TELEKS OPERATÖRÜ mesleği

TELEKS OPERATÖRÜ
________________________________________________________
TANIM
Teleks makinesini kullanarak, şehir içi, şehirlerarası ve uluslararası haberleşmeyi
sağlayan kişidir.
GÖREVLER
Gelen teleks haberini en seri şekilde ait olduğu merkeze yazarak iletir,
Arıza nedeni ile bulunamayan merkezleri başka yollardan bulur ve haberi ait
olduğu merkeze bildirir,
Telgrafları yıldırım, acele, servis işaretli oluşlarına göre ayırır ve öncelik sırasına
göre yazar,
Mesajı hatasız olarak alıcısına ulaştırır,
Kayıtların sağlıklı bir şekilde yapılmasını sağlar,
Cihazların verimli çalışıp çalışmadığını gözler ve çalışmalarını sağlar,
Teleks cihazının üzerinde bant (şerit) olup olmadığını her zaman kontrol eder.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Teleks cihazı (perforatör cihazı/telem),
Kâğıt şeritler (rulo bant),
Teleks şeridi (perforatör bandı/jelem şeridi),
Basılı formlar,
Uluslararası teleks kod rehberi,
Çeşitli kırtasiye malzemeleri vb.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Teleks operatörü olmak isteyenlerin;
Ayrıntıları algılayabilen, dikkatli,
Belleği güçlü,
El, parmak ve gözleri sağlam, bu organlarını eşgüdümle kullanabilen,
Aynı işi sürekli yapmaktan bıkmayan
Kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Teleks operatörleri özellikle kapalı bir mekânda çalışır. Çalışma ortamı temiz ve
rutubetsizdir. Yalnız makinelerin çalışması sırasında gürültü oluşur. Teleks
operatörü işini oturarak ve genellikle tek başına yürütür. Gece, hafta sonu veya
bayram günleri görev yapmak (nöbete kalmak) gerekebilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Teleks operatörleri haberleşme gerektiren bütün özel ve kamu işyerlerinde
çalışabilirler. Başlıca çalışma yerleri; Posta İşletmesi Telgraf Merkezleri ve
Büroları, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, Türk Silahlı Kuvvetleri ile özel
sektör işyerleridir.
Teknolojik gelişmeler sonucu ortaya çıkan daha modern iletişim araçları (örneğin;
faks, bilgisayar) teleks kullanımını giderek azaltmaktadır.
Gelecekte teleks kullanımının giderek ortadan kalkacağı ve bu mesleğe çok fazla
ihtiyaç duyulmayacağı düşünülmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Teleks operatörlüğünün belli bir eğitim yeri yoktur. İşletmeler kendi elemanlarını
kendileri yetiştirebileceği gibi posta işletmeleri bünyesinde yetişmesini de
sağlayabilir.
Eğitim, posta işletmesinin telgraf müdürlükleri bünyesinde, bunun olmadığı yerlerde
ise muhabere servislerinde verilmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı Erkek Teknik
Öğretim Genel Müdürlüğü'ne bağlı endüstri meslek liselerinde bulunan
telekomünikasyon bölümünde de dolaylı olarak teleks operatörlüğü eğitimi
verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Endüstri meslek liselerinin "Telekomünikasyon" bölümlerinde eğitim görebilmek için
ilköğretim mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Teleks operatörlüğü henüz örgün ve yaygın eğitim kapsamında olmadığından belli bir
eğitim süresi yoktur. Her işletme kendi elemanını yetiştirmeye çalışmaktadır. Bunun
süresi de kişinin bilgi, beceri ve çalışma isteğine göre değişmektedir. Posta işletmesi
bünyesinde çalışanlar için düzenlenen eğitim 4 ay sürmektedir ve hizmet-içi eğitim
niteliğindedir.
Meslek liselerinin "Telekomünikasyon" bölümlerinde eğitim süresi 4 yıldır.
Kurum mevzuatı Teleks operatörünün çalışma yeri olan posta işletmeleri aynı
zamanda en önemli eğitim yeri olarak da karşımıza çıkmaktadır. Yakın geçmişe kadar
ilkokul, ortaokul, lise ve lise dengi bir okul mezunu olan kişiler arasında belli esaslar
çerçevesinde sınavla eleman alınmakta ve bunların arasından teleks operatörü
seçilmekte iken şimdi meslek lisesi mezunları alınmaktadır. Posta İşletmesi
Başmüdürlüğü operatör açığına göre yeni veya eski memurlar arasından bu işi
yapabilecek durumda olanları seçmekte ve 4 aylık bir eğitimden geçirmektedir.
Eğitim boyunca;
Açılış-kapanış,
Klavye ve bant okuma,
Yurtiçi teleks işlemleri,
Yurtdışı teleks işlemleri,
Muhabere ve fono telgraf,
Personel işlemleri,
Halkla ilişkiler.
Posta işletmesinin organizasyonu konularında hem teorik hem de pratik dersler
verilmektedir. Özel firmalardan istek gelmesi durumunda onların elemanları da
eğitimden geçirilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte ilerleme mümkün değildir. Ancak idari yönden sorumluluk artabilir.
Endüstri meslek lisesi, teknik lise ve Anadolu teknik lisesi mezunu olanlar, 2 ve 4
yıllık yüksek öğretim kurumlarında giriş sınavını kazanmaları halinde elektronik,
elektronik ve haberleşme teknikerliği veya mühendisliği bölümlerine devam
edebilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
EĞİTİM SÜRESİNCE
Endüstri meslek lisesi öğrencileri işletmelerde beceri eğitimi süresince asgari
ücretin %30'undan az olmamak üzere ücret alırlar.
EĞİTİM SONRASI
Uzun süreli bir eğitimi olmadığı için elemanlar özel sektörde işçi, kamu sektöründe
Devlet memuru veya sözleşmeli olarak işe alınmakta ve bu statüde eğitim
verilmektedir. Özel sektörde asgari ücret başlangıç olmak üzere çalışma yılı ve
deneyime göre ücret değişmektedir. Bu da asgari ücretin 2–3 katı dolayındadır.
Kamu kesiminde ise 657 Sayılı Kanuna göre ücret alınmaktadır.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube
Müdürlükler