açabilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim
merkezlerinin “Motorlu Araçlar Teknolojisi” alanı “Ön Düzen Ayarcılığı ve
Lastikçilik” dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
14 yaşını doldurmuş olmak,
Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun
olmak,
Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi
imzalamak gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Ön düzen ayarcılığı mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 2 yıl, lise ve daha
üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1 yıldır.
Mesleki eğitim merkezlerinde, haftada bir gün kuramsal (teorik) eğitim, haftada
beş gün işyerinde uygulamalı (pratik) eğitim verilmektedir.
Kuramsal (teorik) eğitimde, 3 yıl boyunca, ön düzen ayarcılığına ilişkin temel teorik
bilgiler, kullanılan alet, araç ve gereçleri tanıma, taşıt kullanımı, çeşitli test
uygulama, arıza belirleme, onarım, kontrol, ayar, bakım, iş ve teknikler gibi konuları
öğrenirler ve bu konularında yorumlara katılırlar.
İşyerinde yapılan uygulamalı (pratik) eğitimde:
İşyerini tanımak, el ve ölçü aletleri, iş kabulü, civata, somun, sendela, conta, pim,
saplama gibi birleştirme elemanlarını ve ölçülerini, araçta tekerleklerin sökülüp
takılmasını, sabit dingilli ön askı donanımlarının parçalarının, görev ve
fonksiyonlarını, serbest süspansiyonlu ön askı donanımlarının parçalarının görev ve
fonksiyonlarını, ön askı donanımlarında yağlama ve genel bakımı, sabit dingilli ön askı
donanımlarının sökülmesini, parçalarının temizliğini, parçaları değiştirmek ve yerine
takma işlemlerini, çeşitli serbest süspansiyonlu ön askı donanımlarının parçalarının
sökülmesini, temizliğinin yapılmasını, ön askı donanımlarındaki arızalı parçaları ve
parçalardaki boşlukların kontrolünü, denge (balans) cihazlarını ve cihazın parçalarını,
aracın tekerlek dengesini (balansını), tekerlek dengesi (balansı) işlemlerine yardımı,
ön düzen ayar cihazının parçalarını tanıyarak ayarlara yardımcı olunmasını
öğrenirler.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim
merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda
teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu
eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku,
İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı
sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 1 yılsonunda ustalık sınavlarına
katılabilirler.
Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl
çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık
sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40
saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra
"Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız
işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici"
belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim
lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Çırak öğrencilere, eğitimleri süresince, asgari ücretin %30 undan az olmamak üzere
işverenlerce ücret ödenmektedir.
Özel işyerlerinde, kalfa ve usta unvanlarında çalışan Ön Düzen ve Balans Ayarcıları,
işyerinin niteliğine göre değişiklik göstermekle birlikte, asgari ücretin yaklaşık 1,5–2
katı kadar ücret almaktadır.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili Eğitim Kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder