_________________________________________________
TANIM
Metal ve metal olmayan (plastik vb.) özdeş parçaların imalatını özel tezgâhlarla veya
takım tezgâhları ile kullanılabilen komple üretim aracını hazırlayan, yapımını
gerçekleştiren ve çalıştıran kişidir.
GÖREVLER
İmal edilecek eşyanın proje ve diğer şartnamelerini inceler,
Gerekli hesaplamaları yapar,
Kullanılacak metali seçer,
Ölçü aletlerini kullanarak gerekli iş tezgâhlarında talaş kaldırarak veya kaldırmadan
imalat kesimine göre parçayı şekillendirir,
Avadanlık takımlarının, iş tezgâhlarının, teçhizatın bakımını ve tamirini yapar,
İş yerinde emniyetli çalışmayı sağlar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
T Cetveli,
Gönyeler, cetvel, pergel, iletki, resim kalemleri,
Eğe, pafta, kılavuz, rayba, matkap, breyz, spiral taşlama makinesi,
Presler (Eksantrik, hidrolik, enjeksiyon, sıkıştırma, şişirme vb).,
Takım tezgâhları (Torna, freze, taşlama, elektro erozyon vb.),
Pentoğraf, rotasyon (döndürmeli) presler.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Şekil ve uzay ilişkilerini görebilen,
Makine parçaları arasındaki ilişkileri görüp, mekanik problemleri çözebilen,
El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
Görme organı sağlam,
Başkaları ile işbirliği yapabilen,
Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar dayanıklı,
Dikkatli ve tedbirli,
Makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
Gürültü ve sıcaktan rahatsız olmayan kimseler olmaları gerekmektedir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Kalıpçılar fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı genellikle sıcak, tezgâhlarda
talaşların işlenmesinden dolayı yağlı, talaşlı ve gürültülüdür. Kalıpçı ayakta ve genelde
bağımsız olarak çalışır. Birinci derecede alet ve makinelerle ilgilidir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Kalıpçılar kalıp üreten atölye ve işletmelerde çalışırlar.
Kalıpçılıkta genellikle erkek eleman çalıştırılmaktadır.
Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu yörelerde çalışma alanı oldukça geniştir.
Kişiler kendi işlerini kurabilecekleri gibi, kalıp üreten endüstri işletmeleri ve küçük
imalat yerlerinde de çalışabilirler.
Teknoloji günümüzde bilgisayara yöneliktir. Bilgisayar teknolojisi az hata ve çok seri bir
şekilde üretilecek olan işin boyutlandırılması, maliyeti, simülasyonu görerek kalıbın
tasarımını kolaylaştırır. Bu sistemleri kavrayan bir kalıpçının iş bulma olanağı artar.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması halinde tüm mesleki eğitim merkezlerinde
“Makine Teknolojisi” alanı “Endüstriyel Kalıpçılık” dalında verilmektedir. Ayrıca, meslek
liselerinde aynı alan ve meslek dalında da bu mesleğin eğitimi verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
14 yaşını doldurmuş.
Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak
gereklidir.
Meslek lisesinde mesleğin eğitimini görmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve meslek
liselerine giriş şartlarını taşımak gerekmektedir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Kalıpçılık mesleğinin eğitim süresi mesleki eğitim merkezlerinde ilköğretimden sonra 3
yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1,5 yıldır. Meslek liselerinde ise
eğitim süresi 4 yıldır.
Mesleki Eğitim Merkezlerinde haftada 1 gün teorik eğitim, işyerinde 5 gün pratik eğitim
verilmektedir.
Mesleki Eğitim Merkezlerinde;
Öğrencinin yapacağı işlem ve işler önce öğretmen veya usta öğreticiler tarafından
anlatılır.
Bu işlemler, öğretici tarafından yapılarak öğrencinin görerek öğrenmesi sağlanır.
Öğrencinin o anda, kendisine gösterilen işlem ve işler hakkında bilgileri yoklanarak
gösterilen işleri yapması sağlanır.
Pratik uygulamalarda, iş güvenliğinin sağlanmasına, iş kazalarından kaçınma yollarının
öğretilmesine ve öğrencinin bu kurallara uygun davranışlar geliştirmesine özen
gösterilir.
Mesleğin özellikleri göz önünde tutularak, farklı ve özel yöntemler kullanılabilir.
Bu programda; her çıraklık eğitim programında ortak olarak alınan genel bilgi derslerinin
yanı sıra; Eğitim süresince; Teknik resim araç ve gereçlerini tanımak, bunların ekonomik
kullanılması ve bakımı, resim kâğıtları ve ölçüleri, izdüşüm düzlemleri (alın, yatay, yanal)
ve görünüş çıkarma, perspektif resimler (izometrik, simetrik, eğik) çizimi, ölçme kontrol,
kesitler ve kesit alma, ölçülendirme ve resimlerin ölçekle çizilmesi, tornacılık ve torna
tezgâhları (torna kalemleri ve katerler, iş bağlama usulleri ve tornalama, kesme hızı,
ilerleme ve devir sayısı, konik tornalama, tornada rayba çekme, toleranslar ve tornada
alıştırma, kaçık merkezli parçaların ve kamların tornalanması, taşlama, üçgen, kare ve
trapez vida çekmek, yay sarma, frezecilik ve freze tezgâhları, zımpara taşı ve taşlama
tezgâhları), yapım resimleri, kesme kalıp resimleri, keserek biçimlendirme kalıp
resimlerinin çizimi ve okunması, dövme kalıpları resimlerinin çizimi ve okunması, keserek
biçimlendirme, çekme ve çekme kalıpları, plastikler ve endüstrideki plastik işlemleri,
sıcak dövme kalıpları ve dövme makineleri vb. gibi meslek dersleri görülmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Çıraklık eğitimini tamamlayanlar “Kalfalık” sınavına alınırlar ve başarılı olanlar kalfa
olarak ustalık eğitimine katılabilirler.
Ustalık eğitimi 176 saat olup; ekonomi, işletme bilgisi, işçi sağlığı ve iş güvenliği, iş ve
insan ilişkileri, muhasebe, sigorta ve vergi mevzuatı, çalışma hukuku ve ileri meslek bilgisi
derslerinden oluşmaktadır. Usta olmak için, kalfalık döneminde yapılan eğitim genel
olarak yoğunlaştırılmış kurslar şeklinde uygulanmaktadır. (Bu kursa katılanlar) kalfa
olarak 1 yılsonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan
sonra (çalıştıklarını SGK primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler.
Ustalık belgesine sahip meslek sahibi, işyerinde mesleğini yanında çalışan çıraklara
öğretmek amacıyla mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik “İş Pedagojisi” kursuna
katılıp, “Usta Öğretici” unvanı alabilirler. Sınavı başaranlar ustalık belgesini alıp kendi
işyerlerini açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici"
belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve
ustalar, mesleki ve teknik Açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması
alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Meslek eğitimi süresince öğrenciler; asgari ücretin % 30'undan az olmamak üzere ücret
almaktadırlar. Ayrıca eğitim süresince iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta
primleri devletçe karşılanmaktadır.
Meslek Lisesine devam eden öğrencilerde staj süresince asgari ücretin 1/3 ünden az
olmayan ücret alırlar.
Meslek eğitimi sonrası asgari ücretin 2–3 katı kadar bir ücret almaktadırlar.
Kişilerin deneyimine göre bu ücretler ilerde artmaktadır.
Kendi işyerlerini kuranlar, daha yüksek bir gelire sahip olabilmektedirler.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Meslek Elemanları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder