ENSTRÜMANTASYON TEKNOLOJİSİ TEKNİSYENİ
______________________________________________
TANIM
Endüstriyel üretimdeki işlemlerin kontrolü (mamulün üretim sürecinin ölçümü)
amacıyla otomatik ve bilgisayarlı kontrol sistemlerini kullanan, bakımını yapan,
bozulanları onaran ve çalışmalarını sağlayan kişidir.
GÖREVLER
Bilgisayar ve bilgisayarlı sistemleri kullanarak, kontrol cihazlarının programlarını
yapar ve işletir,
Robotik sistem öğelerini kurar ve çalıştırır,
Mekanik, hidrolik, pnömatik, elektronik sinyallerle işlem ölçümlerini yapar,
Sinyal dönüşümlerini ve iletimlerini yapar,
İşlem hatalarını saptama ve giderme yöntemlerini uygular,
İşlem testlerini ve ayar uygulamalarını gerçekleştirir,
Dijital-Analog kontrol ve enstrümanların bakım, onarım, güvenlik ve ayarlarını
yapar,
Bozulan aletleri söker, onarır ve yeniden ayarlarını yapar,
Aletlerin otomatik kontrolleri için gerekli hesapları yapar,
Çeşitli kontrol sistemlerini devreye koyar, çalıştırır ve işletir.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Dijital-Analog kontrol enstrümanları,
Programlanabilir işlem kontrol setleri,
Programlanabilir mantık denetleyicileri (PLC),
Bilgisayarlar, bilgisayar kontrol sistemleri ve ilgili yazılım programları,
Endüstriyel elektronik sinyal işlem sistemleri,
Çeşitli elektroteknik aletler (takometre, manometre, ampermetre, voltmetre,
watmetre),
Kablolar, entegre devreler, diot, transistör, felt, her türlü dijital ölçü aletleri,
termokulp vb,
Mikro işlemciler,
Elektrik ve elektronik devre elemanları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Endüstriyel Kontrol Teknisyeni /Kontrol ve Enstrümantasyon Teknolojisi
Teknisyeni olmak isteyenlerin;
Matematik ve fen bilimlerine ilgili ve bu alanlarda başarılı,
Sabırlı, dikkatli ve işitme keskinliğine sahip,
Mekanik ilişkileri ve şekiller arasındaki ve bir bütünün parçaları arasındaki
ilişkileri görebilen,
Göz-el koordinasyonu yeteneğine sahip,
El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen,
İnce ayrıntıları algılayabilen,
Alet ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan,
Yönergelere uyabilen,
Kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Endüstriyel Kontrol Teknisyenleri/Kontrol ve Enstrümantasyon Teknolojisi
Teknisyenleri, kamu ve özel sektöre ait fabrikalarda, atölye ve işletmelerde; kapalı
ortamlarda çalışabilecekleri gibi, büro ortamında da çalışabilirler. Genellikle işini
oturarak yapar. Çalışma ortamı sıcak, nemli, gürültülü, kirli, buharlı olabilir. Yapılan
İşin, yakıcı maddeler, elektrik çarpması, makine kazası gibi tehlikeleri olabilir. Tam
gün, hafta sonu, gece çalışması olabilir. Çalışırken meslektaşlarıyla, işçilerle, makine,
elektrik, elektronik kontrol mühendisleriyle iletişim halindedir. Mesleğin uğraş
konusu birinci derecede elektronik ve mekanik kontrol sistem araç ve gereçleridir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Meslek eğitimi Ankara’da bulunan Balgat Anadolu Teknik Lisesi “Kontrol ve
Enstrümantasyon Teknolojisi” bölümünde verilmekte iken yeni uygulamaya göre
meslek liseleri, anadolu meslek liseleri ve anadolu teknik liselerinin Endüstriyel
Otomasyon Teknolojileri alanı Endüstriyel Kontrol isimli dalda verilmeye
başlanmıştır.
Ayrıca yaygın meslekî ve teknik eğitim programları yoluyla da bu alan/dalda eğitim
almak isteyenlere örgün eğitime denk mesleki eğitim verilebilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
Anadolu meslek ve anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim
okullarının 6–7–8. sınıflarında yapılacak olan “Seviye Belirleme Sınavlarının”
(SBS) sonucuna, yılsonu ders ortalamaları ile belirlenen “Yıl Sonu Başarı Puanının
(YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme
Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir.
Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları
sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar
teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek
isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum
müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının
bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan
alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumlarında;
a) 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama
yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati
bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum
müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci
Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana
yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana
yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre
yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri
düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü
haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma
takviminde gösterilir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Ortak 9.sınıfın sonunda meslek lisesine geçiş yapan
öğrencinin alanı belirlenir. Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri
kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir. 11. ve 12. sınıfta
diplomaya götüren dala ait yeterlikleri içeren dersler yer almaktadır. 10. sınıfın
sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî
kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlikleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılır.
Eğitim süresince öğrenciler; Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, Matematik,
Biyoloji, Fizik, Kimya, İnkılâp Tarihi, Geometri gibi genel kültür derslerinin yanında,
Teknik ve Meslek Resmi, Elektronik, Temel Elektronik, Bilgisayara Giriş, Meslek
Resmi, Programlama, Paket Program Uygulamaları, Otomatik Kumanda derslerini
teorik olarak, Atölye ve Laboratuar, Ölçme Sistemleri, Elektroteknik, Trandüser,
Analog Elektronik, Otomatik Kontrol ve Sinyal, Pnömatik, Dijital, PLC, Mikroişlemci,
Robot Teknolojisi dersleri atölye ve laboratuarlarda uygulamalı olarak görürler.
Ayrıca 9. sınıfta genel kültür derslerinin yanı sıra tanıtım ve yönlendirme dersi ilave
edilmiştir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Endüstriyel üretimdeki işlem kontrol ihtiyacını karşılayacak olan sistemlerin
kullanılması, elle kontrolden otomatik kontrole ve bilgisayarlı kontrole doğru hızlı bir
gelişme göstermektedir. Dolayısıyla bilgisayarlı kontrol sistemlerinin uygulandığı
bütün sektörlerde bu mesleğe ihtiyaç vardır. Petrokimya ve otomotiv gibi
sektörlerde iş bulma olanağına sahip olan meslek elemanlarının gelecekteki çalışma
imkânları daha iyi olacaktır. Kontrol ve Enstrümantasyon Teknolojisi Teknisyenleri,
fabrikaların ve büyük işletmelerin üretim akış ve kontrolü ile kalite kontrol
ünitelerinde istihdam edilmektedirler. Meslek elemanları ayrıca, elektronik
teknisyenliği müfredatının büyük bir bölümünün eğitimini gördüklerinden elektronik
teknisyenliği ihtiyacının olduğu tüm alanlarda ve bilgisayar ile ilgili alanlarda da
çalışabilirler.
BURS KREDİ VE ÜCRET DURUMU
3308 sayılı Meslek Eğitimi Kanunu gereğince, işletmelerde uygulamalı eğitim gören
öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin %30'undan az olmamak üzere bir ücret
verilmektedir. Eğitim gören adayların iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili
sigorta primleri devletçe karşılanır. Eğitim görülen işletmenin sağlayacağı sosyal
olanaklardan faydalanır. Eğitim sonrası kamu sektöründe göreve başlayanlar, teknik
hizmet sınıfının aldığı ücreti alırlar ve bu sınıfın zam ve tazminatlarından
yararlanırlar. Özel sektörde çalışanların aldıkları ücretler ise işyerinin çalışma
koşullarına ve ücret politikalarına göre çok değişkendir.
MESLEKTE İLERLEME
Mezunlar görev aldıkları işletmelerde formenliğe kadar yükselebilmektedirler.
Meslek liselerinin Kontrol ve Enstrümantasyon Teknolojisi bölümü/Endüstriyel
Otomasyon alanı Endüstriyel kontrol dalından mezun olanlar istedikleri takdirde
Açıkhava Reklâm Ürünleri ve Serigrafi, Biyomedikal Cihaz Teknolojisi, Elektronik
Haberleşme (Uzaktan Eğitim), Endüstriyel Elektronik (Uzaktan Eğitim), Elektrik,
Elektrik ve Elektronik Teknikerliği, Elektronik Haberleşme, Endüstriyel Elektronik,
Endüstriyel Otomasyon, Endüstriyel Otomasyon (Uzaktan Eğitim), Enerji, Ev
Cihazları Teknolojisi, Hidroelektrik Santralleri, Mekatronik, Mekatronik (Uzaktan
Eğitim), Raylı Sistemler Elektrik-Elektronik Teknolojisi, Sahne ve Gösteri Sanatları
Işık Teknikerliği, Sahne ve Gösteri Sanatları Ses Teknikerliği, Otomotiv, Radyo ve
Televizyon Tekniği, Termik Santral Makineleri, Termik Santrallerde Enerji Üretimi
önlisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip
oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca, mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS’ye girip başarılı olmaları ve
üniversitelerin Elektronik Öğretmenliği, Elektronik ve Bilgisayar Öğretmenliği,
Elektronik ve Haberleşme Öğretmenliği, Kontrol Öğretmenliği, Telekomünikasyon
Öğretmenliği lisans programlarını tercih etmeleri durumunda, ek puan almaları
nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili eğitim kurumları,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube
müdürlükleri,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder