GEMİ MAKİNELERİ İŞLETME MÜHENDİSİ mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1
GEMİ MAKİNELERİ İŞLETME MÜHENDİSİ
___________________________________________________
TANIM
Gemi makineleri işletme mühendisi, gemilerin itici kuvvet sistemlerinin, güç merkezlerinin,
ısıtma ve havalandırma sistemlerinin, dümen-dişli mekanizmasının, pompaların ve diğer
mekanik ve elektrik teçhizatın projelerini yapan, bunların yapımı ve işletilmesi ile ilgili işleri
planlayan ve yürütülmesini denetleyen kişidir.
GÖREVLER
 Yeni inşa edilecek, yenileştirilecek veya onarımı yapılacak gemilerin, itici kuvvet
sistemlerinin, güç merkezlerinin, ısıtma havalandırma sistemlerinin, dümen-dişli
mekanizmalarının, pompaların ve diğer mekanik ve elektrik teçhizatının projelerini
yapar ve bu projelerin veya proje taslaklarının gemi genel planına yerleşimini sağlar,
 Gemi genel planına, müşteri isteklerine ve uluslararası standartlara uygun olarak,
makine ve ekipmanları seçer ve geminin mühendislik hesaplarını yapar,
 Gerekli malzemenin alımı için istenen nitelikleri belirler,
 Projeler doğrultusunda yapım, işletim ile bakım ve onarım işlerinin yürütülmesini
sağlar,
 Teknolojik gelişmeleri izler.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
 Bilgisayarlar ve hesap makineleri,
 Ölçü ve kontrol aletleri,
 Çizim alet ve malzemeleri ile büro malzemeleri, çizim masası,
 Telefon, fax gibi iletişim araçları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Gemi makineleri işletme mühendisi olmak isteyenlerin;
 Üstün bir genel yeteneğe sahip,
 Sayısal düşünme gücü olan,
 Şekil ve uzay ilişkilerini iyi algılayan,
 Mekanik ilişkileri görebilen, bir makineyi tasarlayabilen,
 Göz-el koordinasyonuna hakim,
 Bir işi planlayıp yürütebilme yeteneklerine sahip,
 Fen bilimlerine özellikle fiziğe ilgili,
 Öğrenmeye meraklı ve yaratıcı,
 Kapalı yerlerde çalışmaktan sıkılmayan
kimseler olmaları gerekir.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 2
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Gemi makineleri işletme mühendisi tersanelerde, fabrikalarda, gemi makine dairelerinde
görev yapar. Çalışma yerleri bazen kirli ve rutubetli olabilmektedir. Çalışma ortamı kapalı ve
gürültülüdür. Ancak proje yaparken büroda çalışır. Görev yaparken makine zabitleri, deniz
motor makinistleri, ateşçi ve makine teknisyenleri ile işbirliği halindedir.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Bu mesleğin eğitimi
 İstanbul Teknik Üniversitesi, Denizcilik Fakültesi, “Gemi Makineleri İşletme
Mühendisliği”
 Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi “Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği”
 Yakındoğu Üniversitesi Denizcilik Fakültesi “Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği”
bölümlerinde verilmektedir.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
 Matematik,
 Fizik.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için,
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) “Gemi
Makineleri İşletme Mühendisliği” lisans programı için yeterli “MF-4” puan almak.
 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Gemi
Makineleri İşletme Mühendisliği” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim
programını tercih etmek gerekmektedir.
Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri,
Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler YGS ve LYS sonuçlarına göre
ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme işleminde diğer alanlardan mezun olanlara göre daha
yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler
Ancak kendi alan/kol/bölümlerinin dışında bir yüksek öğretim programını tercih eden
adayların yerleşme şansı azalmaktadır.
“Bilgisayar Destekli Makine”, “Bilgisayar Destekli Makine-Resim-Konstrüksiyon”,
Endüstriyel Otomasyon,“Gemi Makineleri”, “Gemi Makineleri İşletme”, “Makine”, “Makine
Yağları ve Yağlama Teknolojisi”, “Makine-Resim-Konstrüksiyon”, , Makine-Resim ve
Konstrüksiyon”, “Motor”, “Otomotiv”, “Otomotiv Tasarım ve İmalat”, Otomotiv Teknolojisi,
“Termik Santral Makineleri”, “Ulaştırma ve Otomotiv” ön lisans programını başarı ile
bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda (DGS) başarılı oldukları takdirde,
“Gemi Makineleri İşletme Mühendisi“ lisans programına dikey geçiş yapabilirler.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 3
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitimin süresi 4 yıldır.
Eğitimleri süresince öğrenciler; Türkçe, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Beden Eğitimi,
Yabancı Dil (İngilizce) gibi genel kültür dersleri yanında;
Eğitimin l.yılında; Matematik, Fizik, Kimya, Teknik Resim, Gemi Mühendisliğine Giriş, Lineer
Cebir, Statik, Atölye (Tersane), Analitik Geometri,
2.Yılında; Malzeme, Mukavemet, Kinematik, Termodinamik, Ekonomi, İleri Mukavemet, Gemi
Resmi, Bilgisayar Programlama, Matematik,
3.Yılında; Gemi ve Deniz Yapı Elemanları, Gemi Makineleri, İmal Usulleri, Gemi Elektriği,
Makine Elemanları, Akışkanlar, Sayısal Analiz, Gemi Hidrostatiği, Gemi Direnci,
4. Yılında; Gemi Deniz Yapı Mukavemeti, Gemi İnşaatı, İş Hukuku, Gemi Teorisi, Gemi Sevki,
Gemi Yardımcı Makineleri, Gemi Laboratuarı, Tersane Organizasyonu, Gemi Hidrodinamik
Dizaynları, Gemi İnşaatı Projesi, Gemi İşletmeciliği ve yine Gemi Hidromekaniği olmak üzere
temel fen ve mühendislik dersleri ile mühendislik bilim derslerini alırlar.
Eğitim ve öğretimin son iki yılında teorik derslerin yanı sıra mühendislik bilim dersleri
uygulamalı olarak okutulur. Öğrenciler eğitimleri sırasında, tamir, bakım, imal ve dizayn
üzerine staj yapmak zorundadırlar.
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği ” lisans diploması
ve "Gemi Makineleri İşletme Mühendisi " unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
 Gemi makineleri mühendislerinin iş bulma olanakları oldukça fazladır. Gemi makineleri
mühendisleri Devlet ve Ulaştırma Bakanlıkları,Türkiye Denizcilik İşletmeleri gibi Kamu
İktisadi Teşebbüslerinde; resmi ve özel tersaneler; deniz taşımacılığı yapan özel
kuruluşlarda; class (Loyd) kuruluşlarında (açıklama ek bilgilerde); gemi makineleri imal
eden fabrikalarda; bu makinelerin alım-satımını yapan ticarethanelerde; mühendislik
bürolarında çalışabilmektedirler.
 Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrili olduğu ve Türk Denizciliğinin Dünya
Denizciliğinde yer almayı ve uluslararası standartlara ulaşmayı hedeflediği göz önünde
bulundurulduğunda, gelecekte bu meslekte nitelikli işgücü ihtiyacının artabileceği
düşünülmektedir.
 Bu meslekte çalışan kadınların oranı oldukça azdır (%l-2) ve daha çok proje
çalışmalarında yer almakta, akademik kariyer edinmeye yönelmektedirler.
 Herhangi bir işsizlik durumunda, gemi makineleri mühendisleri, makine mühendislerinin
TÜRKİYE İŞ KURUMU 4
(Genel) işlerine yönelebilmekte veya gemi inşaatı mühendisi olarak çalışma hayatında
yer alabilmektedirler.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
 Yüksek öğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun
sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve
özel kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler.
 Özellikle staj dönemlerini yurtdışında geçiren öğrenciler, işletmelerce uygun görülmesi
halinde bir ödenek alabilmektedirler.
EĞİTİM SONRASI
 Gemi makineleri mühendisleri işe ilk başladıklarında kamu kurum ve kuruluşlarında
çalışmaları halinde asgari ücretin 3-4 katı arasında, özel sektör kurum ve
kuruluşlarında ise 4-5 katı arasında aylık ücret alabilmektedirler. Bu ücrette, uzmanlık
alanları, işteki pozisyonları ve işletmenin yapısına göre bir artış olabilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
 Denizcilik alanında ve gemi sanayinde uluslararası standartlara uyulması, yurtdışı ile
yoğun ilişkiler, yabancı dilde yeterli olmayı zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle gemi
makineleri işletme mühendisleri yabancı dil konusunda özellikle İngilizcede yeterli
seviyeye ulaşabilmek amacıyla dil kurslarına gidebilmektedirler. Ayrıca zaman zaman,
meslek odaları, üniversiteler, kamu ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından, denizcilik
ve gemi sanayindeki gelişmelerin üzerinde durulduğu kısa süreli eğitim programları
veya seminerler düzenlenmektedir.
 Gemi adamı olmak isteyen gemi makineleri işletme mühendislerine yönelik İTÜ
Denizcilik Fakültesinde eğitim programları düzenlenmektedir. Bu eğitimde gemi bilgisi
ve malzeme ile seyir halindeki gemilerin işletilmesi konuları üzerinde durulmaktadır.
Eğitim sonunda yapılan sınavda başarılı olmaları durumunda gemi makine mühendisleri,
uzak yol makine zabiti olarak da çalışma hayatında yer alabilmektedirler.
 Gemi makineleri işletme mühendisleri, proje çizimi, projelerin uygulamaya
konulması,yapılan çalışmaların uluslararası standartlara uygunluğunun kontrol edilmesi,
makinelerin imali ve kurulması vb. çalışmalardan birine ağırlık verebilir ve o alanda
uzmanlaşabilirler.
 Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans ve doktora yaparak akademik kariyer yapılabilir
ayrıca üniversitelerde, araştırma görevlisi, yrd. doçent, doçent ve profesör olarak
görev yapabilirler.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 5
 Gemi Makineleri İşletme Mühendisleri, çalıştıkları kurum ve kuruluşlarda yönetim
kademelerinde yer alabilirler.
BENZER MESLEKLER
Gemi İnşaat Mühendisliği,
Uzak Yol Makine Zabitliği,
Makine Mühendisliği (Genel ),
Gemi ve Deniz Yapıları Mühendisliği.
EK BİLGİLER
SORUMLULUK
Gemi makineleri işletme mühendisleri, gemilerin itici kuvvet sistemlerinin, güç merkezlerinin,
ısıtma ve havalandırma sistemlerinin, dümen-dişli mekanizmalarının, pompaların diğer
mekanik ve elektrik teçhizatının, gemi genel planı, müşteri isteklerine ve uluslararası
standartlara uygun olarak, ekonomik yönden dizaynından, proje doğrultusunda imal, inşa, tesis
ve işletimi ile bakım ve onarım işlerinin yürütülmesini sağlamaktan sorumludurlar.
İŞ GÜVENLİLİĞİ
Makinelerin yerleştirilmesi esnasında, mekanik tehlikeler söz konusu olabilmektedir.
CLASS KURULUŞLARI
(LOYDLAR)
Class Kuruluşları vakıf statüsünde, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne bağlı, yarı resmi
kuruluşlardır. Gemicilik ve denizcilik alanındaki temel uluslararası ilkeler doğrultusunda, her
ülke kendi durum ve şartlarına göre loydları yani kurallarını belirler. Bu açıdan ele alındığında,
class kuruluşları milli nitelik taşırlar. Amaçları ise, ülkelerinin kural ve standartlarına uygun
olarak, gemi, gemi makineleri, gemi ve deniz yapıları ile makine mühendislerinin görev alanı
içinde yer alan kara tesislerinin güvenli bir şekilde inşa ve yapımını sağlayıcı denetim
hizmetlerinde bulunmaktır. Bu kuruluşların hizmetlerinden yararlanmak zorunlu değildir.
Ancak, gemi, makine ve ilgili gemi ve deniz yapılarının classlı oluşu, ucuz sigortalamalarına
neden olur ve güvenirliliğinden dolayı tercih edilir. Ülkemizde yabancı ülkelere ait class
kuruluşların büroları bulunmaktadır.
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 Meslek elemanları,
 2010 ÖSYS Başvuru Kılavuzu,
 Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu,
 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu 2009,
 ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) Üyesi kuruluşlar.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 6
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri.