/MODELCİ (PLASTİK)
TANIM
Makine parçalarının, önce ahşap, daha sonra ısı teknolojisiyle ergitilmiş çeşitli
malzemelerden benzerlerini döküm yoluyla yapan kişidir
GÖREVLER
Yapılması istenen makine parçasının teknik ve yapısal özelliklerini gösteren
resimlerini çizer veya çizilmiş resmi anlamaya çalışır,
Parçanın yapımında kullanılacak plastik malzemenin cinsini ve miktarını
saptayarak hazırlar,
Makine parçalarının, teknik resim ölçülerine göre ahşap modelini (kalıbını)
hazırlar,
Ahşap modelden plastik modeli yapar,
Tamamlanan modelin eğe, freze, torna ve benzeri tesviye aletleriyle düzeltme ve
temizleme işlemlerini yapar veya yaptırır,
Ölçü aletleriyle iş parçasının istenen niteliklere sahip olup olmadığını kontrol
eder.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Plastik ve ahşap hammaddeler,
Marangozluk aletleri,
Cetvel, pergel gibi ölçü aletleri
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Bilgisayar Destekli Endüstriyel Modellemecide (Plastik) bulunması gereken özellikler
şöyle sıralanabilir:
Çok dikkatli olmak ve makine parçalarının küçük ayrıntılarını görebilmek,
Şekiller arasındaki ilişkiyi görebilmek,
Bir cismi üç boyutlu olarak göz önünde canlandırabilmek,
Tasarlanan cismin krokisini çizebilmek için çizim yeteneğine sahip olmak,
Şekil ve şemaları anlamlandırabilmek,
Ellerini ve parmaklarını ustalıkla kullanabilmek,
Gözünü ve elini eşgüdümle kullanabilmek,
Makinelerle uğraşmaktan hoşlanmak,
Tertipli ve düzenli çalışmak,
Kurallara uyarak çalışmak,
Uzun süre ayakta durabilmek.
Sürekli ayakta durmayı, eğilmeyi, ağırlık kaldırmayı engelleyen bedensel
rahatsızlıklar ile el ve parmak noksanlıkları, akciğer rahatsızlığı ve bulaşıcı
hastalıklar mesleğin yürütülmesini olanaksızlaştırmaktadır.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Plastik modelciler, genellikle sıcak, nemli, kokulu ve havası az ortamlarda çalışırlar
ve işlemlerini ayakta sürdürürler. Çalışırken ergimiş sıcak plastikten yanma tehlikesi
olabileceğinden tedbirli olmak zorundadırlar. Görevlerini yaparken başta dökümcü
olmak üzere diğer çalışanlarla etkileşim halindedirler.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Modelcilik mesleki eğitiminden sonra plastik modelciliği alanında çalışmak isteyenler
için, iş bulma olanağı oldukça yüksektir. Günümüzde modelcilik, seri üretimi gereken
makine ve otomotiv sanayii için vazgeçilmez bir meslek dalıdır. Bölüm mezunları;
imalat sanayii (döküm ve kalıp), makine ve otomotiv sanayiine yönelik çalışmalarda
bulunan, kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşlarına bağlı fabrika ve atölyelerde
çalışabilirler. Meslekte işsiz kalma riski oldukça düşüktür. Mesleki eğitim süresince
bayanların eğitime alınmaları söz konusu olmakla birlikte, çalışma ortamının
koşullarına bağlı sebeplerden ötürü, iş hayatında bayanlar çok düşük oranda yer
almakta (%2–3) ve özellikle, sadece modelleme tasarım konularındaki çalışmalarda
yoğunlaşmaktadırlar. Bu meslekte iş bulamama durumu söz konusu olmamakla
beraber, herhangi bir nedenden ötürü işsizlik durumunda mezunlar meslek eğitimi
süresince edindiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını CAD-CAM uygulamalarında,
tasarımda, makine ressamlığı, dökümcülük, makine kalıpçılığı, tesviyecilik, tornacılık
ve güzel sanatlar uygulamasına yönelik mesleki alanlarda kullanma şansına
sahiptirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi endüstri meslek liseleri ve mesleki eğitim merkezlerinin “Model”
bölümünde verilmekte iken yeni uygulamaya göre meslek liseleri, Anadolu meslek
liseleri ve Anadolu teknik liselerinde Makine Teknolojisi alanı Bilgisayar Destekli
Endüstriyel Modelleme dalında, meslek eğitim merkezlerinde Makine Teknolojisi
alanı Endüstriyel Modelleme dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
Anadolu meslek ve Anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim
okullarının 6–7–8. sınıflarında yapılacak olan “Seviye Belirleme Sınavlarının”
(SBS) sonucuna, yılsonu ders ortalamaları ile belirlenen “Yıl Sonu Başarı Puanının
(YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme
Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir
Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları
sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar
teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek
isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum
müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının
bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan
alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumlarında;
10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren
ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü
çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu
kurum müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci
Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana
yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar.
Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu
puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek
olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri,
ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde
planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir.
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için ise;
En az ilköğretim okulu mezunu olmak, 14 yaşını doldurmuş olmak, bünyesi ve sağlık
durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, Eğitim görmek
istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Meslek liselerinde eğitim süresi 4 yıldır. "Bilgisayar Destekli Endüstriyel
Modelleme" dalında öğrencilere, ahşap modelleme, metal modelleme, plastik
modelleme, bilgisayar destekli modelleme dallarında bilgi, beceri ve iş alışkanlıkları
kazandırılmaktadır. Eğitim süresince branşlaşmaya gidilmemekte, söz konusu
uzmanlık dalları, çalışma hayatında belirginleşmektedir.
Eğitim süresince; Türkçe, Matematik, Beden Eğitimi, Yabancı Dil, Tarih, Coğrafya
gibi genel kültür dersleri ile meslek dersleri verilmektedir. Meslek derslerinde
öğrencilere, teknik ve yapım resimlerinin çizimi ve okunması, kullanılacak araç-gereç
ve aletlerin tanınması ve kullanımı, ahşap, metal, plastik hammaddelerin tanınması ve
hazırlanması, Genel Dökümcülük konularında mesleki yeterlilikler kazandırılmaktadır.
Plastik modellemelerin yapımı eğitimin 3'üncü yılında gerçekleştirilir. Öğrenci,
öncelikle ahşap model yapımından, plastik teknolojisine göre plastik modelin yapımına
yönelir. Plastik hammaddelerinden olan polyester, araldit poliüretanın tanımı,
işlenmesi ve karışım oranları, dayanımlarıyla ilgili bilgiler, plastik tesviye aletlerinin
kullanımı ve ahşap modellemeye yönelik dersler plastik modelleme eğitiminin temelini
oluşturmaktadır. Eğitimin 1. yılında, meslek derslerine daha çok kuramsal düzeyde,
2. yıldan itibaren ise atölye dersleri uygulamalı düzeyde yer verilmektedir. 3308
sayılı Çıraklık ve 4702 sayılı Meslek Eğitimi Kanunu gereğince. 3.sınıftaki öğrenimini
tamamlayan öğrenciler, 4.sınıftan itibaren kuramsal eğitimlerini haftada 2 gün
okulda, uygulamalı derslerin eğitimini ise haftada 3 gün işletmelerde yapmaktadırlar.
3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu gereğince gençlere modelcilik
mesleğine yönelik 3 yıllık eğitim programları sunulmaktadır. Bu eğitim süresince
öğrenciler haftada 1 gün mesleki eğitim merkezlerinde Türkçe, Meslek Matematiği,
Din Kültürü ve Meslek Ahlakı, Sosyal Bilgiler gibi genel kültür dersleri ile Teknik ve
Meslek Resmi ve Meslek Bilgisi derslerini kuramsal düzeyde, geri kalan 5 gün ise
işletmelerde; malzemelerin, araç, gereç ve tezgâhların kullanımı, model yapımı
konularında, uygulamalı olarak mesleki eğitim görmektedirler.
MESLEKTE İLERLEME
Daha önceki yıllarda meslek liselerinin “Model / Modelcilik” bölümlerinden mezun
olanlar ile şu anki uygulamaya göre Makine Teknolojisi alanı Bilgisayar Destekli
Endüstriyel Modelleme dalından mezun olanlar istedikleri takdirde, Bilgisayar
Destekli Teknik Çizim, Makine-Resim-Konstrüksiyon, Makine, Otomotiv ön lisans
programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip
oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca meslek liselerinin model/modelcilik bölümü mezunları ÖSYM tarafından
yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve Talaşlı Üretim
Öğretmenliği lisans programını, Makine Teknolojisi alanı mezunları ise Kalıpçılık
Öğretmenliği, Makine Resmi ve Konstrüksiyonu Öğretmenliği, Mekatronik
Öğretmenliği, Otomotiv Öğretmenliği ve Talaşlı Üretim Öğretmenliği lisans
programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer
bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir
Mesleki eğitim merkezlerinde kalfalık belgesini alanlar, Milli Eğitim Bakanlığı’nın
mesleklerin özelliklerine göre belirlediği sürelerde ustalık eğitimi kurslarına
devam edip, başarılı olmaları durumunda ustalık belgesini alırlar.
Ayrıca, en az üç yıl süreli mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından diploma
almış veya çıraklık eğitimini başarı ile bitirmiş ve Milli Eğitim Bakanlığınca
belirlenen süre kadar mesleğinde çalışmış ya da en az beş yıl kalfa olarak
çalıştığını belgelemek şartı ile ustalık sınavına doğrudan katılarak, başarı
göstermeleri durumunda ustalık belgesini alırlar. Ustalık belgesini alanlar kendi
işyerlerini açabilirler. Kendi işyerini kuranlar girişimci olarak da ilerleme
kaydedebilirler.
Ustalık belgesine sahip olanlar ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de mesleki
eğitim merkezlerinde düzenlenen İş Pedagojisi kursuna katılıp, başarılı olmaları
durumda Usta Öğreticilik belgesine sahip olurlar.
Plastik modelcileri, kullanılan hammaddelerin yapısına göre; polyester, araldit,
poliüretan modelciliği alanlarında çalışmalarını yoğunlaştırabilirler.
İstek olması halinde Ticaret Odası ile MEB tarafından ortaklaşa sanayi kursları
açılmaktadır. Bu kurslarda, plastik modelciliği alanında imal usulleri geliştirme
derslerine de yer verilmekte, yeni geliştirilen maddelerle ilgili tanıtım çalışmaları
veya bir alana yönelik model imalatı üzerinde durulmaktadır. Akşam saatlerinde
düzenlenen ve çalışanlara yönelik bu kursların süreleri 8 ay ile 23 ay arasında
değişmektedir.
Plastik modelci, çalıştığı işletmenin hiyerarşik yapısı içerisinde, eğitim durumuna
uygun olarak ; usta, ustabaşı, şef gibi ilerlemeler kaydedebilir..
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
4702 sayılı Meslek Eğitimi Kanunu gereğince, işletmelerde uygulamalı eğitim gören
öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere bir ücret
ödenmektedir.Eğitim gören adayların hastalık, iş kazası ve meslek hastalıklarına
karşı sigorta edilir,İşletmelerin sağladığı diğer sosyal imkânlardan
faydalanırlar.Döner sermayesi olan endüstri meslek liselerinin okul atölyelerinde
uygulamalı olarak eğitim gören öğrencilere "işçi hakkı" olarak bir ödenek
sağlanmaktadır.Eğitim sonrası işe ilk başladıklarında asgari ücretin yaklaşık iki katı
aylık ücret almaktadırlar. Meslekte deneyim arttıkça uzmanlık alanı ile işletmenin
büyüklüğüne göre ücrette 2–3 kat artış olabilmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder