İŞLETMECİ mesleği

TÜRKİYE İŞL KURUMU 1
İŞLETMECİ
________________________________________________________
TANIM
İşletmeci; otel, banka, sigorta, maden, reklamcılık gibi mal ve hizmet üreten işletmelerde
üretim, yönetim, para kaynakları, muhasebe, satış, pazarlama konularında çalışan küçük
işletmeleri kuran ve yöneten (işleten) kişidir.
GÖREVLER
İşletmeci; işletmenin büyüklüğüne göre üretim, yönetim, para kaynakları (finansman), satış
(pazarlama) bölümlerinde çalışabilir.
Genellikle işletmeci;
 İşletmenin çevresi ile işletme sahibi ve çalışanlar arasında iletişimi sağlar,
 İşletmenin hangi ürün veya hizmeti, ne şekilde üretmesi halinde en üst düzeyde kar
elde edileceği konusunda planlar yapar ve kararlar alır,
 İşletmede çalışanların birbirleri ile ilişkilerini, işletmenin gelişmesini sağlayacak
şekilde düzenler,
 İşlerin teknik denetimini sağlar, beklenen amaçlarla ulaşılan amaçlar arasındaki
farklılıkları belirler ve giderici önlemler alır,
 Üretim ve satışların kısa dönem sonuçlarını gözden geçirerek aylık ve yıllık üretim ve
satış raporunu hazırlar.
KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER
 Bilgisayarlar,
 Basılı veya yazılı dokümanlar.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
İşletmeci olmak isteyenlerin;
 Sayısal düşünme yeteneğine,
 Organizasyon yeteneğine,
 Fikirlerini başkalarına aktarabilme ve insanları ikna edebilme gücüne,
 İleriyi görebilme ve fırsatları sezebilme yeteneğine,
 Yerinde kararlar alabilme ve plan yapabilme yeteneğine sahip,
 Yüksek başarma güdüsü olan, yaratıcı,
 Matematik ve sosyal konulara ilgili,
 Sabırlı, anlayışlı, hoşgörülü, insan ihtiyaçlarına karşı duyarlı,
 Zamanı iyi kullanabilen,
 Ekip çalışması yapabilen kimseler olmaları gerekir.
TÜRKİYE İŞL KURUMU 2
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
İşletmeciler kamu ve özel sektöre ait kuruluşlarda görev alabilirler ya da varsa kendi
işletmelerinde çalışabilirler (sigorta, maden, banka, çiftlik, fabrika vb.). Çalışma ortamı
temiz ve rahattır. Çalışma saatleri genellikle düzenlidir. Çalışırken müşterilerle,
sendikacılarla, sigorta şirketi ve vergi dairesi personeliyle etkileşimde bulunabilirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi hemen hemen tüm üniversitelere bağlı “İktisadi ve İdari Bilimler” ,
“İşletme” ve “Siyasal Bilgiler” fakültelerinin “İşletme” bölümünde verilmektedir.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER
 Türkçe,
 Matematik.
MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) “İşletme”
lisans programı için yeterli “TM-1” puan almak.
 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “İşletme”
lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek
gerekmektedir.
Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Sosyal
Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Türkçe –
Matematik, Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun
iseler, YGS ve LYS sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme sonucunda
diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve
öncelikle yerleştirilmektedirler.
Ağırlama Hizmetleri”, “Banka ve Sigorta Yönetimi”, “Bankacılık ve Sigortacılık”,
“Bankacılık”, “Bilgi Yönetimi”, “Bilgisayar Destekli Muhasebe”, “Bilgisayarlı Muhasebe
ve Vergi Uygulama”, “Bilişim – Yönetim”, “Borsa ve Finans” “Dış Ticaret”, “Dış Ticaret
ve Avrupa Birliği”, “e-Ticaret”, “”, “Emlak ve Emlak Yönetimi”, Emtia Borsası”,
“Endüstriyel Yönetim”, “Finans”, “Finans ve Muhasebe”, “Genel İşletme”, “Gümrük
İşletme”,”Girişimcilik ve Proje Yönetim Asistanlığı” “İnternet ile
Pazarlama”,”Personel”, “Personel Yönetimi”, “İş İdaresi”, “İşletme”,”İşletmecilik”,
“İşletme Yönetimi”Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi”,”Deniz Ulaştırma ve
İşletme”,”Deniz ve Liman İşletme”,”Deniz ve Liman İşletmeciliği”, “İşletme
Organizasyonu ve Çiftlik Yönetimi”, “İthalat-İhracat”, “Kooperatifçilik”, “Mağaza
İşletmeciliği”, “Muhasebe”, “Orta Kademe Yöneticilik”, “Otel Yöneticiliği”,
“Pazarlama”,”Pazarlama ve Satış”, “Perakende Satış ve Mağaza Yönetimi”,
TÜRKİYE İŞL KURUMU 3
“Perakendecilik ve Mağaza Yönetimi”,”Yönetim”,”Gayrimenkul Yönetimi”,”İnsan
kaynakları”,”İnsan kaynakları Yönetimi”,“Menkul kıymetler ve Sermaye Piyasası”, “Para
ve Sermaye Yönetimi”, “Satış ve Reklam Yönetimi”, “Satış Yönetimi”, “Sigortacılık”,
“Tarım İşletmeciliği ve Pazarlama”, “Tarımsal Kooperatifçilik”, “Tarımsal İşletmecilik”,
“Tarımsal Pazarlama”, “Ticaret ve Yönetim”,”“Turizm”, “Turizm İşletmeciliği”, “Turizm
ve Otel İşletmeciliği” “Turizm ve Otelcilik”, “Turizm ve Konaklama
işletmeciliği”,“Turizm, Konaklama ve Otel İşletmeciliği”, “Turizm Yönetimi”, “Turizm ve
Seyahat İşletmeciliği”, ön lisans programlarından birini başarı ile bitirenler de ÖSYM
tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “İşletme” lisans
programına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince alınan dersler;
Birinci Sınıf;
Sosyoloji, Genel İşletme, Genel Muhasebe, Hukukun Temel Kavramları, Türkçe I, Borçlar
Hukuku, İşletme Bilimlerine Giriş, Psikoloji, Envanter ve Bilanço, İşletme Yönetimi,
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Beden Eğitimi I, Yabancı Dil, Genel İktisat, Matematik.
İkinci Sınıf;
Türkçe II, İşletme Organizasyonu, Tek Düzen Muhasebe Sistemi, Ticaret Hukuku, Para
ve Banka, Bilgisayara Giriş, Yönetim Ekonomisi, Şirketler Muhasebesi, Sermaye Piyasası
Hukuku, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II, Beden Eğitimi II, Yabancı Dil II, Kamu
Maliyesi, İstatistik.
Üçüncü Sınıf;
İş Hukuku, Personel Yönetimi, Maliyet Muhasebesi, Makro Pazarlama, İşletme Finansmanı,
İşletmede Bilgisayar Kullanımı, Vergi Hukuku, Türkçe III, Vergi
hukuku II, Sosyal Güvenlik Hukuku, Pazarlama Yönetimi, Finans Yönetimi,
Üretim Yönetimi ve Sistemleri, Maddi Raporlar Analizi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
III, Beden Eğitimi III, Yabancı Dil III.
Dördüncü Sınıf;
Türkçe IV, Sayısal Yöntemler, İş Hukuku, Sosyal Güvenlik, İhtisas Muhasebeleri,
Pazarlama Araştırmaları, Muhasebe Organizasyonu, Araştırma Yöntemleri, Yönetim
Muhasebesi, Uluslararası İşletmecilik, İşletme Politikası, Kooperatifçilik, Muhasebe
Denetimi, Atatürk İlke ve İnkılap Tarihi IV, Beden Eğitimi IV, Yabancı Dil IV.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “İşletme” lisans diploması ve “İşletmeci” unvanı
verilir.
TÜRKİYE İŞL KURUMU 4
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
 Özellikle; büyük işletmelerde, fabrika ve atölyelerde üretim faaliyetlerinin, planlaması,
finansmanı, organizasyonunda yönetici ve işletmeci olarak çalışırlar. Ürünlerin
pazarlanmasını organize ederler.
