DOKÜMANTASYON VE ENFORMASYON ELEMANI mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1
DOKÜMANTASYON VE ENFORMASYON ELEMANI
__________________________________________________
TANIM
Her türlü bilgiye en hızlı, en doğru ve en ekonomik şekilde ulaşabilen, bu bilgileri
konularına göre sınıflayan, koruyan ve bu bilgileri, gereksinimi olan kişilerin hizmetine
sunan kişidir.
GÖREVLER
Kayıtlı bilginin üretimine, erişimine, düzenlenmesine, yeniden biçimlenmesine,
yorumlanmasına, yayınlanmasına ve iletilmesine yönelik hizmetleri yürütmek, yönlendirmek
amacıyla;
 Bilginin kimliğini oluşturur (ne içerdiği, nerede olduğu ve nasıl ulaşılabileceği)
 Bilgileri konularına göre sınıflar, korur,
 Kütüphaneye veya bilgi merkezine gelenlere istekleri doğrultusunda bilgiler vererek
aradıkları bilgiyi veya dokümanı bulmalarına yardımcı olur,
 Dışarıya ödünç kitap, kaset veya disket verme hizmetlerini yürütür,
 Eskiyen ve şekli bozulan kitapları ve dokümanları ayırır, gerekli bakımlarını yapar
veya yaptırır,
 Kıymetli dokümanların korunması için önlem alır,
 Bilgi merkezi veya kütüphanedeki dokümanların sayımını yapar,
 Kayıp yayınlarla ilgili tutanak tutar,
 Abone olunan süreli yayınları izler,
 Yeni yayınları izleyerek bilgi merkezine kazandırmaya çalışır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
 Bilgisayar
 Kitap
 Televizyon
 Ses kaseti
 Video-video kaset
 Mikrofiş okuma cihazları
 Katalog fişleri ve kartlar
 Fotokopi makinesi
 Mikrofiş okuma cihazları
 Mikrofilm makineleri
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Dokümantasyon ve enformasyon elemanı olmak isteyenlerin,
 Normalin üstünde sözel yeteneğe sahip,
 Okumayı seven,
 Analitik düşünebilen (metinler arasındaki bağlantıları kolayca kurabilen)
 Dikkatli, ayrıntı ile uğraşmak ve kapalı ortamlarda çalışmaktan sıkılmayan,
 İnsanlarla iyi ilişki kurabilen
kimseler olmaları gerekmektedir.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 2
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Dokümantasyon ve enformasyon elemanları kapalı, temiz ve gürültüsüz ortamlarda
çalışırlar. Çalışırken hem malzeme (bilgisayar, kitap, disket) hem veriler (kitapların veya
bilgi içeren kaynakların numaraları), hem de insanlarla ilgilidirler.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Meslek eğitimi, aşağıda adı verilen üniversitelere bağlı meslek yüksek okullarının
“Dokümantasyon ve Enformasyon” bölümünde verilmekte iken, bu bölüme artık
öğrenci alınmaması nedeniyle, D- Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler
“Dokümantasyon ve Enformasyon” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan
bilgileri kapsamaktadır.
 Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü,
 Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik bölümü,
 İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dokümantasyon ve Enformasyon bölümü.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek eğitimine girebilmek için,
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Öğrenci seçme sınavında (ÖSS) “Kütüphanecilik veya Dokümantasyon ve
Enformasyon ” lisans programı için yeterli “sözel (SÖZ)” puan almak
 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tercih bildirim formunda
“Kütüphanecilik veya Dokümantasyon- Enformasyon ” lisans programı ile ilgili bir
programı tercih etmek.
Liselerin Sosyal Bilimler dil-edebiyat alanlarından mezun olanlar, bu programı tercih
ederlerse, Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) 0.50 ile çarpılarak ÖSS-SÖZ
puanlarına eklenir. Bu da onların yerleşme olasılığını artırır.
Bunun dışındaki alan, kol ya da bölümlerden mezun olanların Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı
Puanları (AOBP) 0.20 ile çarpıldığından, bu durumdaki adayların yerleşme şansı
azalmaktadır.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim süresi 4 yıldır. Ankara ve Hacettepe Üniversitesinde Kütüphanecilik bölümüne bağlı
olarak 3 yıl eğitim verilir. 4. yılda dokümantasyon ve enformasyon bölümünün dersleri
verilmektedir.
Eğitimin 1. yılında; Bilgi ve belge bilimine giriş, bilgi kayıt ortamları ve yönetimi,
bilgisayara giriş, bilginin organizasyonu, danışma kaynakları,
2. yılında; Bilginin organizasyonu, bilgi erişim, işletim sistemleri ve ofis programları, bilgi
hizmetleri,
3. yılında; Bilginin organizasyonu, araştırma yöntemleri, veri tabanları,sistem analizi,
sosyal ve insani bilimlerde bilgiye erişim,
4. yılında dokümantasyon ve enformasyon ile ilgili dersler; bilgisayarda işletim
sistemleri ve grafik tabanlı işletim, Bilginin organizasyonu, dizinleme ve öz çıkarma
teknikleri, bilgi ağları, halkla ilişkiler ve bilgi pazarlama, dizinleme ve öz çıkarma
teknikleri, linguistik gibi zorunlu dersler alırlar.
Son yılda süreli yayınlar, kütüphane otomasyonu, yönetim bilişim sistemleri, kütüphane
yönetimi, danışma kaynakları ve kütüphane otomasyonu ile ilgili seçmeli dersler alırlar.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 3
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini tamamlayarak mezun olanlara lisans diploması ve “Dokümantasyon ve
enformasyon elemanı ” unvanı verilmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
 20. yüzyılın başında meydana gelen yayın patlaması ve hızla artan bilgi üretimi ile
birlikte bilim ve teknolojinin her alanında bilgiye duyulan ihtiyaç da artmıştır.
 Bilgi kaynaklarının basılı formdan her türlü medyaya kadar çeşitlilik göstermesi,
özellikle belirtilen alanlarla ilgili araştırmacılar için bilgi kaynağından çok doğrudan
kaynağın içerdiği bilgiye erişimi daha önemli hale getirmiştir. Bu nedenle günümüzde
yurt içinde ve yurt dışında üretilen her türlü bilginin derlenerek bilgi merkezlerinde
kullanıma sunulmasını gerektirmektedir.
 Bu nedenle bilgiye ulaşmanın çok önemli olduğu günümüz dünyasında bu meslek
alanında yetişmiş olan kişilere olan ihtiyaç da artmıştır.
 Bu mesleğe sahip olanların kütüphanelerde, ( milli kütüphane, halk kütüphanesi,
üniversite ve okul kütüphaneleri, özel kütüphaneler) arşivlerde dokümantasyon ve
bilgi merkezlerinde çalışma imkanları vardır.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Öğrenciler eğitimleri süresince Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından verilen öğrenim ve
harç kredisinden yararlanabilirler. Ayrıca özel ve kamu kurumlarının sağladığı burs
imkanlarından da yararlanabilmektedirler.
EĞİTİM SONRASI
Eğitim sonrası kazanç ise, çalışılan kuruluşun türüne, çalışılan pozisyona, firmanın ücret
politikasına göre değişmektedir.Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar 657 sayılı
kanunda belirtilen genel idari hizmetler sınıfındaki kadroların derece ve kademesinden
maaş alırlar.
MESLEKTE İLERLEME VE YÜKSELME
Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve
akademik kariyer yapabilirler.Kamu kuruluşlarında çalışanların ise, çalışma süresinin ve
tecrübesinin artmasına bağlı olarak müdür yardımcısı, müdür, il müdürü, daire başkanı vb
gibi yönetici pozisyonlarına yükselmeleri mümkündür.
BENZER MESLEKLER
Kütüphaneci,Arşivci.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 4
EK BİLGİLER
-
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik bölümü
dokümanları ve eğitim programı,
 Meslek elemanları,
 Üniversiteler Yüksek Öğretim Programları ve Meslekler Rehberi (Prof.Dr.Yıldız
KUZGUN) 2000,
 Öğrenci Seçme Yerleştirme Sistemi Kılavuzu (ÖSYS)-2010,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) Üyesi Kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
 İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.