TANIM
Çeşitli makine parçalarını, verilen teknik resime (yönergeye) göre zımpara taşı ve
taşlama tezgâhında yontarak hazırlayan ve alet bileme tezgâhlarında matkapların,
torna kalemlerinin ve basit kesici aletlerin (bıçak, balta, makas vb.) bileme işlerini
yapan kişidir.
GÖREVLER
El tesviyeciliğinde kullanılan aletleri, takımları, gereçleri hazırlar ve çalışmaya
başlamadan önce güvenlik önlemlerini alır,
Tezgâhlarda bileme için kullanılacak taşları seçer, üzerinde çalışma yapılacak
makine parçasını tezgâha bağlar,
Silindirik taşlama veya alet bileme tezgâhlarını çalıştırıp durdurur,
Bu tezgâhlarda kullanılacak soğutma sıvılarını seçer ve uygular,
Düz silindirik alın ve delik yüzeylerinin taşlama işlemlerini yapar,
Alet bileme tezgâhında matkapları, torna kalemlerini ve basit kesici aletleri
biler,
Körlenen zımpara taşlarını biler, tezgâhların bakım ve yağlama işlerini yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Basit zımpara taşı tezgâhı,
Düzlem yüzey taşlama tezgâhı ve avadanlıkları,
Silindirik yüzey taşlama tezgâhı ve avadanlıkları,
Delik taşlama tezgâhı ve avadanlıkları,
Dengeleme sehpası,
Taş bileme (düzeltme) araçları,
Güvenlik araçları (siper, gözlük vb.),
Ölçme ve kontrol aletleri (kumpas, mikrometre, mastarlar, komperatör vb.),
Puntasız taşlama tezgâhı,
Matkap tezgâhı,
Torna tezgâhı.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Bedence sağlam, dayanıklı, özellikle ayak, bacak ve el sakatlığı olmayan,
Görme keskinliğine,
Göz-el ve ayak koordinasyonu olan,
Dikkatli ve titiz çalışma alışkanlığına sahip kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Taşlama ve alet bilemecisi gürültülü ortamlarda çalışır. Taşlama ve bileme sonucunda
çevrede metal tozları olabilir. İş genellikle ayakta yapılır ve çalışılırken kişi sadece
alet ve malzemelerle ilgilidir. Atölyelerde çalışanlar işverenle ve diğer görevlilerle,
bağımsız işyeri olanlar ise müşterilerle etkileşim halindedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Meslek elemanı taşlama ve alet bileme atölyelerinde çalışır.
Mesleki eğitim merkezlerine kayıt olabilmek için, çırağın uygulamalı (pratik) eğitimin
verileceği işyeri ile sözleşme imzalaması gerektiğinden, bu mesleği öğrenen kişiler
genellikle daha sonra aynı işyerlerinde çalışabilirler.
Mesleği öğrenip usta unvanını alan kişiler, kendi adına işyeri açabilmektedirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Taşlama ve alet bilemeciliği mesleğinin eğitimi; yeterli müracaat olması durumunda
tüm mesleki eğitim merkezlerinde “Makine Teknolojisi” alanı “Taşlama ve Alet
Bilemeciliği” dalında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
14 yaşını doldurmuş olmak,
Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun
olmak,
Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi
imzalamak gereklidir.
Bu şartları yerine getiren kişiler çıraklık eğitim merkezlerinde düzenlenecek
eğitime katılabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Taşlama ve alet bilemeciliği mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 3 yıl, lise
ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1,5 yıldır. Eğitim hem işyerinde hem
de mesleki eğitim merkezlerinde teorik ve pratik olarak verilmektedir.
Haftada bir gün kuramsal (teorik) eğitim; haftada beş gün işyerinde uygulamalı
(pratik) eğitim verilmektedir.
Kuramsal (teorik) eğitimde 3 yıl boyunca Meslek Bilgisi ile Mesleki ve Teknik
Resim dersleri verilmektedir.
İşyerinde yapılan pratik eğitimde:
El tesviyeciliği, taşlama ve alet bilemenin önemi, zımpara taşı tezgâhının tanımı ve
kullanılması, ölçme ve kontrol aletleri, düzlem yüzey taşlama tezgâhının tanıtımı,
güvenlik önlemleri, zımpara taşlarının tanıtımı, tezgâhların bakımı ve yağlanması,
zımpara taşlarının dengelenmesi ve takılması, körlenen zımpara taşlarının bilenmesi,
düzeltilmesi ve biçim verilmesi, düzlem yüzey taşlama tezgâhında basit işlerin
işlenmesi, düzlem yüzey taşlama tezgâhının ayarı, açılı düzlem yüzeylerin taşlanması,
silindirik yüzey taşlama tezgâhına basit işlerin işlenmesi, düzlem yüzey taşlama
tezgâhının ayarı, mikrometrenin okunması ve kullanılması, silindirik taşlama
tezgâhında düz deliklerin taşlanması konularını öğrenirler.
MESLEKTE İLERLEME
Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim
merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda
teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu
eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku,
İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı
sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yılsonunda ustalık sınavlarına
katılabilirler.
Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl
çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık
sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40
saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra
"Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler.
Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız
işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici"
belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim
lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Meslek eğitimi sırasında çıraklık eğitimi alan öğrenciler, asgari ücretin %30'undan
az olmamak üzere ücret almaktadırlar. Ayrıca, sigortaları da Milli Eğitim Bakanlığı
bünyesinde oluşturulan bir fondan karşılanmaktadır.
Özel işyerlerinde kalfa ve usta pozisyonunda çalışan taşlama ve alet bileyicileri,
(işyerinin niteliğine göre değişiklik göstermekle beraber) asgari ücretin yaklaşık 1,5-
2 katı kadar ücret almaktadırlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili Eğitim Kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder