GASTRONOMİ UZMANI mesleği

GASTRONOMİ UZMANI
_________________________________________________
TANIM

Gastronomi Uzmanı; Zengin Türk mutfak kültürünün geliştirilmesini, uluslararası düzeyde tanıtılmasını ve saygınlığının korunmasını sağlayan, modern ve klasik pişirme teknikleriyle yiyecek-içecek yönetimi konularında donanımlı, gıda hammaddelerinin besin değerini kaybetmeden, sorumluluğundaki görevlilerle birlikte yemek pişirme kültür ve aktivitesini resim, heykel, müzik, felsefe ve görgü kuralları ile birleştirerek görsel şölen içerisinde sunabilen, eğitimli (şef) yönetici kişidir.

GÖREVLER

 Dünya mutfak kültürü, sanat tarihi, yemek tarihi konularında her türlü yerli ve yabancı yazılı veya görsel yayınları takip eder, çıkan sonuçları değerlendirir, konu ile ilgili raporlar düzenler, ilgilileri bilgilendirir, istatistikî bilgiler elde ederek muhafaza eder,
 Türk mutfak kültürünü ve yemeklerini dünyanın çeşitli ülkelerinde tanıtım ve geliştirilmesi için çalışmalar ve uygulamalı sunumlar yapar,
 Yaptığı araştırmalar doğrultusunda, yeni ürünlerin oluşturulması ve daha ekonomik üretim tekniklerinin geliştirilmesine yönelik projeler hazırlar, bunların uygulanmasını sağlar,
 Gıda maddelerinin özelliklerini kaybetmeden uzun süre korunması, ham maddelerden daha verimli olarak yararlanılması, artık maddelerin değerlendirilmesi, yeni ürünlere dönüştürülmesi ya da zaiyatın en az düzeye indirilmesi konularında araştırma yapar,
 Üretim sırasında çıkabilecek sorunları teknik bilgi ve becerisiyle gidererek, işlevsel yönetimin devamını sağlar,
 Yönetici olarak, diğer üretenlerle rekabet edebilecek en uygun üretim yöntemlerini araştırır, en iyi ve ekonomik ürünün üretilmesi konusunda düşük maliyet çalışmaları yapar,
 Üretimi, hammaddeden tüketiciye ulaşıncaya kadar tüm aşamalarında denetler, yönetim ve kalite kontrolünü yapar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

 Her türlü gıda maddesi
 Gıda mevzuatıyla ilgili yasa, tüzük ve yönetmelikler,
 Tartı ve ölçüm aletleri,
 Laboratuar aletleri,
 Kimyasal maddeler ve katkı maddeleri.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Gastronomi uzmanı olmak isteyenlerin;
 Fizik, kimya, biyoloji, matematik alanlarına ilgili,
 İnceleme ve araştırma yapmaya meraklı,
 Ellerini çok iyi kullanabilme yeteneğine sahip,
 Fiziksel olarak sağlıklı ve yoğun iş temposuna dayanıklı,
 Takım çalışması ruhuna sahip, damak tadının bir üst kademe daha kuvvetli olması, hızlı etkin karar verebilen,
 Hijyenik kurallara duyarlı,
 Yoğun ve yaygın dikkatini üst düzeyde kullanabilen,
 Estetik, yaratıcı ve sabırlı özelliğe sahip,
 El-göz koordinasyonu ve hayal gücü gelişmiş kişiler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Gastronomi uzmanları; turizm, seyahat ve ulaştırma sektörlerinde restoran veya otel gibi yoğun olarak müşterilerin yararlandığı yeme, içme, eğlenme ve konaklamanın da birlikte yapılabildiği uygun mekânları bulunan yerlerde çalışırlar. Genellikle özel müşteri portföyüne sahip toplantı ve yemeklerin verilebildiği büyük lokanta ve restoranlarda çalışma imkânları mevcuttur, Bazen de gıda ürünlerinin işlendiği ve anında müşteriye sunulabildiği yerlerde görev yaparlar. Çalışma ortamı sakin ve temizdir. Çalışmaları sırasında bazen gürültülü, kokulu bir ortamda bulunabilirler. Gastronomi Uzmanları çalışırken genellikle yönetiminden sorumlu olduğu çalışanlarla ve diğer teknik elemanlarla iletişim halindedirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi; Yeditepe üniversitesinde Güzel Sanatlar Fakültesi bünyesinde yer alan;
“Gastronomi ve Mutfak Sanatları” ve Lefke Avrupa Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Bilişim Bilimleri Yüksekokulu Gastronomi bölümünde verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER

 Türkçe,
 Biyoloji,
 Matematik.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için,
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Yüksekğretime Geçiş Sınavı (YGS) girip başarılı olmak ve “Gastronomi ” lisans programı için yeterli ( YGS-4) puanı almak,
 Tercih Bildirim Formunda “Gastronomi ” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
 Liselerin Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat Dil ve Edebiyat ve Genel Kültür alanlarından mezun olanlar Gastronomi programında öğrenim görmek isterlerse ağırlıklı orta öğretim başarı puanları (AOBP) diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir katsayı ile çarpılarak puanlarına eklenmekte ve yerleştirmede öncelik kazanmaktadırlar.

Gastronomi ve Mutfak Sanatları lisans programında öğrenim görmek isteyen adayların ise,
 Lise veya dengi okul mezunu olmaları,
 Yükseköğretime Geçiş Sınavında (YGS) herhangi bir puan türünden barajı aşarak başarılı olduktan sonra, ilgili üniversitece yapılacak olan özel yetenek sınavında girmeleri ve başarılı olmaları gerekmektedir.
 Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adayların herhangi bir Orta öğretim(lise)’den mezun olmaları gerekmektedir. ÖSYM tarafından yapılan (YGS) sınav barajını geçen adaylar daha sonra ilgili üniversitelerin belirlediği tarihlerde yapılan yetenek sınavı ve mülakata sonuçlarına göre üniversitelerde bu bölümlere yerleştirilmektedirler.
 Kendi alan/kod bölümlerinin dışında bir yüksek öğretim programını tercih eden ve bu bölümün yetenek sınavında başarılı olamayan adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
Gastronomi ve Mutfak Sanatları ön lisans programını başarı ile tamamlayanlar ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları taktirde ”Gastronomi ” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Eğitim süresi (Orta öğretim) lise mezuniyetinden sonra 1 yıl ingilizce hazırlık sonrası 4 yıldır. Gastronomi Uzmanlığı, besinlerin, üretiminden tüketimine kadar nitelik ve niceliklerini en ekonomik, hijyenik ve estetik biçimde korunması, işlenmesi, tanıtılması, pişirilmesi ve en çağdaş bilimsel yöntemleri kullanarak mükemmel görsellikte sunulması işlemlerinde iyi yetişmiş kişi, iş tecrübesiyle ekipte görev alan tüm personelin mesleki eğitiminde sorumlu (Şef) yönetici yetiştiren mutfak ve servis sanatlarında (Mutfak- Pişirme ve Servis Uzmanlığı) eğitim dalıdır.

Gastronomi uzmanlığı bölümlerinde öğrenciler eğitimlerinin;


1. yılında; Eğitim dili türkçe olan bölümlerde, öğrencilerin zorunlu olarak bir yıl İngilizce hazırlık eğitimini alırlar. (ikinci yabancı dil seçmelidir) Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Ticari Matematik, Hukukun Temelleri, Spor Kültürü ve Etkinlikleri, İletişim Temelleri, Bilgisayara Giriş Davranış Bilimleri, İleri İngilizce, Akademik Yazı, ikinci yabancı seçmeli dil ve yaz stajı(30 işgünü) Seçmeli dersler : (Halkla İlişkilerin Temelleri, Medya Kültür ve Toplum, Beslenmenin Temel İlkeleri, İş İngilizcesi ve Mutfak Uygulama I dersleri)

2. yılında; Sosyal Gelişim ve Etkinlik I, Sunum Teknikleri, Mutfak Uygulama II, İşletmeye Giriş, Gastronomi ve Yemek Tarihi, Yaratıcı Yazı, Sosyal Gelişim ve Etkinlik II, Mutfak Uygulama III, Gıda Hijyen ve Güvenliği, İktisada Giriş, yaz stajı(30 işgünü) ve seçmeli yabancı dil.

