JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSİ mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1
JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSİ
________________________________________________________
TANIM
Arazi parçalarının biçim, konum, engebe vb. yönlerden durumunu yerden ve havadan çekilen
fotoğraflarla belirleyerek elde edilen verileri harita da çizgiler halinde gösteren kişidir.
Jeodezi ve Fotogrametri Mühendislik hizmetleri tüm yatırım ve mühendislik hizmetlerinin
altyapısını oluşturur.
GÖREVLER
Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisinin temel görevi proje hizmetlerine yönelik büyük ölçekli
haritalar oluşturmaktır. Harita yapımı için öncelikle yeryüzü üzerinde kontrol noktaları ağları
oluşturulur ve jeodezik ölçümler yapılır. Tüm ölçmelerde son derece duyarlı aletler kullanılır.
Arazide ekipler halinde çalışılarak yapılan jeodezik ölçümler bilgisayarlarla mm. Düzeyinde
hesaplanır. Bu şekilde elde edilen koordinat ve detay bilgileri belli ölçekte çizilerek harita
elde edilir. Harita yapımında çeşitli yöntemler kullanılabilir.
1) Fotogrametri Yöntemi: Bu yöntemde özel kameralarla arazinin uçaktan ve yerden
fotoğrafları çekilir. Bu fotoğraflardan üç boyutlu arazi modeli elde edilerek bu fotografik
görüntüler haritaya dönüştürülür. Bu modeller yardımıyla mühendislik projeleri hazırlanır.
2) Arazi Bilgi Sistemleri: Teknolojinin gelişmesine paralel olarak çizgi-haritaların yerini,
bilgisayarda oluşturulan arazi bilgi sistemleri almaya başlamıştır. Arazi bilgi sistemlerinde
araziye ilişkin bilgiler sayısal olarak çok daha zengin bilgi deposu oluşturmaktadır. Araziye
ilişkin her türlü düzenleme ve projelendirme daha isabetli ve kolayca bilgisayarda
yapılabilmektedir. Bu sistemlerin yan ürünü olarak çizgi haritalar istenildiği anda otomatik
çizim sisteminde üretilebilmektedir.
3) Yapay Uydular Aracılığıyla Ölçmeler: Klasik haritacılık uygulamalarını büsbütün
değiştirecek bir gelişme de yapay uydularla yapılan ölçmelerdir. Bir anten yardımıyla yapay
uydudan alınan sinyaller belirli bir prosedürle işlenerek antenin bulunduğu noktaların
koordinatları elde edilebilmektedir.
 Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisi yukarıda belirtilen yöntemleri kullanarak şehir, ilçe
ve köylerin imar planlarının hazırlanmasında yardımcı olur, arazi ve arsa düzenlemelerini
de gerçekleştirirler.
 Mesleğiyle ilgili araştırma-geliştirme faaliyetlerine katılır.
KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER
 Çelik şerit metreler,
TÜRKİYE İŞ KURUMU 2
 Elektronik takometreler,
 Elektronik teodolitler (ölçme aleti),
 Elektronik mesafe ölçerler,
 Nivo (yükseklik ölçen alet),
 Prizma (dik düşümleri ölçen alet),
 Jalon (noktalara dikilen alet) ve jalon sehpası,
 Minkale (açı ölçme aleti),
 Fotogrametri aletleri,
 Çizim aletleri,
 Plotter (bilgisayara verilen verileri harita çizimine dönüştüren alet),
 Stereo ve tek resim çekme makineleri,
 Aynalı ve mercekli stereo kaplar,
 Bilgisayar.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisi olmak isteyenlerin;
 Üstün bir genel yeteneğe sahip,
 Şekil ve uzay ilişkilerini görebilen,
 Çizim yapabilme yeteneğine sahip,
 Başkaları ile işbirliği halinde çalışabilen,
 Hem büroda ve laboratuarda, hem de açık havada çalışmaktan hoşlanan,
 Sabırlı, dikkatli gözlem yapabilen,
 Arazide çalışabilmek için bedence sağlam ve güçlü kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisleri iş yerinin durumuna göre topograflar, şehir (kent)
plancıları, inşaat, ziraat, jeoloji, jeofizik, çevre, petrol mühendisleri ile işbirliği halinde
çalışırlar ve çalışmalarında birinci derecede verilerle ilgilidirler. Harita mühendisleri işlerini
hem büroda hem de açık havada yürütürler. Görev sık sık seyahat etmeyi gerektirir.
MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, aşağıda belirtilen üniversitelere bağlı Mühendislik Fakülteleri, İnşaat
Fakülteleri ve Mühendislik-Mimarlık Fakültelerinin "Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği"
bölümlerinde verilmektedir.
 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,
 Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi (Kayseri),
 Gümüşhane Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi
 İstanbul Teknik. Üniversitesi., İnşaat Fakültesi (İstanbul),
 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mühendislik.-Mimarlık Fakültesi (Trabzon),
 Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi
TÜRKİYE İŞ KURUMU 3
 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi (Samsun),
 Selçuk Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi (Konya),
 Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi (İstanbul),
 Zonguldak Karaelmas Üniversitesi., Mühendislik Fakültesi (Zonguldak).
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER
 Matematik, Coğrafya, Fizik, Resim.
MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için,
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) “Jeodezi ve
Fotogrametri Mühendisliği” lisans programı için yeterli “MF-4” puan almak,
 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Jeodezi ve
Fotogrametri Mühendisliği” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını
tercih etmek gerekmektedir.
Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri,
Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler, YGS ve LYS sonuçlarına göre
ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha
yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerinin dışında bir yüksek öğretim programını tercih eden
adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
Emlak ve Emlak Yönetimi, Harita ve Kadastro,Harita-Kadastro, Harita Kadastro, Harita ve
Maden Ölçme ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş
Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, “Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği” lisans
programına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ
Eğitim süresi 4 yıldır.
Eğitimin ilk yıllarında; Matematik, Tasarım, Geometri, Fizik, Kimya ve Kültür dersleri
okutulur. Daha sonraki yıllarda Ölçme Bilgisi, Alet Bilgisi, Trigonometri, Yüksek Matematik
derslerinde ağırlıklı eğitim verilir. Bu derslerin yanı sıra daha sonra yapılacak uygulamalarda
kullanılacak bilgisayarlar için teknik çizim gibi dersler ve bazı hukuk dersleri de okutulur.
Ayrıca, bu bölümde araştırma ve gelişme faaliyetleri için ayrılmış ileri teknolojik aletlerle
uygulama yapılabilecek laboratuar olanakları da bulunmaktadır.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 4
Eğitim süresince staj yapma ve bitirme ödevi (projeler) hazırlama zorunluluğu vardır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisi” lisans diploması ve
“Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisi " unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ülke savunması, taşınmaz mal hukukunu güvence altına alan kadastro, su, şehir imar planları,
toprak dağıtımı, ormancılık, yol yapımı, sulama ve kurutma, elektrik ve etüt, coğrafi-jeolojik
ve arkeolojik araştırmalar, vergileme, doğal afetlerden korunma vb. işler jeodezi ve
fotogrametri mühendisinin çalışma alanlarını oluşturur.
Yurtiçinde çalıştıkları kurumlardan bazıları şunlardır: Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü,
Karayolları Genel Müdürlüğü, Tarım Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İller Bankası,
Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Bayındırlık ve
İskan Bakanlığı, Belediyeler vb. Ayrıca özel sektörde müteşebbis veya mühendis olarak
hizmet vermektedirler. Ülkemizin bugünkü harita mühendisi gereksinimi halen çalışmakta
olanların en az üç katıdır. Ülkemizin uzun bir süre daha harita mühendisine ihtiyacı
bulunmaktadır. Harita mühendisleri toplumsal konular ile iç içedir. Bir taşınmazın ölçümü ve
kamulaştırılması, bir imar planının uygulanması, mülkiyetin korunması olayında devletin
güvencesi altında olmak zorunluluğu vardır. Ayrıca yeryüzünün deseni sürekli ve hızlı bir
şekilde değişmektedir. Bu nedenle tamamlanan bir harita çok kısa bir zamanda güncelliğini
yitirir. Değişikliklerin işlenmesi haritacılık için zorunludur. Bu nedenle harita mühendisinin
işinin bitmeyeceğini ve sürekli olduğunu, gelişmeye her zaman açık olduğunu söylemek
mümkündür. Kadınların haritacılık alanında hem üniversiteye giriş oranlarının, hem de çalışma
oranlarının çok düşük olduğu gözlenmektedir. Gerek kamu, gerek özel işverenler kadın harita
mühendislerinin çalıştırılması konusunda oldukça çekimserdirler. Neden olarak arazide
çalışma şartlarının çok ağır olduğu öne sürülmektedir. Oysa arazi çalışma şartlarının
iyileştirilmesi eleman açığı olan bu alanda yetişmiş kişilerden faydalanılmasını sağlayacaktır.
Jeodezi ve Fotogrametri (Harita) Mühendisleri Odasının yapmış olduğu çalışmalarda
öğrencilerin harita mühendisliği bölümünü fazlaca tanımadığı ortaya çıkmıştır. Ancak son
yıllarda özellikle işsizlik sorunu olmayan ender bölümlerden biri olması nedeniyle ve biraz
daha tanıtım yapılmasıyla bu bölüme başvuru yapanlarda gözle görülür bir artış
gözlenmiştir.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Yüksek öğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun
sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve özel
TÜRKİYE İŞ KURUMU 5
kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler.
Staj süresince staj yapılan kuruluştan belli bir miktar ücret alınması söz konusudur.
EĞİTİM SONRASI
Eğitim sonrasında kamu kurumlarında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre çalışanlar 8.
derecenin 1. kademesinden aylıkla göreve başlarlar. Teknik hizmet sınıfının faydalandığı zam
ve tazminatlardan yararlanmaktadırlar. Ayrıca özel hizmet tazminatı, arazi tazminatları da
bulunmaktadır.
Özel işyerlerinde çalışanların ücretleri aldıkları projelere göre değişiklik göstermektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans ve doktora yaparak akademik kariyer yapılabilir ayrıca
üniversitelerde, araştırma görevlisi, yrd. doçent, doçent ve profesör olarak görev
yapabilirler.
Yüksek lisans eğitimiyle meslekte uzmanlaşmak mümkündür.
Araştırma konuları da, tezlerde çok geniştir. Yeryüzüyle ilgili bütün alanlarda çalışmalar
yapabilirler.
İşyerlerinde (Kamu-Özel) yeterli aktivite ve başarı gösterenler yönetici düzeyine kadar
yükselebilirler.
Bölüm veya işletme yöneticiliği yapabilirler.
BENZER MESLEKLER
 Jeoloji mühendisliği,
 Çevre mühendisliği,
 Şehir ve bölge planlamacılığı,
 Mimarlık,
 İnşaat mühendisliği.
EK BİLGİLER
-
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 Meslek elemanları,
 2010 ÖSYS Başvuru Kılavuzu,
TÜRKİYE İŞ KURUMU 6
 2008 Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu,
 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000,
 T.M.M.O.B. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.