HAMURKÂR mesleği

HAMURKÂR
______________________________________________
TANIM
Un, su, tuz ve maya ile katkı maddelerini yoğuran, unlu mamüllerin üretimi için
gerekli hamuru hazırlayan, teknolojideki makineleri kullanarak hamuru şekillendiren,
gramaj ayarını yapan nitelikli kişidir.
GÖREVLER
Hamur yoğrulacak kazanı hazırlar.(kazanın temizlenmesi, kazandaki suyun miktarı
ve ısısının hazırlanması, unun elenerek kazana dökülmesi, una maya ve katkı
maddelerini eklemek vb.işler)
Hamuru yoğurur, tuz ekler, hamura son suyunu verir, hamurun suyu yemesi için
bıçaklar, hamurun olgunluğunu kontrol eder,
Hamuru pişirmeye hazırlar. (Taze hamuru dinlendirir, hamurun gramaja uygun
kesilmesini sağlar, hamuru şekillendirir, tava ve paletlere dizilmesini sağlar, ikinci
dinlendirme için buhar odasını hazırlar, hamuru dinlendirir, pişirme bölümüne
aktarır.)
Beraber çalıştığı kişiler için iş organizasyonu çalışmaları yapar,
Mesleki gelişime ilişkin faaliyetlere katılır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Bıçak, Buhar makinesi, Buhar odası, Buzdolabı, Termometre, Fırça, Hamur
dinlendirme teknesi (ıslanka), Hamur işleme tezgâhı, Hamur örtüsü, Hamur paleti
(pasa), İş kıyafeti, Jeneratör, Jilet Kestart, Kontrol terazisi, Maya muhafaza
kutusu (mastariye), Ölçü kapları, Spatül, Şekil verme ekipmanı, Tava, Tava arabası,
Temizlik küreği, Temizlik süpürgesi, Un eleği, Un küreği, Yoğurma kazanı, Ayçiçek
yağı, Çörekotu, Haşhaş, Katkı maddeleri, Çeşitli unlar, Margarin yağı, Maya (pres,
hamur mayası), Pekmez, Razmol, Su, Susam, Süt tozu, Şeker, Tava yağı, Tuz
(fırınlanmış rafine tuz) , Saç bonesi, Eldiven
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Hamurkâr olmak isteyenlerin,
El becerisine sahip,
El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
El ve gözlerini eşgüdümle kullanabilen,
Temizlik kurallarına titizlikle uyan,
Dikkatli, dakik, yaratıcı,
Bedence güçlü kimseler olmaları gerekmektedir.
Herhangi bir bulaşıcı hastalığı bulunmak mesleğe girişe engeldir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Hamurkârlar fırınlarda, ekmek fabrikalarında makarna, bisküvi, pasta vb. unlu
mamüller üreten işletmelerde görev yaparlar. Çalışma ortamı unlu, kokulu ve
gürültülüdür. İş ayakta çalışmayı gerektirir. Özellikle ekmek gibi bir temel gıda
maddesi üreten işletmelerde çalışanlar uzun bir mesai ve gerektiğinde tatil
günlerinde de çalışma zorunluluğu ile karşı karşıyadır.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Göçün artışı ile birlikte kent nüfusları hızla artmakta ve bu durum özellikle büyük
şehirlerde fırın sayısını ve üretim kapasitesini artırmaktadır. Daha kısa sürede daha
çok ekmek üretmek amacıyla fırınlarda makine kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.
Özellikle geçmişte ağır bir beden işi olan hamurkârlık mesleği makinelerle yapılmaya
başlanmıştır.
Teknolojik gelişmelerin paralelinde üretim kapasitesi artmakta, işgücünden tasarruf
sağlanmakta ve hijyen ortamında üretim yapılabilmektedir. Gelecekte, ekmek
imalatının, az miktarda ama çok çeşit üreten tezgâh fırınları ve toplu imalat yapan
bant tipi fırınlar olmak üzere iki ana grupta gerçekleşmesi beklenmektedir.
Mesleğe çırak girişi azalmıştır. Bu ise piyasanın ihtiyaç duyduğu sayı ve nitelikte
eleman yetişmesini olumsuz yönde etkilemektedir.
Hamurkârlar başta ekmek olmak üzere unlu mamül türlerinin tamamının üretiminde
çalışmaktadırlar. Bu nedenle farklı amaçlarla hamur hazırlama bilgi ve becerisine
sahip olmaları gerekmektedir. Bunun yanında, un gibi temel üretim girdilerinde dahi
önemli çeşitlenmeler vardır. Günümüzde hazır mayalar kullanılmaktadır. Böylece
eskiden yapılan maya hazırlama işi ortadan kalkmıştır. Ayrıca çeşitli katkı maddeleri
kullanılmaya başlanmıştır. Üretimde kullanılan tüm malzemeleri ve katkı maddelerini
tanımak ve unlu mamüllerin kalite unsurlarını bilmek meslekte başarılı olabilmek için
gereklidir. Meslekte edinilen bilgi ve beceriler, bisküvi, makarna ve benzeri unlu
mamul (yufka ve türevleri) imalatı gibi çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi mesleki eğitim merkezlerinde eğitimi verilen Fırıncılık meslek dalı
içinde ders konusu olarak verilmektedir.
Ayrıca geleneksel eğitim şekli olan usta çırak ilişkisi şeklinde de bu meslek
öğrenilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Fırıncılık çıraklık eğitimine girebilmek için
En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
14 yaşını tamamlamış olmak,
Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri ile çıraklık sözleşmesi imzalamak
gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Fırıncılık çıraklık eğitimi ilköğretim okulu mezunları için 2 yıl, lise veya dengi okul
mezunları için 1 yıl sürelidir. Eğitim haftanın 5 günü bir işyerinde pratik olarak
çalışarak haftanın 1 günü ise Meslek Eğitim Merkezinde teorik dersler alınarak
gerçekleştirilir. Eğitim süresince fırıncılık mesleği içinde hamur yoğurma konusunda
bilgiler verilir.
BURS,KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Çıraklık eğitimi sırasında işletmeler tarafından asgari ücretin % 30 ‘u oranında
ücret ödenmektedir.
Asgari ücretle işe başlanılmakta olup, ücret kişinin deneyimine ve işyerinin durumuna
göre değişiklikler göstermektedir.Genellikle asgari ücretin 2-3 katı civarında ücret
alınmaktadır.
MESLEKTE İLERLEME
Fırıncılık meslek dalına ait Kalfalık eğitimini tamamlayanlar bir işyerinde çalışıp
240 saat süreli teorik ustalık eğitimini tamamlamaları sonucunda açılan ustalık
sınavını da kazanmaları durumunda 1 2 yılın sonunda usta unvanını alabilirler.Ustalık
belgesi aldıktan sonra öğretici olabilmek için 40 saatlik “İş Pedagojisi Kurs
Programına” katılarak Usta Öğretici unvanı alırlar. Usta öğreticilik eğitimi
görmeyen iş yeri sahibi veya ustaların yanlarında veya işyerlerinde çırak
çalıştırmaları mümkün olamamaktadır. (3308 sayılı kanun 31. maddesi)Bu eğitimle
çırak yetişrtirme sorumluluğunu üstlenen ustaların sanatını bir başkasına iyi bir
şekilde öğretme yöntem ve tekniklerini öğrenmelerini hedeflemektedir.
Kalfalık yeterliliğini kazanmış olup mesleğinde en az 5 yıl çalışmış olanlar ustalık
sınavlarına doğrudan katılabilirler.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili işyerleri
İlgili eğitim kurumları
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri