ÇAY EKSPERİ mesleği

TÜRKİYE İŞ KURUMU 1
ÇAY EKSPERİ
_______________________________________________________
TANIM
Çay fabrikalarına ait yaş çay alım yerlerinde, standartlara uygun körpe yaş çay alımını,
muhafazası ve fabrikaya nakliyesini sağlayan kişidir.
GÖREVLER
Yaş çay satın alınması işleminde üreticiyle ilk teması çay eksperi yapmaktadır. Bu nedenle
kaliteli çay alımı ve işlenmesinde en önemli görev ekspere düşmektedir.
 Kaliteli çay bitkisinin yetiştirilmesinde gözetilecek hususlar konusunda üreticileri
aydınlatır,
 Üreticilerle iyi ilişkiler içerisinde bulunarak talep ve problemlerini fabrika
yetkililerine bildirir,
 Yaş çay alım yerlerinde görevli diğer elemanların sevk ve idaresiyle, görevlerini
talimat hükümleri çerçevesinde yürütmelerini sağlar,
 Üreticilerin, alım yerine getirmiş oldukları yaş çayın fabrikada bildirilen yaş çay
alımı programı dahilinde satın alır,
 Alım yerlerine getirilen çayların sergi bezlerine serilerek karıştırılıp
havalandırılmasını sağlar,
 Alım yerlerine getirilen çayları, standartlara uygunluğu halinde bekletilmeden satın
alır,
 Ürünün standartlara uymayan kart, uzun dipli kısımlar ve yabancı bitki artıklarını
seçtirerek uygun hale getirildikten sonra satın alır,
 Satın alınan çayın kalitesinden sorumlu olur.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
 Hesap makinesi,
 Bilgisayar,
 Büro malzemeleri.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Çay eksperi olmak isteyenlerin;
 Biyolojiye ve ekonomiye ilgi duyan,
 Bitki yetiştirmekten ve açık havada çalışmaktan hoşlanan,
 Başkaları ile işbirliği yapabilen,
 Bedence güçlü
kimseler olmaları gerekir.
Görme işitme duyusunda, el ve ayaklarda ileri derecede bozukluk mesleğin yürütülmesini
engeller.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 2
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Çay eksperleri büroda ve arazide görev yaparlar. Mühendislerle işçiler arasındaki iletişim
ve koordinasyonu sağlar. Çalışırken çay üreticileri, meslektaşları ve mühendislerle iletişim
halindedirler. İş yerinde hem malzeme, hem de insanlarla ilgilidirler.
MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, Rize Üniversitesi Meslek Yüksekokulu “Çay Eksperliği” bölümünde
verilmektedir.
ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
 Biyoloji,
 Matematik.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Mesleğin eğitimine girebilmek için,
 Lise veya dengi okul mezunu olmak,
 Meslek liselerinin “Çay Teknolojisi” alanından mezun olanlar “Çay Eksperliği”
önlisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Ortaöğretim Başarı Puanları,
okul türleri, Mesleki ve Teknik Eğitim Bölge’leri (METEB) ve mezuniyet yılları
dikkate alınarak kontenjan dahilinde yerleştirilebilirler.
Meslek liselerin diğer alanlarından veya genel liselerden mezun olanlar/olacaklar kişilerin
ÖSYM tarafından yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavına (YGS) girmeleri ve yeterli
“YGS-6” puanı almaları gerekir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 2 yıldır.
Eğitim süresince öğrencilere; Matematik, Fizik, Genel Kimya, Genel Ekonomi, Botanik,
Toprak Bilgisi, Tarımsal Ekoloji, İklim Bilgisi, Bitki Besleme ve Gübreleme Tekniği, Temel
Bilgisayar, Ölçme Tekniği, Zirai Yayın ve Haberleşme, Yaş Çay Ürünü Alım Esasları, Çay
Hastalık ve Zararlıları, Çay Tarımı, Hukuki ve İdari Mevzuat, Toprak Yönetimi ve Arazi
Planlaması, Çay Analizleri ve Çay Teknolojisi gibi dersler verilmektedir.
Ayrıca bu bölüm öğrencilerinin 40 işgünü (8 hafta) mesleki staj yapma zorunluluğu vardır.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 3
EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara Çay eksperliği ön lisans diploması ve "Çay Eksperi"
unvanı verilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Meslek yüksekokulu çay eksperliği programını bitirenler; kamu kuruluşlarında tekniker
kadrosuyla çalışabilirler. Ayrıca özel kuruluşlarda teknik ara elemanı olarak çalışma
şansına sahiptirler. Özel kuruluşlarda denetleyicilik, yöneticilik, üretim gibi görevler
üstlenebilirler.
Ülkemizde son dönemlerde uygulamaya çalışılan kamu açıklarının kapatılması ve bütçenin
personel giderlerinin asgariye indirilmesi politikaları sonucunda kamu kesiminde iş bulma
olanağı azdır. Ancak çay sektörünün devamlılığı ve özel kuruluşlarda çalışma şansının
olması nedeniyle, çay eksperliği teknikerlerinin işsizlik riski düşüktür. Çay eksperliğinin
başlıca çalışma alanı Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR) ve bağlı kuruluşlardır.
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Koşulları uygun olan öğrenciler Yüksek Öğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun vermiş
olduğu krediden yararlanabilirler.
EĞİTİM SONRASI
Eğitim sonunda kamu kuruluşlarında çalışanlar 10. derecenin 1. kademesinden göreve
başlamakta; teknik hizmetler sınıfından ücret almaktadırlar. Bu ücret asgari ücretin 2
katı civarındadır.
Özel kuruluşlarda çalışma durumunda ise alınan ücret işin pozisyonu, teknikerin yeteneği,
tecrübesi ve işletmenin büyüklüğüne göre değişmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Çay eksperliği ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan sınavda
başarılı oldukları takdirde, “Bahçe Bitkileri, Kültür Bitkileri Üretim ve Pazarlaması, Tarla
Bitkileri” alanında dört yıllık lisans programına dikey geçiş yapabilirler
Çalıştıkları kurumda idareci konumuna gelebilirler.
BENZER MESLEKLER
 Tütün eksperi,
 Fındık eksperi,
 Pamuk eksperi.
TÜRKİYE İŞ KURUMU 4
EK BİLGİLER
SORUMLULUK
Çay alım yerlerinde birinci derecede her şeyden, mahiyetindeki elemanlardan, çayla ilgili
talimatları uygulamaktan sorumludur.
İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ
Alım yerindeki tehlikelere karşı dikkatli olmalı, gereken koruyucu tedbirler alınmalıdır.
YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI
 Meslek elemanları,
 KTÜ Rize Meslek Yüksekokulu Çay Eksperliği Programı,
 Üniversiteler, Yüksek Öğretim Programları ve Meslekler Rehberi (Prof. Dr. Yıldız
Kuzgun) 2000,
 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) 2010 Kılavuzu,
 ÖSYS (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Yükseköğretim Programları ve
Kontenjanları Kılavuzu –2008,
 Meslek Yüksekokulları ile Açık Öğretim Ön lisans Programları Mezunlarının Lisans
Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı (DGS) 2010 Kılavuzu,
 Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
 İlgili eğitim kurumları,
 Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
 Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
 Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube
Müdürlükleri.