Meslekî ve Teknik Öğretim Yönetimi Süreci

Meslekî ve Teknik Öğretim Yönetimi Sürecine İlişkin Genel Değerlendirme

Meslekî ve teknik eğitim süreci, kalkınma planları, hükümet programları, stratejik planlar çerçevesinde, Millî Eğitim Bakanlığının yanında diğer paydaş kurum ve kuruluşlarla iş birliği içerisinde politika ve hedeflerin belirlenmesiyle başlamaktadır. İşgücü ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından, örgün eğitim, yaygın eğitim ve çeşitli kurslar şeklinde meslekî ve teknik eğitime yönelik hizmetler verilmektedir. 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Merkez teşkilatında bu süreçlerin yönetimiyle ilgili görevler Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ve Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
İç denetim uygulamasının kapsamı, Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün sorumluluğu alanındaki erkek teknik, kız teknik ve ticaret turizm okullarının organizasyon ve eğitim öğretim hizmetleri, meslekî eğitim politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasıyla ilgili alt süreçlerle sınırlı tutulmuştur.
Meslek liseleri dört yıl eğitim öğretim hizmeti veren okullar olarak yapılandırılmıştır. Tüm ortaöğretim kurumlarının 9. sınıflarında aynı müfredat uygulanmaktadır. 9. sınıflar öğrencilerin genel akademik eğitim veren ortaöğretim kurumlarına ya da meslekî ve teknik eğitim okullarına yönelik tercihlerini olgunlaştırdıkları sınıflardır. Meslek lisesi öğrencileri 10. sınıftan itibaren gerekli şartları taşıdıkları takdirde istedikleri okul türlerine devam edebilmektedirler. Meslek dersleri 10. sınıftan itibaren başlamakta, 11. sınıfta dallara ayrılmaktadır. Meslekî eğitimle ilgili eğitim programları modüler sisteme göre yeniden yazılmıştır. Modüler sistemin gereklerine uygun yapılanma çalışmaları devam etmektedir. Öğrenciler okul türüne göre 11. sınıf bittikten sonra staj eğitimlerine veya 12. sınıfta da beceri eğitimlerine tabi tutulmaktadırlar. Böylece meslekleriyle ilgili gerçek iş ortamlarında uygulama yapma ve becerilerini geliştirmeleri hedeflenmektedir. Meslek liselerine öğrenci kabulleri okul türüne, seçilecek alan/dallara göre farklılıklar gösterebilmektedir. Doğrudan, merkezi sistemle yapılan sınav sonucuna bağlı olarak öğrenci alan okulların yanında, mülakat/mülakat-beden yeterliliği gibi özel olarak seçme sistemi kullanılan okullar da mevcuttur. Diploma notu dikkate alınarak, ya da özel hiçbir şart aranmaksızın öğrenci kaydı yapılan alan/dallar da bulunmaktadır.
Okullarda alan/dalların açılması ve kapatılmasıyla ilgili talepler İllerde il istihdam ve meslekî eğitim kurullarının olumlu görüşleri üzerine Bakanlık tarafından gerçekleştirilmektedir. Yine okulların ihtiyaç duyduğu araç gereç ve temrinlik malzemeler de Bakanlık tarafından karşılanmaktadır. Meslek liseleri ile meslek yüksekokullarının birbirlerinin devamı şeklinde yapılandırılmalarına yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Meslek lisesi mezunlarının sertifikalarının veya diplomalarının akreditasyonuna yönelik çalışmalar Meslekî Yeterlilik Kurumu ve diğer paydaşlarla işbirliği içerisinde yürütülmektedir. 2010-2014 Stratejik Plan dönemi sonuna kadar meslek liselerine devam eden öğrencilerin genel ortaöğretim içindeki oranının %50’lere çıkarılmasına yönelik stratejiler belirlenmiştir.
Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuştur. Yeni kurulan genel müdürlük, farklı meslek liselerinin tek bir elden yönetilmesini sağlayacak şekilde yapılandırılmıştır. Merkez teşkilatında, tüm birimlerde olduğu gibi Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünde de yönetim kademeleri azaltılmıştır. Yeni yapıda, genel müdür yardımcısı, daire başkanı ve şube müdürü gibi kadrolar yerine grup başkanlığı ve eğitim uzmanlığı getirilmiştir. Oluşturulan grup başkanlıkları:

 Eğitim Politikaları Grup Başkanlığı
 Programlar ve Öğretim Materyalleri Grup Başkanlığı
 Sosyal Ortaklar ve Projeler Grup Başkanlığı
 Öğrenci İşleri ve Sosyal Etkinlikler Grup Başkanlığı
 Eğitim Ortamlarının ve Öğrenme Süreçlerinin Geliştirilmesi Grup Başkanlığı
 İzleme ve Değerlendirme Grup Başkanlığı

652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Genel Müdürlüğe politika geliştirme, ders programlarının ve kitaplarının hazırlanması gibi temel sorumluluklar yüklerken, mülga 3797 sayılı Kanun’da meslekî eğitimle ilgili genel müdürlüklere verilmiş olan okulların yönetimi görevini vermemiştir. Bu durum yeni dönemde Genel Müdürlük tarafından bazı yetkilerin taşraya veya başka birimlere devredilebilmesi açısından elverişlidir.


652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’den önce Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen meslekî eğitim süreciyle ilgili hizmetler aşağıdaki gibi özetlenebilir.

 Meslekî ve Teknik Eğitim Okullarının açılmasıyla ilgili işlemler,
 Alan/dal açılması ve kapatılmasıyla ilgili yazışmalar,
 Meslekî Eğitim Kuruluyla ilgili çalışmalar,
 Bütçe ile ilgili işlemler,
 Yatırım ve donatım ile ilgili işlemler,
 Öğretim programlarıyla ve öğretim materyalleriyle ilgili iş ve işlemler,
 Modüllerle ilgili işlemler,
 Ulusal/uluslararası Projeler (Cumhuriyet Eğitim Gezileri, Gönül Köprüsü, Beceri Yarışmaları, Robot Yarışması, ERDEP, Beyaz Bayrak vb.)
 İşbirliği Protokolleri,
 Mevzuat çalışmaları,
 Hizmet içi Eğitim çalışmaları,
 Stratejik Planların hazırlanması, izleme ve değerlendirme çalışmaları, politika ve prosedürlerin oluşturulması
 Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının hazırlamış olduğu stratejik planlardan, mevzuatlarından doğan işlemler,
 Öğrenci iş ve işlemleri,(Özel eğitim alması gereken öğrencilerle ilgili uygulamalar)
 Okul devir işlemleri,
 Usta öğreticilerle ilgili işlemler,
 Yükseköğretim Kurumuyla ilgili çalışmalar.
652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’den önce İl/İlçe millî Eğitim müdürlükleri tarafından meslekî eğitimle ilgili yürütülen görevler aşağıdaki gibi özetlenebilir.
 Meslekî ve Teknik Eğitim Okullarının açılması ve kapatılmasıyla ilgili yazışmalar
 Tam Gün Tam Yıl ile ilgili okullardan gelen taleplerin değerlendirilmesi ve Valilik Olur’larının alınmasıyla ilgili işlemler.
 İl istihdam ve meslekî eğitim kuruluyla ilgili çalışmalar,
 Alan/dal açılması ve kapatılmasıyla ilgili yazışmalar,
 Çıraklık, Meslekî ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonuyla ilgili işlemler,
 Üst yönetimden meslekî eğitimle ilgili gönderilen yazı ve duyuruların ilgili okul ve kişilere aktarılması,
 Okullarda meslek kurslarının açılması, kurs programları, öğretmen görevlendirilmesiyle ilgili işlemler ve yazışmaların yapılması,
 Mezunların izlenmesiyle ilgili okullarda yapılan çalışmaların koordinasyonu,
 Okullardan gönderilen kurs bitirme listeleri, mezun olan öğrencilere ilişkin dokümanların onaylanması ve saklanması,
 Meslekî ve teknik eğitimle ilgili eylem planlarının oluşturulmasının koordinasyonu,
 Genel Müdürlük tarafından düzenlenen yarışma ve projelerin il/ilçe düzeyinde koordinasyonu ve duyurulmasıyla ilgili işlemleri yürütmek (Örnek: Her yıl düzenlenen proje tabanlı beceri yarışması.)
Ortaöğretim düzeyindeki örgün meslekî ve teknik eğitim okullarında, meslekî eğitimle ilgili yürütülen görevler aşağıda özetlenmiştir.

Tamgün tam yıl uygulamalarıyla ilgili işlemler,
 Alan/dal açılması ve kapatılmasıyla ilgili işlemler,
 Koordinatör öğretmenlerin görevlendirilmesi,
 Öğretmenler tarafından yapılması gereken çalışmalar: Modüler sistemin gereği okulda meslekî eğitimlerin verilmesi, işletmelerde meslek eğitimi günlük rehberlik formlarının doldurulması, İşletmelerde meslek eğitim koordinatörlüğü yapan öğretmenlerin işletme ziyaretleriyle ilgili aylık rehberlik raporların doldurulması, işletmeye devam eden öğrencilere ait aylık gelişim tablolarının düzenlenmesi,
 İşletmelerde meslekî eğitim sözleşmelerinin hazırlanması ve yürütülmesi,
 SGK ile ilgili işe giriş, işten ayrılma gibi bildirgelerin hazırlanması, primlerin ödenmesiyle ilgili işlerin yürütülmesi ve takibi,
 Meslek dersleri zümrelerinin yapılması ve modüllerle ilgili uygulamaya yönelik kararlar alınması,
 Öğrencilere staj dosyası hazırlatılması.


KAYNAK : T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İç Denetim Birimi Başkanlığı
Meslekî ve Teknik Öğretim Yönetimi Süreci İç Denetim Raporu ● 20 Ocak 2012 – 2011/5 11