RADYO-TELEVİZYON MUHABİRİ mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1
RADYO-TELEVİZYON MUHABİRİ
________________________________________________________
TANIM
Haber kaynakları ile ilişki kurarak sürekli haber toplayan, gerektiğinde olayları yerinde
izleyen, haberi yazılı veya sözlü olarak bağlı bulunduğu radyo veya televizyon kurumuna
ileten kişidir.
GÖREVLER
 Radyo televizyon muhabirleri ilgilendikleri olaylara göre siyasal, sosyal, ekonomi,
spor ve eğlence gibi alanlarda uzmanlaşmaktadırlar. Ancak hangi alanla ilgilenirlerse
ilgilensinler bir radyo ve televizyon muhabiri şu görevleri yerine getirir;
 Haber kaynaklarından kendisine iletilen haberleri okur, bunları önemine göre sıraya
koyar ve derinliğine incelenmesi uygun görülen olaylar için bir gündem oluşturur,
 Bir olayla ilgili olarak haber toplamak için, en doğru ve ayrıntılı haberi alabileceği
haber kaynaklarını belirler,
 Görüşeceği kişileri telefonla arayarak isteğini belirtir ve randevu ister,
 Kameraman ünitesi ile ilişki kurar ve görüşmenin yayınlanacağı yeri ve saati belirtir,
 Haber alacağı kişiye soracağı soruları hazırlar,
 Kararlaştırılan saatte haber kaynağı ile görüşmesini yapar, görüntüleri kameramana
kaydettirir,
 Haberi yazar ve amirine onaylatır,
 Gerektiğinde kitap, kaset vb. kaynaklardan arşiv taraması yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
 Ses kayıt cihazları (teyp vb.),
 Ses montaj aletleri,
 Bilgisayar,
 Fax, Teleks,
 Çeşitli kırtasiye malzemeleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
 Radyo televizyon muhabiri olmak isteyenlerin;
 Normalin üstünde sözel yeteneğe sahip,
 Sosyal olaylara ilgili,
 Derinliğine araştırma merakı olan,
 Başkaları ile iyi ilişki kurabilen kimseler olmaları gerekir.
 Yaratıcılık mesleki başarıyı artırıcı etkendir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Radyo televizyon muhabirlerinin çalışma ortamları çok değişkendir. Olayın niteliğine göre
TÜRKİYE İŞ KURUMU 2
açık, kapalı, gürültülü, tozlu ve hatta tehlikeli olabilir. Muhabirlerin haberlerini yazdıkları
büro ortamı çok sayıda kişinin çalıştığı gürültülü bir ortamdır. Muhabirler birinci derecede
insanlarla etkileşim halinde görev yaparlar.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Muhabirlik mesleğinin eğitimi için 4 yıllık lisans mezunu olmak yeterlidir. Ancak, bu
mesleğin eğitimi çoğunlukla Halkla ilişkiler ve Tanıtım, Radyo, Televizyon ve Sinema,
İletişim Sanatları vb. bölüm mezunlarının bu alanda çalıştıkları gözlenmektedir.
Ayrıca, TRT'de verilen hizmet öncesi eğitimler, Anadolu Teknik Liseleri, Anadolu Meslek
Liseleri Radyo-TV bölümleri de bu mesleğin eğitim yerleri arasındadır.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için;
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) İletişim
Fakültesi - “Radyo Sinema ve Televizyon”, “Halkla İlişkiler ve Tanıtım”, “İletişim
Sanatları” lisans programı için yeterli “TS-1” puan almak.
 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda
yukarıdaki lisans programları ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih
etmek gerekmektedir.
Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Sosyal Bilimler,
Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat ve Genel Kültür alanlarından mezun
iseler YGS ve LYS sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme işleminde diğer
alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle
yerleştirilmektedirler. Ayrıca Güzel Sanatlar Lisesinin Sanat (Sinema-Televizyon) alanı
mezunları “Radyo Sinema ve Televizyon” bölümünü seçmeleri halinde de diğer alanlardan
mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle
yerleştirilmektedirler.
Ancak kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden
adayların yerleşme şansları azalmaktadır.
Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, Radyo ve Televizyon Yayıncılığı, Basın ve Yayıncılık,
Televizyon Yapım ve Yönetimi, Televizyon ve Radyo Programcılığı, Sahne ve Gösteri
Sanatları Teknolojisi, Sahne ve Gösteri Sanatları Işık, Sahne ve Gösteri Sanatları Ses
Teknolojisi, Medya ve İletişim, Fotoğrafçılık, Film Yapım Teknikleri , Sahne ve Gösteri
Sanatları Teknolojisi, Radyo ve Televizyon Yayıncılığı, Radyo ve Televizyon Yayımcılığı,
Tıbbi Mümessillik ve Pazarlama ,Tıbbi Tanıtım ve Pazarlama, Sosyal Bilimler, Sekreterlik,
Satış ve Reklam Yönetimi, Satış Yönetimi, Reklamcılık Yönetimi, Piyasa Araştırmaları ve
Pazarlama, Piyasa Araştırmaları ve Reklamcılık, Pazarlama/ Pazarlama ve Satış,
Perakende Satış ve Mağaza Yönetimi, Perakendecilik ve Mağaza Yönetimi, Ofis
TÜRKİYE İŞ KURUMU 3
Teknolojileri ve Yönetimi, Marka İletişimi, İnternet ile Pazarlama, , İletişim ve Halkla
İlişkiler, Halkla İlişkiler, Halkla ilişkiler ve Reklamcılık, Halkla ilişkiler ve Tanıtım, Grafik
ve Reklamcılık, e-Ticaret, Büro Yönetimi, Büro Yönetimi ve Sekreterlik, Büro Yönetimi ve
Yönetici Asistanlığı, Büro Hizmetleri ve Yönetici Asistanlığı, Tasarım ve Basım-Yayımcılık
, Basım ve Yayın Teknolojileri , Bilgisayar Destekli Yayıncılık , İnternet gazeteciliği ve
Yayıncılığı, Matbaacılık, Matbaacılık ve Baskı Teknikleri, Masaüstü yayıncılığı Ön Lisans
programlarından mezun olduklarında ÖSYM tarafından yapılan dikey geçiş sınavında
başarılı olduklarında “Radyo Televizyon ve Sinema, Halkla ilişkiler ve Tanıtım ile İletişim
Sanatları” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Anadolu Teknik Liseleri Radyo-Televizyon bölümüne girebilmek için ilköğretim mezunu
olmak ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme
ve Yerleştirme Sınavını kazanmak gerekmektedir
İletişim Fakülteleri Radyo -TV ve Sinema bölümlerinde eğitim süresi 4 yıldır.
TRT'de;
4 yıllık fakültelerden mezun kişilerin kabul edildiği muhabirlik yazılı sınavında başarılı olan
adaylar 6 aylık hizmet-içi eğitime alınmaktadırlar.
Hizmet öncesi kurslarda;
Haber yazma (TV Haberi, Merkez Haberleri, Yurt Haberleri ve Dış Haberler),
Röportaj tekniği,
Diksiyon,
Fonetik,
Kompozisyon,
Montaj tekniği
gibi konularda eğitim alırlar.
Bu kurs sırasında ara sınavlar yapılır. Kurs bitiminde yazılı ve pratik (görev başında) sınava
girerler. Son olarak mülakat yapılır.
Mülakatta başarılı olan kişiler stajyer muhabir olarak göreve alınırlar. Stajyer muhabirlik
süresi 3 yıldır. 3 yıl bitiminde stajyer muhabirler tez hazırlarlar ve bu tezleri uygun
görülürse muhabir unvanını elde ederler.
Anadolu Teknik Liseleri Radyo-Televizyon Bölümünün eğitim süresi, birinci yılı yabancı dil
hazırlık sınıfı olmak üzere 5 yıldır. Bu süre içerisinde öğrenciler; ortak genel kültür
dersleri yanında; Ses ve Görüntü, Kayıt Cihazları, Kitle İletişim Araçları, Film ve TV
Temel Kavramları,
Radyo-TV Temel Kavramları, Radyo-TV Program Yapımı, Temel Gazetecilik, Tanıtma
Yöntemleri ve Reklam Tasarımı, Senaryo Yazımı, Sinema Tarihi, Radyo-TV Haberleri,
Fotoğraf Uygulamaları, Elektrik-Elektronik Bilgisi, Alıcı-Vericiler, Radyo-TV Programı,
Yayın Uygulamaları derslerini alırlar.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 4
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitim sonunda İletişim Fakültesi mezunları “ Lisans Diploması “ alırlar. Mezunlar Radyo,
Televizyon ve Sinema sektöründe Haber muhabiri, Program yapımcısı vb. görev yaparlar.
Anadolu İletişim Meslek lisesi mezunları meslek lisesi diploması ile “Teknisyen” unvanı
alırlar.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Radyo TV muhabirleri, TRT Kurumunun bütün kanallarında (radyo ve TV), özel televizyon
kanallarında, özel radyolarda, yerli ve yabancı haber ajanslarında görev yapabilirler.
Olayların geçtiği her yerde (arazi, konferans salonu, sokak, cadde vb.),
Bürolarda,
Montaj stüdyosunda çalışırlar.
TV kanallarının artmasıyla birlikte mesleğe olan ihtiyaç sürekli artış göstermektedir.
Ancak ilgili üniversite mezunlarının haricinde diğer 4 yıllık yüksekokul mezunlarının da
mesleğe geçişleri mümkün olduğundan ve mesleğe geçiş için birkaç aşamalı yarışma sınavı
gerektiğinden oldukça zor elde edilebilecek bir meslektir.
İnsanların bilgilenme ve haber alma ihtiyaçları sürekli var olduğundan, toplum hayatında bu
meslek önemli bir yer tutmakta ve teknolojinin sürekli gelişmesiyle haberi daha hızlı ve
modern yöntemlerle ulaştırmak mümkün olmaktadır. (Örn: Modern kayıt ve montaj
stüdyoları vb.) Televizyon kanallarının sayısının sürekli artması mesleğe olan ihtiyacı
arttırmaktadır.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
İletişim fakültelerinde öğrenime devam eden öğrencilere istedikleri takdirde yüksek
öğrenim ve katkı (harç) kredisi ödenmektedir.
TRT'de 6 aylık hizmet-içi eğitim süresince meslek adaylarına ücret ödenmemektedir.
EĞİTİM SONRASI
Bu meslekte ücretler, çalışılan yer ve deneyime göre değişiklik göstermekte olup, TRT'de
radyo-TV muhabiri olarak çalışanların ücreti ile özel televizyon kanallarında çalışanların
ücreti farklılık göstermektedir. TRT'de görev yapanlar yaklaşık asgari ücretin 4 katı
civarında ücret alırlar. Özel televizyonlarda ise anlaşmaya bağlı olarak asgari ücretin 10
katı kadar ücret alabilmektedirler.
MESLEKTE İLERLEME
TÜRKİYE İŞ KURUMU 5
Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak,
akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent,
profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
İdari kadrolara geçiş mümkün olabilmektedir. Bu da uzun bir iş tecrübesi
gerektirmektedir. (Müdür yardımcısı, müdür vb.)
Yabancı dil bilgisi kişinin dış ülkelerde görev almasını sağlayabilir.
BENZER MESLEKLER
Gazete Muhabiri.
EK BİLGİLER
TRT'de bu meslekte çalışabilmek için;
30 yaşını doldurmamış, 4 yıllık üniversite mezunu olan ve görevini devamlı yapmasına engel
olabilecek akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürü bulunmayan kişiler TRT'nin açmış
olduğu yazılı sınava katılmak zorundadırlar. (Giriş şartları yıllara göre değişebilir.) Genel
duyurulu yazılı sınav sonucu başarılı olan kişiler muhabirlik mesleğine ilk adımı atarlar.
Adaylar;
Anadolu Üniversitesinin ilgili bölümüne girebilmek için ayrıca özel yetenek sınavında
başarılı olmak gerekmektedir.
Yazılı sınavla birlikte kompozisyon sınavına girerler,
Yazılı sınavı kazananlar mülakata çağırılırlar,
Mülakatı kazanan kişiler, 6 aylık hizmet öncesi kurslara alınırlar.
Anadolu Teknik Liseleri Radyo-Televizyon bölümüne girebilmek için ilköğretim okulu
mezunu olmak ve Milli Eğitim Bakanlığının açtığı Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme
ve Yerleştirme Sınavını kazanmak gerekmektedir.
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 Meslek Elemanları,
 Çeşitli Üniversitelerin Katalogları,
 ÖSYS Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu-2010,
 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 ÖSYM Üniversiteler,Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi –2000,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK )Üyesi Kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
 İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
TÜRKİYE İŞ KURUMU 6
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.