TORNACI mesleği

TORNACI

TANIM

Torna tezgâhına bağlanan ve tezgâhın ekseni etrafında dönen makine parçası

üzerinde, bu eksene dik veya eğik olarak çeşitli metal ya da benzeri parçaları uygun

görülen bir kesici yardımıyla işleyen kişiye tornacı denir.

GÖREVLER

İşlenecek iş parçasına göre; tezgâhı ve bu işte kullanılacak araçları ve ölçü

aletlerini hazırlar,

İş parçasını amaca uygun bir biçimde bağlar,

Uygun kesici seçer, biler ve ayarlarını yapar,

İşlenecek parçanın ve kesicinin cinsine göre, kesme hızını, devir sayısını,

kesicinin ilerlemesini seçer; uygun soğutma sıvısını kullanır,

Tezgâhın kumanda kollarını ve ölçü tamburlarını kullanarak (elle veya otomatik),

iş parçasını modeline veya resmine uygun bir biçimde işler, ölçü kontrollerini

yapar ve teslim eder,

Tezgâhın basit bakım ve onarımlarını yaparak bir sonra yapılacak iş için aktif hale

getirir.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Torna tezgâhı ve araçları,

Amaca uygun kesiciler,

Ölçme ve kontrol aletleri (kumpas, mikrometre, ibreli ölçü aletleri, mastarlar

vb.),

Güvenlik araçları (gözlük, talaş kancası vb.),

Vida cetvelleri.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar dayanıklı,

Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,

Dikkatli, tedbirli,

Makinelerle çalışmaktan hoşlanan,

Gürültüden rahatsız olmayan kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Tornacılar fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı gürültülü ve talaş

kaplıdır. Tornacı ayakta ve bağımsız olarak çalışır, birinci derecede alet ve

makinelerle ilgilidir. Zaman zaman işveren ve diğer çalışanlarla etkileşime girebilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Meslekte çalışma olanağı oldukça fazladır. Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu illerde

çalışma alanı geniştir. Çalışma daha çok özel işyerlerinde yoğunlaşır. Kişiler kendi

işlerini kurarak çalışabilecekleri gibi, büyük endüstri işletmeleri ve küçük ölçekli

işletmelerde de çalışabilirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi, yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim

merkezlerinde “Makine Teknolojisi” alanı “Tornacılık” dalında verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;

En az ilköğretim okulu mezunu olmak,

14 yaşını doldurmuş olmak,

Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun

olmak,

Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işveren ile çıraklık

sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Tornacılık mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 3 yıl, lise ve daha üst

düzeyde genel eğitimden sonra ise 1,5 yıldır.

Eğitimde;

Çırağın veya öğrencinin yapacağı işlem ve işler önce öğretmen veya usta

öğreticiler tarafından anlatılır,

Bu işlemler, öğretici tarafından yeteri kadar yapılarak öğrencinin görerek

öğrenmesi sağlanır,

Öğrencinin o anda, kendisine gösterilen işlem ve işler hakkındaki bilgileri

yoklanır. Gösterilen işleri yapması sağlanır.

Pratik uygulamalarda, iş güvenliğinin sağlanmasına, iş kazalarından kaçınma

yollarının öğretilmesine ve çırakların bu kurallara uygun davranışlar

geliştirmelerine özen gösterilir.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

Meslek eğitimi sırasında çıraklık eğitimi alan öğrenciler, asgari ücretin

%30'undan az olmamak üzere ücret almaktadırlar. Ayrıca, sigortaları da Milli

Eğitim Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir fondan karşılanmaktadır.

Eğitim tamamlandıktan sonra aylık kazanç asgari ücretin iki katı veya daha fazla

olmaktadır.

Toplu iş sözleşmesinin uygulandığı işyerlerinde ise, ücret, toplu iş sözleşmesine

göre belirlenmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim

merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda

teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu

eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku,

İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı

sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yılsonunda ustalık sınavlarına

katılabilirler.

Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl

çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık

sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40

saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra

"Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.

Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız

işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici"

belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.

İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim

lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

İlgili Eğitim Kurumları,

Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,

Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube

Müdürlükleri.