 Mal ve hizmet üreten kurum ve kuruluşlarda verimi artırmak için, planlama, yönetme ve
denetleme konularında bilgi ve beceri kazanan işletme mezunlarının iş bulma olanakları
oldukça geniştir.
 İşletmeciler kamu ve özel sektöre ait kuruluşlarda görev alabilirler veya varsa kendi
işletmelerinde çalışabilirler. (Sigorta, maden, banka, çiftlik, fabrika vb.)
Gelecekte Meslekte Görülebilecek Değişiklikler
İşletmecilik mesleği, iş dünyası (yönetim, vergi, sigorta, finansman, ekonomi vb.) ile ilgili
bir meslektir. Rekabetin yoğun olduğu iş dünyasında sağlıklı kararlar alınabilmesi için daha
hızlı, daha sağlam ve daha sıkı bir bilgi akımı ve analizi zorunludur. Gelişen teknolojiyle
birlikte işletmeciler teorik ve pratik bilgilerini bilgisayar ve bilgisayar destekli uygulama
sistemleriyle çalışarak pekiştirmelidir. Gelecekte kendini teknik ve sosyal yönden
geliştirebilmiş işletmecilere daha çok ihtiyaç duyulacaktır.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Eğitim süresince Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu ile bazı kurum ve kuruluşların
(Başbakanlık gibi) ya da özel vakıf ve kuruluşların sağladığı burslardan şartları uyanlar
faydalanabilir.
Meslek eğitimi verilen üniversitelerden bazılarında eğitim-öğretim ücretlidir. Bu ücretler
yıllık olarak hesaplanmakta olup, üniversitelere göre farklılık göstermekte ve 2 ya da 4
eşit taksitle alınmaktadır. Burslu programlara yerleşen öğrencilere sağlanan burs, sadece
eğitim ücretini karşılar. Karşılıksız olarak verilen burs İngilizce hazırlık sınıfında
geçirilecek süreyi de kapsamaktadır.
EĞİTİM SONRASI
Mezuniyet sonrası ilk işe girişte oldukça değişken ücretler alabilmektedir. Bu ücretler
işyerinin kamu ve özel kuruluş olmasına bağlı olduğu kadar kişisel başarılarla da yakından
ilgilidir.
Kamu sektörüne ait kuruluşlarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre çalışanlar ilk
TÜRKİYE İŞL KURUMU 5
göreve başlayışta normal olarak göstergelerine bağlı yasal ücreti alırlar. Bu da asgari
ücretin 2 katı civarındadır.
Özel sektörde ise deneyim, yabancı dil bilgisi, öğrenim düzeyi (master, doktora gibi),
teknolojiyi kullanma bilgi ve becerisi gibi faktörler alınan ücreti yükseltmektedir. Yönetici
konumunda ise, bu ücretler daha da artmaktadır.
MESLEKTE İLERLEME
 Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve
akademik kariyer yapabilirler.
 Ayrıca başarılı olanlar özel veya kamu kuruluşlarında en üst düzeyde yöneticiliğe kadar
yükselebilirler.
 Kamu kurumlarında ve bankalarda yönetici, muhasebeci, hesap uzmanı, müfettiş,
kontrolör, mali analist olabilirler.
BENZER MESLEKLER
 İşletme Mühendisi,
 İktisatçı,
 Maliyeci,
 Çalışma Ekonomisti,
 Yönetici,
 Mali Müşavir.
EK BİLGİLER
-
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 ANGİAD, Ankara Genç İşadamları Derneği "Ülkemizde Girişimcilik ve Risk Sermayesi"
Hazırlayan: Hakan KARALAR,
 Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: IX
Sayı: 1-2-1991,
 Eskişehir İTİ Akademisi Yayınları, "Yeni gelişmeler Karşısında İşletme Yöneticileri ve
İşletme Eğitimi", Şanöz ALP, ANKARA-1972,
 KOSGEB, "Kendi İşinizi Kurabilirsiniz. Temel Kavramlar ve Öneriler", 1993-ANKARA,
 "İşletmecinin Dünyası" BİAR Eğitim Hizmetleri Departman Yayını,
 2008 Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu,
 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 ÖSYS ÖSYS Başvuru Kılavuzu-2010
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar,
 ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000
TÜRKİYE İŞL KURUMU 6
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
 İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.