3. yılında; Mutfak Uygulama IV, Yiyecek ve İçecek Yönetimi, Pasta ve Hamur işleri, Uluslar arası Gıda Mevzuatı ve Kanunları Mutfak Uygulama-V, Türk Mutfağı ve Yöre Mutfakları, Şarap Bilimi, yaz stajı (30 işgünü ), seçmeli yabancı dil ve diğer seçmeli dersler.

4. yılında; Eğitimsel Seminerler I,Yiyecek-İçecek Maliyet Kontrolü, Mutfak ve Restoran Yönetimi, Bitirme Projesi Ön çalışması, Eğitsel Seminerler II, Yeni Dünya Mutfağı ve Eğitimleri, Bitirme Projesi, seçmeli yabancı dil ile seçmeli derslerden Moleküler Mutfak, Filmlerde ve Edebiyatta Yiyecekler derslerinden birini mutlaka ders eğitimi olarak alırlar. Lisans eğitimi süresince seçmeli olan Almanca, Rusça ve Çince’den herhangi birini
seçerek ikinci bir yabancı dil öğrenme olanağına da sahiptirler.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Gastronomi ve Mutfak Sanatları” lisans diploması ve
“ Gastronomi Uzmanı " unvanı verilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

 Gastronomi Uzmanlığı alanında ülkemizde ilk mezunlar 2009 yılında verilmiştir. Gastronomi Uzmanlarının yaptığı işler daha önceleri büyük müşteri portfoyüne sahip otel ve restoranlarda uzun süre aşçılık mesleğini yapanlarca veya yurt dışında lisans veya kurs düzeyinde bu özel eğitimden geçenlerce yapılmaktaydı.
 Gastronomi Uzmanlarının yoğun olarak özel sektörde çalışırlar. Gıda maddeleri işleyen müşteri potansiyeli yüksek her türlü otel ve restoranlarda görev yapabilirler.
 Son yıllarda ülkemiz turizminin gelişmesi ve hizmet sektöründe yiyecek- içecek ve eğlence hizmeti veren otel ve restoranların artış göstermesi ve rekabetin getirdiği müşteri memnuniyetinin önem kazanması nedeniyle ile önümüzdeki yıllarda bu alanda eğitim alan kişilere iş talebi artacaktır.
 İşletmelerde ve gıda sektöründe ilkel üretim teknolojisinden modern teknolojiye geçilmesi süreci ülkemizde halen devam ettiğinden gelecekte mesleğin çalışma alanı daha da genişleyecektir.
 Kendi yiyecek-içecek işletmesi kurabilirler ve yönetebilirler.

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE

Yüksek öğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler. Bursların yanı sıra boş vakitlerinde yaygın olan yiyecek-içecek işletmelerinde yarı zamanlı çalışabilir. Hem kazanç sağlamanın yanı sıra hem de pratik olarak kendisini yetiştirmelidirler.

EĞİTİM SONRASI

 Kamu kuruluşlarında çalışanlar teknik hizmetler sınıfından asgari ücretin 2-4 katı kadar ücret alırlar.
 Özel işyerlerinde çalışanlar iş yerinin ve yaptıkları işin özelliğine göre en az asgari ücretin 2 ila 6 katı civarında ücret alabildikleri gibi bazen de, müşteri portföyü ve müşteri memnuniyeti karşılığında işverenden çok yüksek düzeyde ücretler alabilmektedirler.

MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapılabilirler.
Ayrıca üniversitelerde, öğretim üyesi olarak da görev yapabilirler.

BENZER MESLEKLER

 Gıda Mühendisi Ziraat Mühendisi, Kimya Mühendisi

EK BİLGİLER
-
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

 Yeditepe Üniversitesi”Gastronomi ve Mutfak Sanatları”bölümü(özel yetenek)
 Meslek Elemanları,
 2010 ÖSYS Başvuru Kılavuzu,
 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

 İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.