HEMŞİRE mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1
HEMŞİRE
___________________________________________________
TANIM
Bireyleri; hastalıklardan korunma yolları konusunda bilgilendiren, beden veya ruh sağlığının
bozulması halinde hekim tarafından verilen tedaviyi uygulayan, hasta bakımını planlayan,
uygulayan, denetleyen ve izleyen kişidir.
GÖREVLER
 Her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek
sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen
ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular,
değerlendirir ve denetler.
 Verilen hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir, hizmet sunumunda bu
sonuçlardan yararlanarak gerekli iyileştirmeleri yapar ve sonuçları ilgili birime iletir.
 Tıbbî tanı ve tedavi planının uygulanmasında; hekim tarafından, acil durumlar dışında
yazılı olarak verilen tedavileri uygular, hastada beklenmeyen veya ani gelişen durumlar
ile acil uygulanması gereken tanı ve tedavi planlarında müdavi hekimin şifahi tıbbi
istemini kabul eder. Bu süreçte hasta ve çalışan güvenliği açısından gerekli tedbirleri
alır.
 Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbî talepleri
bilimsel esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri
doğrultusunda yerine getirir.
 Tıbbi tanı ve tedavi işlemlerinin hizmetten faydalanana zarar vereceğini öngördüğü
durumlarda, müdavi hekim ile durumu görüşür, hekim işlemin uygulanmasında ısrar
ederse durumu kayıt altına alarak hekimin yazılı talebi üzerine söz konusu işlemi
uygular.
 Tıbbî tanı ve tedavi girişimlerinin hasta üzerindeki etkilerini izler, istenmeyen
durumların oluşması halinde gerekli kayıtları tutarak hekime bildirir ve gerekli
önlemleri alır.
 Görevi teslim alacak hemşire gelmeden ve gerekli bilgiyi hasta başında sözlü ve yazılı
olarak teslim etmeden ve doğal afet, toplu kazalar gibi olağanüstü durumlarda ise
hemşireye olan ihtiyaç ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz.
 Hemşirelikle ilgili eğitim, danışmanlık, araştırma faaliyetlerini yürütür. Mesleği ile ilgili
bilimsel etkinliklere katılır. Toplumun, öğrenci hemşirelerin, sağlık çalışanlarının ve
adaylarının eğitimine destek verir ve katkıda bulunur.
 Sağlık hizmetlerinin verildiği tüm alanlarda etkin bir şekilde görev alır, oluşturulan
sağlık politikalarının yürütülmesinde, mevzuat çerçevesinde karar mekanizmalarına
katılır.
 Hizmet sunumunda, hizmetten faydalananların bireysel farklılıklarını kabul ederek,
insan onurunu, mahremiyetini ve kültürel değerlerini azami ölçüde göz önünde
bulundurur.
Tüm uygulamalarını kayıt altına alır.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
 Tansiyon aleti, ısı aleti (derece), EKG aleti (kalp grafiği), monitör, oksijen tüpü ve
çadırı,
 Enjektör, ilaçlar, solüsyon ve tüp, sonda,
 Pansuman alet-gereçleri ve malzemeleri,
 Aspiratör,
 Ameliyatta gerekli diğer malzemeler,
 Beden bakımında kullanılan küvet, havlu vb.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Hemşire olmak isteyenlerin;
TÜRKİYE İŞ KURUMU 2
 Normalin üstünde genel yeteneğe sahip,
 Biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı,
 İnsanlara yardım etmekten hoşlanan,
 Hemşireliğin dayandığı bilimler hakkında yeterli bilgiye sahip,
 Sağlıklı ve hasta bireyin yapısını, fizyolojik fonksiyonlarını ve davranışlarını
anlayabilen,
 Sorumluluk duygusu yüksek,
 Çabuk ve doğru karar verebilen,
 Sağlık personeline ilişkin uygulama eğitimine katılabilme yeteneğine ve bu personelle
çalışma deneyimine sahip olmaları,
 Tedbirli, tertipli,
 Şefkatli, sevecen,
 Bedence sağlıklı, dayanıklı ve soğukkanlı
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Hemşireler resmi veya özel hastanelerde, dispanserler ve sağlık ocaklarında görev alabilirler.
Çalışma ortamı genellikle temiz ve kapalıdır. Hemşireler çalışırken hastalarla, hasta
yakınlarıyla, doktorlarla ve diğer sağlık personeliyle iletişim halindedir. Görev yaptığı sağlık
kuruluşlarında belirlenen takvime göre nöbete kalmak veya vardiyalı çalışmak durumundadır.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
TÜRKİYE İŞ KURUMU 3
Mesleğin eğitimi, Sağlık Meslek Liselerinin “Hemşirelik” alanında ve çeşitli üniversitelere
bağlı, “Hemşirelik Yüksekokulları” ile “Sağlık Yüksekokulları”nın “Hemşirelik” programında ve
“Sağlık Bilimleri Fakülteleri”nin “Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri” programlarında
verilmektedir.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
Temel Fen Bilimleri.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Yüksek öğretim kurumlarındaki mesleğin eğitiminin verildiği programlara
girebilmek için,
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme sınavında (LYS)
 “ Hemşire ” lisans programı için yeterli “MF3 ” puan almak, yüksekokul için
“Hemşire” Yüksekokul lisans programı için yeterli “(YGS-2)” puan almak
gerekmektedir.
 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda
“Hemşirelik” veya “Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri” lisans programları ile ilgili en az
bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
 Sağlık Meslek Liselerindeki mesleğin eğitiminin verildiği programlara girebilmek
için;
 İlköğretim okulu 8’inci sınıfta öğrenim görüyor olmak,
 Ortaöğretim Kurumlarına Yerleştirme Puanının(OYP) 196 ve üzeri olması,
 Sağlığı, mesleğin öğretimine ve yürütülmesine elverişli olması ,
 Evli olmaması “gerekmektedir.
 Liselerin Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel
Kültür, Sınıf Öğretmenliği, Türkçe – Matematik, Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen,
Matematik, Tabii Bilimler alanları ile, Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü mezunları, bu
alanda yüksek öğrenim görmek isterlerse, ÖSYM tarafından yapılan Yükseköğretime
Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme sınavı(LYS) sonucunda diğer alanlardan
mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle
yerleştirilmektedirler.
 Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programını tercih eden
adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
Orta öğretim kurumlarının, “Ebelik”, Ebelik-Hemşirelik, Hemşirelik” bölümlerinden mezun
olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazanıp, “Hemşirelik” lisans
programını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun
olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedirler.
Acil Bakım Teknikerliği, Acil Durum ve Afet Yönetimi, Acil Yardım Teknikerliği, Adli Tıp
Teknikerliği, Ambulans ve Acil Bakım Teknikerliği, Ambulans ve Acil Bakım, Ameliyathane
Hizmetleri, Anestezi, Ana Çocuk Sağlığı, Cerrahi Teknikerliği, Çevre Sağlığı, Diyaliz, Ebelik,
Evde Hasta Bakımı, Hemşirelik, Hidroterapi, Laboratuvar , Laboratuvar Teknolojisi, Medikal
Bakım, Otopsi Yardımcılığı, Paramedik, Patoloji Laboratuvar , Patoloji Laboratuvar Teknikleri,
TÜRKİYE İŞ KURUMU 4
Perfüzyon, Radyoterapi, Radyoloji, Sağlık Laboratuarı, Sağlık Memurluğu, Sağlık Teknikerliği,
Tıbbi Görüntüleme Teknikleri, Tıbbi Laboratuvar , Tıbbi Laboratuvar Teknikleri, Toplum
Sağlığı, Yaşlı Bakım Hizmetleri, Yaşlı Bakımı ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM
tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda (DGS) başarılı oldukları takdirde, “Hemşirelik” veya
“Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi, Sağlık Meslek Liselerinde 4 yıl, yüksek öğretim kurumlarında da 4
yıldır. Hemşirelik eğitiminde dersler 4600 saatlik teorik ve klinik eğitimi kapsar. Teorik
eğitimin süresi toplam sürenin en az üçte biri, klinik eğitimin süresi ise toplam eğitimin yarısı
kadardır. Eğitimleri süresince;
Hemşirelik mesleğinin tarihçesini,
İnsan yapısı ve fonksiyonları, mikrop ve parazitler, sterilizasyon ve dezenfeksiyon önlemleri
uygulamasını ve bağışıklığını,
İlaçları, ilaçların etki ve yan etkilerini, ilaçların korunması ve uygulanmasını,
Mesleği uygularken insan davranışlarının sebeplerini, hasta bakımındaki yerini, insan
ilişkilerini,
Bulaşıcı hastalıkların, bulaşma ve yayılma yolları ile alınacak tedbirleri,
Sağlık hizmetlerinde eğitim ve eğitim programlarının hazırlanması, uygun eğitim araçlarının
seçimini,
İlkyardım, temel hasta bakımı ilke ve yöntemlerini, bunların hastaya uygulanmasını,
Dahiliye hastalarının bakım ilkelerini, cerrahi müdahale gerektiren hastaların bakımını,
Çocuk hastalıklarının bakım ilkeleri ve uygulamasını,
Doğum ve aile planlamasını,
Akıl sağlığı ve hastalıklarını, hastaların özelliklerine göre gerekli bakımı,
Sağlık hizmetleri ile ilgili istatistiki bilgi toplama ve değerlendirme yöntem ve uygulamalarını
öğrenirler.
Marmara Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ders programı ile İstanbul Üniversitesi
Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu ders programı EK’te yer almaktadır.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
 Sağlık Meslek Lisesi eğitimlerini başarı ile tamamlayanlara Sağlık Meslek Lisesi
diploması ve “Hemşire” unvanı verilir.
 Yükseköğrenimlerini başarı ile tamamlayanlara Hemşirelik veya Hemşirelik ve Sağlık
Hizmetleri lisans diploması ve “Hemşire “ unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
 Hemşireler; üniversite bünyesinde bulunan hastaneler, devlet hastaneleri, Sosyal
Sigortalar Kurumu'na bağlı hastaneler, Sağlık Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda,
Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı sağlık kuruluşlar ile pansiyonlu okullarda, dispanserler,
TÜRKİYE İŞ KURUMU 5
özel sağlık kurumları, çeşitli kurumlar bünyesinde bulunan sağlık birimleri ve kreşlerde
görev yaparlar.
 Meslekte işsiz kalma durumu hemen hemen yok denecek kadar azdır. Sağlık alanında
en çok ihtiyaç duyulan meslek elemanıdır.
 Teknolojik ilerleme, sağlık konusunda halkın bilinçlenmesi sağlık hizmeti talebini
artırmıştır. Buna paralel olarak devletin desteklediği sağlık kuruluşlarının sayısının
artması, diğer taraftan özel hastanelerin giderek yaygınlaşması bu meslek elemanının
çalışma alanını genişletmiştir.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Yüksek öğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun
sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve özel
kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler.
EĞİTİM SONRASI
Hemşireler 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde kamu sektöründe çalışmaları
halinde; yüksek öğretim programlarından mezun olanlar 8. derecenin 1. kademesinden, sağlık
meslek liselerini bitirenler 12. derecenin 2. kademesinden maaş alırlar. Maaşlar kıdeme ve
belirlenen katsayı artışlarına paralel olarak artar.
Özel hastane, poliklinik vb. yerlerde çalışanlar ise piyasa koşullarına göre zaman içerisinde
hizmet süreleri, mesleki deneyim ve bilgilerine göre değişik oranlarda ücret almaktadırlar.
MESLEKTE İLERLEME
Eğitimlerini başarı ile tamamlayarak hemşire olarak göreve başlayanlar, zaman içerisinde
sorumlu hemşire ve başhemşireliğe ve Uzman Hemşire ‘liğe yükselebilirler.
Başhemşire olabilmek için hemşirelikte en az lisans eğitimine sahip olmak gerekir. Ancak
kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde diğer
hemşirelerden de görevlendirme yapılabilir.
Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak
akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent,
profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
Lisans mezunu hemşirelerden; yurt içinde hemşirelik anabilim dallarında ve bunların altında
açılan lisansüstü eğitim programlarından mezun olanlar ve yurtdışında bu programlardan
mezun olup, diplomalarının denklikleri onaylanan ve diplomaları Bakanlıkça tescil edilen
hemşireler alanlarında uzman hemşire olarak çalışırlar.
Sorumlu hemşire yatan hasta üniteleri/klinikleri, yoğun bakım üniteleri, ayaktan tanı ve
tedavi birimleri, acil, evde bakım gibi alanlarda hemşirelik hizmetlerinin yerine getirilmesinde
başhemşireye karşı sorumlu olup, öncelikle ilgili alanda uzman hemşireler, yoksa üç yıl
TÜRKİYE İŞ KURUMU 6
deneyimli ve hemşirelikte lisans mezunları arasından başhemşire tarafından görevlendirilir.
Ancak, kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde
diğer hemşirelerden de görevlendirme yapılabilir. Sorumlu hemşire görevlendirildiği alanda
öncelikle gündüz mesai saatlerinde görev yapar.
BENZER MESLEKLER
 Sağlık Memuru,
 Ebe,
 Eczacı.
EK BİLGİLER
İ.Ü. FLORENCE NİGHTİNGALE
HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU
MÜFREDAT DERS PROGRAMI:
I. Yıl I. Yıl
I. Yarıyıl: II. Yarıyıl:
- Hemşireliğe Giriş, - Hemşirelik Esasları,
- Anatomi-Histoloji, - Fizyoloji,
- Psikoloji, - Biyokimya,
- Beslenmeye Giriş, - Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi,
- Mikrobiyoloji-Parazitoloji, - Güzel Sanatlar/Beden Eğitimi,
- Yabancı Dil, - Yabancı Dil,
- Türk Dili, - Türk Dili,
- Hemşirelikte Kişilerarası İlişkiler,
II. Yıl II. Yıl
I. Yarıyıl: II. Yarıyıl:
- Patoloji, - Sağlık Sosyolojisi,
- Farmakoloji, - Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği,
- İç Hastalıkları Hemşireliği, - Bulaşıcı Hastalıklar Hemşireliği,
- Epidemiyoloji, - Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi,
- Yabancı Dil, - Güzel Sanatlar/Beden Eğitimi,
- Yabancı Dil,
III. Yıl III. Yıl
I. Yarıyıl: II. Yarıyıl:
- Doğum ve Kadın hastalıkları Hemşireliği, - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Hemşireliği
- İstatistik, - Hemşirelikte Araştırma,
- Eğitim Psikolojisi, - Hemşirelik Tarihi, Deontolojisi ve
Yasa.,
TÜRKİYE İŞ KURUMU 7
- Afetlerde Hemşirelik ve İlk Yardım,
IV. Yıl IV. Yıl
I. Yarıyıl: II. Yarıyıl:
- Psikiyatri Hemşireliği, - Halk Sağlığı Hemşireliği,
- Hemşirelikte Yönetim, - Hemşirelikte Öğretim.
EK BİLGİLER
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU
MÜFREDAT DERS PROGRAMI:
I. Yıl I. Yıl
I. Yarıyıl: II. Yarıyıl:
- Hemşireliğe Giriş, - Hemşirelik Esasları,
- Anatomi, - Fizyoloji,
- Histoloji, - Mikrobiyoloji-Parazitoloji,
- Beslenmeye Giriş, - Temel İngilizce II,
- Biyokimya, - Türk Dili II,
- Hemşirelikte Kişilerarası İlişkiler, - Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi,
- Temel İngilizce I, - Seçmeli Ders (Müzik),
- Türk Dili I,
- Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi,
- Hemşirelik Esasları,
II. Yıl II. Yıl
I. Yarıyıl: II. Yarıyıl:
- İç Hastalıkları Hemşireliği, - Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği,
- Patoloji, - Epidemiyoloji ve Hemşirelikte Araştırma I,
- Farmakoloji, - Enfeksiyon Hastalıkları Hemşireliği,
- Temel İngilizce III, - Sağlık Eğitimi,
- Eğitim Psikolojisi, - Temel İngilizce IV,
- Seçmeli Ders (Beden Eğitimi),- Seçmeli Ders (Beden Eğitimi),
III. Yıl III. Yıl
I. Yarıyıl: II. Yarıyıl:
- Doğum, Kadın Sağl. ve Hast.Hemş.,- Doğum, Kadın Sağl. ve Hastalıkları
Hemşireliği,
- Çocuk Sağ. ve Hastalıkları Hemş., - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Hemşireliği,
- Biyoistatistik, - Epidemiyoloji ve Hemşirelikte Araştırma II,
TÜRKİYE İŞ KURUMU 8
- Hemş. Tarihi, Deontolojisi ve Yasa.,- Afetlerde Hemşirelik ve İlkyardım,
- Sağlık Sosyolojisi, - Sağlık Antropolojisi,
- Mesleki İngilizce I, - Mesleki İngilizce II,
IV. Yıl IV. Yıl
I. Yarıyıl: II. Yarıyıl:
- Psikiyatri Hemşireliği, - Halk Sağlığı Hemşireliği,
- Hemşirelikte Öğretim, - Hemşirelikte Yönetim,
- Temel Bilgisayar, - Mesleki İngilizce IV.
- Mesleki İngilizce III,
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 Meslek elemanları,
 Çeşitli üniversitelerin katalogları,
 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000,
 Türk Meslekler Sözlüğü İŞKUR Genel Müdürlüğü Yayın NO: 190,
 2009 Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi (OGES) Tercih ve Yerleştirme Kılavuzu”
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
 02.02.2008 tarih ve 26775 sayılı Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği,
Veterinerlik, Eczacılık Ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının
Belirlenmesine Dair Yönetmelik.
 08.03.2010 tarih ve 27515 sayılı Resmi gazete yayımlanan Hemşirelik Yönetmeliği.
- 2010 ÖSYS Başvuru Kılavuzu,
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
 İlgili eğitim kurumları,
 Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.