TİYATRO OYUNCUSU mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1

TİYATRO OYUNCUSU

____________________________________________________________

TANIM

Bir tiyatro oyunundaki bir kahramanı sahnede canlandıran kişidir.

GÖREVLER

 Yönetmen tarafından kendisine uygun görülen rolü inceler,

 Benimsediği takdirde kahramanının sözlerini beller,

 Kahramanın ruh halini anlamaya ve davranışlarını canlandırmaya çalışır,

 Oyunun kendi payına düşen kısmını yalnız başına ve yönetmen gözetiminde

birçok defa prova eder,

 Oyunun genel provalarına katılır,

 Temsil saatlerinde oyundaki rolünü oynar.

KULLANILAN ALET

VE MALZEMELER

 Sahnelenecek oyun metni, tekst veya senaryo,

 Rolün gerektirdiği kostümler, aksesuarlar ve takılar,

 Makyaj malzemeleri,

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Tiyatro Oyuncusu olmak isteyenlerin;

 Düzgün bir beden yapısına ve iyi bir ses tonuna,

 Çok güçlü bir belleğe,

 Başkalarının duygularını anlayabilme ve başkalarının davranışlarını

özümleyip canlandırabilme,

 Düzgün konuşabilme, dans edebilme yeteneklerine sahip,

 Yaratıcı, coşkulu,

 Yönergeye uygun davranabilen, düzenli, disiplinli

kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Tiyatro Oyuncusu genellikle kapalı mekanlarda çok ender olarak açık havada

çalışır. Büyük salonlarda ve açık havada temsil verirken oyuncunun sesini iyi

ayarlaması gerekir. Oyuncu görev yaparken rejisörle, kostüm ve makyajcılarla,

diğer oyuncularla doğrudan iletişim halindedir ve dolaylı iletişimi seyirci ile kurma

çabasındadır.

TÜRKİYE İŞ KURUMU 2

MESLEK EĞİTİMİNİN

VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi; liseden sonra girilebilen çeşitli üniversitelere bağlı Devlet

Konservatuarları, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Müzik ve Sahne Sanatları

Fakültesi ile Güzel Sanatlar Fakültelerinin Tiyatro bölümlerinde verilmektedir.

Ayrıca Belediyelerde, Kültür Merkezlerinde, Halk Eğitim Merkezlerinde,

üniversitelerin Sürekli Eğitim Merkezlerinde ve Özel sanat eğitimi verilen

yerlerde tiyatro oyunculuğu eğitimi verilmektedir.

Öte yandan, özel tiyatrolarını kurmuş olan sanatçılar, kadrolarında yetenekli

gençlere de yer vererek, onların sahne sanatlarının yürütüldüğü ortamlarda

yetişmelerine yardımcı olmaktadırlar.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI

OLUNMASI GEREKEN DERSLER

 Türkçe,

 Müzik,

 Beden Eğitimi.

MESLEK EĞİTİMİNE

GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için;

 Lise veya dengi okulu mezunu olmak,

 Yükseköğretime Geçiş Sınavında (YGS) herhangi bir puan türünden barajı

aşarak başarılı olduktan sonra, ilgili üniversitece yapılacak olan özel

yetenek sınavında girmeleri ve başarılı olmaları gerekmektedir.

 Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adayların herhangi

bir Orta öğretimden (lise) mezun olmaları gerekmektedir. ÖSYM

tarafından yapılan (YGS) sınav barajını geçen adaylar daha sonra ilgili

üniversitelerin belirlediği tarihlerde yapılan yetenek sınavı ve mülakat

sonuçlarına göre üniversitelerde bu bölümlere yerleştirilmektedirler.

“Sahne ve Gösteri Sanatları Işık Teknolojisi, Sahne ve Gösteri Sanatları Ses

Teknolojisi, Sahne ve Gösteri Sanatları Teknolojisi, Turizm Animasyonu” ön lisans

programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında

başarılı oldukları takdirde “Tiyatro" lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ

VE İÇERİĞİ

TÜRKİYE İŞ KURUMU 3

Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.

Eğitim süresince öğrencilere: Tiyatro Kuramları, Çizimli Tiyatro Mekan Bilgisi,

Sahne Bilgisi, Türk Tiyatro Tarihi, Dünya Tiyatro Tarihi, Sahne Çalışması,

Tiyatroya Başlangıç ve Metodoloji, Dramatik Yazarlık, Eleştiri-İnceleme, Tiyatro

Yönetimi, Geleneksel Kaynaklar, Oyun Yönetmenliği, Hareket ve Emprovizasyon,

Konuşma ve Ses Eğitimi gibi alan derslerinin yanı sıra, Yabancı Dil, Türk Dili ve

Edebiyatı, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi gibi genel kültür dersleri

verilmektedir.

Öğrenciler okuldaki eğitimleri süresince, uygulamaya yönelik sahne çalışmalarının

yanı sıra, tiyatrolarda da görev alabilmektedirler.

Tiyatro usta-çırak ilişkisiyle gelişen, tecrübeye dayalı bir meslektir. Özellikle,

her oyun öncesi yapılan prova çalışmaları ve ilgili inceleme ile araştırmalar eğitim

niteliği taşımaktadır,

Öğrencilerin ileride seçecekleri mesleklerde başarılı olabilmeleri için oyun

yazarlığı, eleştirmenlik, sahne uygulaması, sahne tasarımı ve oyunculuk

konularında eğitim ve uygulama yapılmaktadır. Her yıl, birkaç temsilci bu

uygulamalardan örnekler sergilemektedir. Tiyatro sanatı üzerine ekol ve üslup

araştırmaları, tiyatro toplulukları, yönetmenler, oyuncular ve yazarlar hakkında

monografik çalışmalar, seyirci araştırmaları, geleneksel ve çağdaş Türk tiyatrosu

üzerine tez çalışmaları yapılmaktadır. (Ayrıntılı bilgi için H-Ek Bilgilere bakınız.)

EĞİTİM SONUNDA ALINAN

BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

“Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Tiyatro / Oyunculuk” lisans diploması ve

"Tiyatro Oyuncusu” unvanı verilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Bir oyuncunun başarı veya başarısızlığı halkın ilgisine göre belirlenir, dolayısıyla

başarılı olabilmek ve bunun devamlılığını sağlayabilmek için sanatçının sürekli

kendini yenilemesi, kültürel alt yapısını geniş tutması, gelişmesi için her türlü

çabayı göstermesi gerekmektedir. Aksi halde, işsiz kalma riski söz konusudur.

Topluma bir takım mesajlar vermek amacıyla, yaşanılan veya tecrübelerden

hareketle yaşanılacağı düşünülen sosyal, kültürel, ekonomik vb. olayların

yorumlanmasıyla ortaya konulan eser içeriğindeki kişiliklerin seyirci veya

dinleyicilere yansıtılması sanatın toplumsallaşma sürecinde ve toplumun olaylara

TÜRKİYE İŞ KURUMU 4

bilinçli yaklaşımında ipuçları vermesi açısından çok önemli bir yeri vardır. Bu denli

güçlü eğitici rolü olan bu sanat dalı, sinemacılığın gelişmesi, televizyon ve radyoda

da yerini bulmasıyla çok geniş ve çok yönlü çalışma alanına sahip olmuştur.

Oyuncular: devlet tiyatroları, büyük şehir belediyelerine bağlı şehir tiyatroları ve

özel tiyatrolar ile TRT, özel radyo ve televizyonlarda, film şirketlerinde video

kuruluşlarıyla, reklamcılık sektöründe (çeşitli sanat dallarında, dergi ve

gazetelerin sanat bölümlerinde) çalışabilir veya kendi kadrolarını oluşturarak

tiyatrolarını kurabilirler (oyun yazarlığı yeteneği olanlar tiyatro metni, dramatik

metin yazabilirler).

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE

Eğitim süresince herhangi bir kazanç yoktur. Ancak, mezuniyet sonrası geri

ödenmek üzere Kredi ve Yurtlar Kurumu'ndan "Öğrenim ve Harç Kredisi"

alınabilir.

Ayrıca, öğrenimleri süresince sahnelenen oyunlarda görev almaları halinde,

öğrenciler rolleri ve ilgili diğer çalışmaları (prova, inceleme, araştırma)

karşılığında belli bir kazanç elde edebilmektedirler.

EĞİTİM SONRASI

Oyuncular: devlet tiyatroları, büyük şehir belediyesi şehir tiyatroları, TRT gibi

kamuya ait kurumlarda sözleşmeli olarak görev almaları halinde, meslekteki

tecrübeleri ve başarıları doğrultusunda asgari ücretin 4 ila 6 katı arasında bir

ücret almaktadırlar. Bu ücrette, her yıl Kültür Bakanlığı'nca belirlenen oranlarda

değişiklikler söz konusudur. Sözleşmeli olarak bu kuruluşların kadrolarında yer

almayanlar ise yevmiye karşılığı (günlük, haftalık, oyun başı vb.) çalışmaktadırlar.

Oyuncuların: özel tiyatrolar, film şirketleri gibi özel kurum ve kuruluşlarda

çalışmaları halinde, ücretleri işverenle yapmış oldukları anlaşmalarla, tecrübeleri,

oyunda aldıkları roller göz önünde bulundurularak belirlenmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

Kendilerini yetiştirme çabası içindeki oyuncular, başarı göstermeleri halinde

büyük oyunların kadrolarında yer alabilir veya kendi kadrolarını oluşturabilirler.

Dram, trajedi veya komedi türü oyunlarda uzmanlaşabilirler.

Devlet tiyatrolarında ve özel tiyatrolarda "Rejisör", "Yönetici" , “Teknik Eleman”

konumuna geçebilirler.

TÜRKİYE İŞ KURUMU 5

BENZER MESLEKLER

 Opera sanatçısı,

 Pandomimci,

 Rejisörlük,

 Şovmenlik,

 Yönetmenlik,

 Oyun Yazarlığı,

 Animatör.

EK BİLGİLER

İŞ KAZASI VE

MESLEK HASTALIĞI

Sahne çalışması yaparken vücutta düşme sonucu kırıklar oluşabilir.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 1310 Sayılı Kanuna tabi, sözleşmeli olarak

çalışırlar.

Çalışma şartlarının ağır olması, oyuncuların gergin olmalarına neden olabilir. Bu

nedenle yönetmelik gereği sağlık açısından 9 aylık çalışma 1 yıl çalışma olarak

sayılır.

SORUMLULUK

Rejisör tarafından kendisine verilen roldeki çizgileri, sufleleri ve prova

parçalarını, konuşma ve tavırları yorumlamaktan; belirlenen zamanlarda yönetmen

gözetiminde provalara katılmaktan, rolünü en iyi şekilde seyirci ve dinleyici

karşısında sergilemekten sorumludur.

İŞ GÜVENLİĞİ

Özellikle yorumlanacak davranışın tehlikesi doğrultusunda dikkatli olunmalı ve

gerekli önlemler alınmalıdır.

TİYATRO BÖLÜMÜ ÖĞRETİM

PROGRAMI DERS İÇERİĞİ

Sahne Bilgisi: Oyun, oyun yeri, oyun yönetmeni, araştırma, yorum ve yorum

tekniği hakkında kuramsal bilgiler verir.

Tiyatro Tarihi: Dünya tiyatrosunu, tiyatro edebiyatı, mimarisi ve tekniği

yönünden inceler.

Türk Tiyatro Tarihi: Türk tiyatrosunun başlangıcından günümüze kadar olan

gelişimini inceler.

Tiyatro Kuramları ve Dramaturgi Problemleri: Tiyatro düşüncesini tarihsel

gelişimi içinde ele alır. Son iki yılda (Dramaturgi Problemleri dersinde) tiyatro

sanatını estetik özellikleriyle tartışır.

Sahne Çalışması: Sahne bilgisi derslerinde, öğretilen kuramsal bilgiler uygulanır.

Tiyatroya Başlangıç ve Metodoloji: Tiyatronun temel bilgileri, ana kavramları ve

TÜRKİYE İŞ KURUMU 6

tiyatroya yaklaşımda temel yöntemler öğretilir.

Dramatik Yazarlık: Tiyatro, TV., Radyo ve Sinema yazarlığı ve sahne

uygulamaları hakkında temel bilgiler verilir ve uygulama yaptırılır.

Eleştiri-İnceleme: Tiyatro eserleri ayrıntılı olarak incelenir ve eleştiri

yöntemleri uygulanır.

Tiyatro Yöntemi: Tiyatro toplulukları birer işletme birimi olarak ele alınıp,

ekonomik ve hukuksal yönleriyle incelenirler.

Çizimli Tiyatro Mekanı Bilgisi: Sahne yapılarıyla her türlü sahne araç ve

gerecinin teknik çizimi öğretilir.

Geleneksel Kaynaklar: Eski çağların ve Avrupa dışındaki ülkelerin tiyatrolarının

çağdaş tiyatroya kaynaklığı incelenir.

Oyun Yönetmenliği: Sahneye koyuculuk bilgisi verilir. Modern reji sorunları

uygulamalı olarak incelenir.

YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

 Meslek elemanları,

 ÖSYS Başvuru Kılavuzu-2010,

 ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-

2006,

 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

 İlgili eğitim kurumları,

 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr

 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/

 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.