KAYNAKÇI mesleği

KAYNAKÇI
____________________________________________________
TANIM
Metalleri, oksiasetilen, elektrik arkı ve gaz alevi ile çeşitli şekillerde kesen,
parçaları yine aynı yöntemle ergiterek birleştiren kişidir.
GÖREVLER
Yapılacak işe uygun olarak çalışma yerini düzenler,
Makine donanım alet ve malzemelerini seçer, hazırlar, ayarlar,
Kesilecek veya kaynakla tutturulacak metal parçaları işaretler, kesim yapmak
üzere kesme lambasını hazırlar,
Oksiasetilen veya gaz alevi yardımı ile parçaları keser,
Her pozisyonda birleştirilecek parçaları kaynatır,
Yapılacak kaynak türüne uygun yöntemi seçer,
Oksijen ve asetilen tüplerinin vanalarını açar, kaynatılacak metalin ergime
derecesine göre gaz ayarı yapar,
Gazı yakarak kaynatılacak metali ergitir,
Kaynak telini kaynatılacak kısma değdirir ve telden aldığı ergimiş metalle
parçaları birbirine ekler.
Kaynak yapılan yerin pürüzlerini eğe ya da spiral kullanarak düzeltir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Kaynak makinesi,
Kesme lambası,
Kaynak teli,
Oksiasetilen,
Oksijen ve asetilen tüpü,
Elektrik arkı,
Elektrot,
Elektrik ve kaynak makinesi,
Taşıma ve kaldırma araçları,
Kaynak çekici,
Markalama aletleri,
Mengene,
İş eldiveni, gözlük, maske gibi alet ve malzemeleri kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Göz ve ellerini eşgüdümle, ellerini ustalıkla kullanmada üstün beceriye sahip,
Dikkatini belli bir noktaya yoğunlaştırabilen,
Şekil ilişkilerini görebilen,
Yapılacak işi zihninde canlandırma ve tasarımı kâğıt üzerine çizebilme yeteneğine
sahip kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Kaynakçılar fabrika ve atölye gibi kapalı ortamlarda çalışabilecekleri gibi açık
mekânda da çalışırlar. Çalışma ortamı gürültülü ve kirlidir. Ayrıca kaynak
makinesinden ve kesme lambasından çıkan ışık ve gaz cildi, gözü rahatsız edebilir.
Kaynak işlemi sırasında kullanılan gazın yanıcı ve patlayıcı bir gaz olması nedeniyle
kişinin dikkatli olması gerekir. Gerekli havalandırma sağlandığında ve koruyucu
önlemler alındığında herhangi bir tehlike söz konusu olmaz. Kaynakçı eğilerek,
çömelerek veya ayakta çalışmak durumundadır ve çalışırken birinci derecede
malzeme ve aletlerle ilgilidir. Uzun süre ve elle yapılan kaynak işlemi bedensel olarak
yorucu olabilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Oto sanayii, gemi sanayii, kazan imalathanelerinde, kapı, pencere, mobilya
imalathanelerinde, kamu ve özel kesime ait her türlü fabrikanın bakım ve onarım
atölyelerinde çalışabilirler.
Çok yönlü bir meslek dalı olduğu için işsiz kalma risk çok azdır.
Meslek elemanları kendi adlarına işyeri açma olanağına da sahiptirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim
merkezlerinde “Metal İşleri” alanı “Kaynakçılık” dalında verilmektedir. Ayrıca,
meslek liselerinin “Metal Teknolojisi” alanı “Kaynakçılık” dalında da bu mesleğin
eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun
olmak,
Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi
imzalamak gereklidir.
Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve meslek liselerine
kayıt kabul şartlarını taşımak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Kaynakçılık mesleğinin eğitim süresi mesleki eğitim merkezlerinde ilköğretimden
sonra 2 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1 yıldır. Meslek
liselerinde ise eğitimin süresi 4 yıldır.
Mesleki eğitim merkezlerinde haftanın 1 günü teorik, 5 günü işletmede pratik
olarak eğitim yapılmaktadır.
Eğitim süresince öğrenciler:
Kaynak makinesi ile kaynakçılık alet ve avadanlıklarını tanır,
Kaynak elektrotlarını ve özelliklerini,
Makinede amper ayarlamasını,
Malzemenin özelliğine ve kalınlığına göre elektrot seçimini,
Her türde ve pozisyonda kaynak yapabilmeyi,
Kaynak işlemleri sırasında doğabilecek tehlikeleri ve alınabilecek tedbirleri
öğrenirler.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim
merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda
teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu
eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku,
İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı
sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 1 yılsonunda ustalık sınavlarına
katılabilirler.
Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl
çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık
sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40
saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra
"Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız
işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici"
belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik Açıköğretim
lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Gerek mesleki eğitim merkezi öğrencilerine ve gerekse meslek lisesi öğrencilerine,
işletmelerde meslek eğitimi verilirken, işyerlerince asgari ücretin %30'u kadar
ücret verilmektedir.
Eğitim gören adayların iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta
primleri devletçe karşılanmaktadır.
Ücret yapılan işin ve işyerinin özelliğine göre değişim göstermekte olup, net asgari
ücretin 2–4 katı arasında kazanç elde edilmektedir.
Kendi işyerini açmış olanların kazançları ise yapılan işin büyüklüğü oranında değişme
göstermektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Meslek Elemanları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri.